Λέσχη Ανάγνωσης Νορβηγικής Λογοτεχνίας: Κάθε τελευταία Τετάρτη του μήνα, στις 7 μ.μ., στο Ζάτοπεκ συζητάμε για τη λογοτεχνία της Νορβηγίας
Κάθε τελευταία Τετάρτη του μήνα, το απόγευμα, ξεκινώ από το σπίτι μου στο Λαγονήσι και ―απολαμβάνοντας την οδήγηση στην παραλιακή, το ομολογώ― φτάνω στον πεζόδρομο της Παναγή Τσαλδάρη στην Καλλιθέα, μ’ ένα καρδιοχτύπι. Προορισμός μου είναι το αγαπημένο βιβλιοπωλείο Ζάτοπεκ. Εκεί, με πολλή αγάπη και μεράκι, μαζί με τους ιδιοκτήτες Εύη Γερόκωστα και Δημήτρη Ανανιάδη, και με την αρωγή και την υποστήριξη της Πρεσβείας της Νορβηγίας στην Αθήνα, έχουμε στήσει κάτι που σκεφτόμουν χρόνια: τη Λέσχη Ανάγνωσης Νορβηγικής Λογοτεχνίας.
Βλέπετε, δεν μου είναι αρκετό να μεταφράζω τη λογοτεχνία της Νορβηγίας, θέλω να τη συζητώ κιόλας. Να την κάνω γνωστή και αγαπητή και σε άλλους· να αναδεικνύω τη δουλειά των συναδέλφων μου μεταφραστών από τα νορβηγικά ― είτε αυτοί είναι ο βραβευμένος με Κρατικό Βραβείο Σωτήρης Σουλιώτης, είτε η Δέσπω Παπαγρηγοράκη, είτε (παλιότερα) ο Δημοσθένης Κούρτοβικ και (περιστασιακά) ο Γρηγόρης Κονδύλης κι η Γιούλικα Σαμαρά. Αυτοί είμαστε, εξ όσων γνωρίζω. Μετρημένοι στα δάχτυλα.
Η Λέσχη διανύει τη δεύτερη χρονιά της. Το πείραμα πέτυχε! Όχι μόνον έχουμε φανατικούς συμμετέχοντες που δεν χάνουν Τετάρτη για Τετάρτη, αλλά αυτοί αυξάνονται κιόλας. Συν τοις άλλοις, έχουμε τη δυνατότητα (πέρυσι με την τεχνική υποστήριξη της bookia, φέτος λίγο πιο ερασιτεχνικά) να ανεβάζουμε τις Λέσχες στο διαδίκτυο ώστε φίλοι της νορβηγικής λογοτεχνίας κι εκτός Αθηνών ―ή όσοι τέλος πάντων δεν μπορούν να έρθουν σε κάποια από τις συναντήσεις μας διά ζώσης― να μπορούν να παρακολουθήσουν τη συζήτηση εκ των υστέρων, χωρίς να στερηθούν την ευκαιρία να μάθουν νέα πράγματα για τα βιβλία που διάβασαν.
Και είναι πολλά και ωραία τα βιβλία αυτά: 6 πέρυσι και 10 φέτος ― από μυθιστορήματα κατόχων Νόμπελ Λογοτεχνίας (Σίγκρι Ούντσετ, Κνουτ Χάμσουν, Γιον Φόσσε), μέχρι τα βιβλία των «ιερών τεράτων» της σύγχρονης νορβηγικής λογοτεχνίας (Καρλ Ούβε Κνάουσγκορ, Βίγκντις Γιορτ, Ρόυ Γιάκομπσεν, Νταγκ Σούλστα)· κι από τις μεγάλες εμπορικές επιτυχίες της Μάγια Λούντε, του Γιου Νέσμπο ή του Περ Πέττερσον, μέχρι την απίθανα εκκεντρική λογοτεχνία της Χάνε Όστερβικ, του Έρλαν Λούε και της Γιέννι Βαλ. Λογοτεχνία για κάθε γούστο. Αλλά πάντα νορβηγική.
Κι αυτό, εν τέλει, που με συγκινεί κάθε φορά στη Λέσχη μας είναι η δίψα με την οποία οι συμμετέχοντες απορροφούν τη γνώση για την κουλτούρα αυτής της χώρας: δεν μιλάμε μόνο για τα βιβλία, αλλά για το πώς αυτά τα βιβλία εντάσσονται στο νορβηγικό και στον παγκόσμιο λογοτεχνικό κανόνα· για τις επιρροές που μπορεί να έχουν δεχθεί από την ιδιόμορφη γεωγραφική, πολιτισμική και γλωσσική διαίρεση της Νορβηγίας σε νότο, δύση και βορρά ή από τις ιστορικές συγκυρίες στις οποίες συνετέθησαν. Και φυσικά, για το κατά πόσο μπορούν οι Νορβηγοί λογοτεχνικοί ήρωες και ηρωίδες να συνομιλήσουν με ένα κοινό ελληνικό, με άλλες κλιματικές ή ιστορικές προσλαμβάνουσες, με άλλους εθνικούς μύθους. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο προσπαθούμε να βρίσκουμε και τρόπους να εντάσσουμε στις συζητήσεις μας και πληροφορίες που ξεπερνούν το εκάστοτε μυθιστόρημα, ώστε η γνωριμία με τη Νορβηγία, την κουλτούρα και την ιστορία της να βαθαίνει ολοένα και περισσότερο.
