Βιβλιο

Μελέτες, Δοκίμια, Ιστορία, Φιλοσοφία, Πολιτισμοί: Οι καλύτερες νέες εκδόσεις

17 βιβλία για έναν ζεστό αναγνωστικό χειμώνα

Στέφανος Τσιτσόπουλος
ΤΕΥΧΟΣ 933
9’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Μελέτες, Δοκίμια, Ιστορία, Φιλοσοφία, Πολιτισμοί: Προτάσεις για τα βιβλία που αξίζει να διαβάσουμε

Βασίλης Κ. Φούσκας, Το Μελάνωμα της Κύπρου - Οι ευθύνες των Κωνσταντίνου Καραμανλή και Ευάγγελου Αβέρωφ για την κυπριακή τραγωδία, Εκδόσεις Επίκεντρο

Το βιβλίο είναι ένα ιστορικό εγχειρίδιο για το Κυπριακό. Η σημασία και η σπουδαιότητά του έγκειται στο γεγονός ότι βλέπει την ιστορία πέραν από την πεπατημένη. Από μια οπτική γωνία που η καθεστηκυία τάξη δεν μπορεί και δε θέλει να την δει. Το βιβλίο αναδεικνύει πτυχές που παραμένουν καλά κρυμμένες «από το βαθύ κράτος των Αθηνών», όπως δηλώνει ο συγγραφέας, που με το βιβλίο στέκεται απέναντι σε μια διαχρονική αφήγηση, βολική και με πολλά αναπάντητα ερωτήματα να αιωρούνται. Η καταστροφή της Κύπρου, ο βίαιος διαμελισμός της, είναι αποτέλεσμα των σχεδιασμών του ΝΑΤΟ, των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Τουρκίας. Σε αυτούς τους σχεδιασμούς συναίνεσε και το πολιτικό κατεστημένο της Αθήνας. Το έγκλημα ανέλαβε να διαπράξει η ξενοκίνητη χούντα και οι εκπρόσωποί της στην Κύπρο, η ΕΟΚΑ-Β. Μια κάστα προδοτών, που δε δικάστηκε, δεν τιμωρήθηκε ποτέ.

Katja Hoyer, Πέρα από το τείχος - Ανατολική Γερμανία, 1949-1990, εκδόσεις Παπαδόπουλος
Η ιστορικός Katja Hoyer περιλαμβάνει, για πρώτη φορά, ανέκδοτες πληροφορίες από αρχεία που δεν είχαν χρησιμοποιηθεί μέχρι τώρα, καθώς και συνεντεύξεις από καθημερινούς ανθρώπους που βίωσαν το τι σημαίνει να ζεις σε αυτή τη χώρα μέχρι την κατάρρευση του Τείχους. Η Ανατολική Γερμανία της Katja Hoyer είναι ένα κράτος του οποίου οι ηγέτες, αν και στηρίζονταν από τον Κόκκινο Στρατό και εξαρτώνταν από τη Σοβιετική Ένωση για τις πρώτες ύλες (ιδίως πετρέλαιο), προσπαθούσαν να ακολουθήσουν μια ανεξάρτητη πορεία τόσο στο εσωτερικό όσο και στη διεθνή σκηνή. Το βιβλίο σε μεγάλο βαθμό είναι μια πολιτική ιστορία, διανθισμένη με συνεντεύξεις με απλούς Ανατολικογερμανούς, «δασκάλους, λογιστές, εργάτες εργοστασίων» και, το πιο χαρακτηριστικό, τους «αστυνομικούς και συνοριοφύλακες» που έκαναν το κράτος αυτό να λειτουργεί.

Βαγγέλης Τζούκας, Ζουν ανάμεσά μας - Αλλόκοτες θεωρίες και ανορθολογισμός στον σύγχρονο κόσμο, Εκδόσεις Επίκεντρο
Το βιβλίο γράφτηκε μέσα στην ιδιαίτερη συγκυρία της πανδημίας και στοχεύει στην παρουσίαση στο ευρύ κοινό δεκαπέντε «αλλόκοτων» δημοφιλών θεωριών, που καλύπτουν ζητήματα με μεγαλύτερη ή μικρότερη επίδραση σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο. Η εστίαση στις θεωρίες αυτές είναι καθαρά υποκειμενική και επιλεκτική εκ μέρους του συγγραφέα, καθώς οι ανάλογες θεωρήσεις σε καμία περίπτωση δε διεκδικούν το μονοπώλιο της αποκλειστικότητας στον χώρο του «αλλόκοτου», του συνωμοσιολογικού φαντασιακού και της ψευδοεπιστήμης. Πιθανόν να ξενίσει τμήμα του αναγνωστικού κοινού, αφού η ενασχόληση με τον ανορθολογισμό στις ποικίλες εκδοχές του δεν είναι εύκολη υπόθεση. Όμως κεντρική θέση του συγγραφέα είναι ότι ιδέες, πεποιθήσεις και συμπεριφορές που μπορεί με μια πρώτη ματιά να φαίνονται αλλόκοτες, κωμικές, ακόμη και εντελώς γελοίες μπορεί να έχουν τραγικές συνέπειες. Η ιστορική πραγματικότητα εξάλλου το έχει αποδείξει πολλαπλώς.

Jean-Jacques Rousseau, Οι ονειροπολήσεις ενός μοναχικού περιπατητή, εκδόσεις Printa
Ένα έργο αδιαμφισβήτητης λογοτεχνικής και φιλοσοφικής αξίας, που αποκαλύπτει όψεις τόσο της κοσμοθεωρίας όσο και της προσωπικότητας του Ρουσσώ, καθώς θεωρείται εμβληματικό έργο του Ρομαντισμού, συγκρίσιμο με τα Βάσανα του νεαρού Βέρθερου του Γκαίτε, τον Μπωντλαίρ και τον Προυστ. Ο ρομαντισμός του Ρουσσώ, μολονότι απέχει εκ πρώτης όψεως από την πολιτική φιλοσοφία του, στην ουσία αποκαλύπτει μια «