Να σας δώσω ένα παράδειγμα. Στην πρώτη Λέσχη αυτής της χρονιάς φιλοξενήσαμε το πρώτο βιβλίο της τριλογίας της νομπελίστριας Σίγκρι Ούντσετ, «Κρίστιν Λαβρανσντάτερ». Πρόκειται ουσιαστικά για ένα τρίτομο παραμύθι που εκτυλίσσεται στη μεσαιωνική Νορβηγία, δυο αιώνες μετά το πέρασμα της χώρας στον Καθολικισμό, και συνεπώς είναι γεμάτο από αυτή την ένταση μεταξύ των δύο κόσμων ―του παγανιστικού κόσμου των δοξασιών της εποχής των Βίκινγκ και της (ζηλωτικής, ενίοτε) νέας, χριστιανικής πίστης―μια ένταση που σωματοποιείται σχεδόν στο πρόσωπο της πρωταγωνίστριας, ΚρίστινΛαβρανσντάτερ, την οποία ακολουθούμε από την τρυφερή ηλικία των 7 ετών, κοριτσάκι του μπαμπά της, μέχρι το θάνατό της στη μεγάλη επιδημία της πανώλης, το 1349. Επειδή όμως αυτή η ιστορία (η μεσαιωνική Νορβηγία, οι εντάσεις μεταξύ χριστιανισμού και παγανισμού, η αλλαγή της θέσης της γυναίκας κλπ.) έχει πολύ ζουμί ―για να το πούμε απλά ―αποφασίσαμε μαζί με τη νορβηγική πρεσβεία να προσπαθήσουμε να κάνουμε και μία έξτρα παρουσίαση του βιβλίου, ώστε να μας μιλήσει γι’ αυτά τα ζητήματα κάποιος ή κάποια πολύ πιο έμπειρος/η από εμένα ― δηλαδή κάποιος/α ιστορικός που θα έρθει επί τούτου από τη Νορβηγία. Όταν θα γνωρίζω περισσότερα γι’ αυτήν την παρουσίαση, θα σας ενημερώσω. Για την ώρα είναι μια ωραία σκέψη, την οποία μαγειρεύουμε.
Στην επόμενή μας συνάντηση ―δεύτερο παράδειγμα― όπου θα συζητήσουμε για «Το Βασίλειο» του υπεραγαπημένου στο ελληνικό κοινό Γιου Νέσμπο, θα έχουμε μαζί μας τον εξπέρ του σκανδιναβικού νουάρ στην Ελλάδα, Νίκο Γεωργιάδη. Μαζί του θα μιλήσουμε ―μεταξύ άλλων― για τη θέση των Νορβηγών συγγραφέων εντός αυτού του κύματος αστυνομικών και νουάρ μυθιστορημάτων από τον Βορρά και για την κομβική σημασία του ίδιους του αγαπημένου μας Νέσμπο στην εξάπλωσή του.
Βάζω στοίχημα ότι αναγνωρίζετε τον εικονιζόμενο κύριο!
["2 κάθετα, Νορβηγός συγγραφέας με παγκόσμιες πωλήσεις άνω των 60...
Για να μην τα πολυλογώ: αν γουστάρετε νορβηγική λογοτεχνία ― ή αν θέλετε να τη γνωρίσετε ― θα χαρούμε να σας έχουμε μαζί μας την τελευταία Τετάρτη κάθε μήνα (με μερικές εξαιρέσεις λόγω εορτών ― δείτε παρακάτω το πρόγραμμα) στο πάντα φιλόξενο κι αγαπημένο Ζάτοπεκ, στην Καλλιθέα, στις 19:00 το βράδυ. Μέχρι τότε, godlesning! (Καλή ανάγνωση!)
Ένα βιβλίο μυστηρίου για ένα κορίτσι που μεγαλώνει προσπαθώντας ν’ ανακαλύψει τον εαυτό του, αλλά και το κατά πόσο ο Αμερικανός πατέρας του ήταν μπλεγμένος με την Απριλιανή χούντα
Μιλήσαμε για το νέο του βιβλίο, ένα μυθιστόρημα για τη μονίμως φευγαλέα αίσθηση της μητέρας του, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο η μνήμη πλάθει την προσωπική ιστορία
11°
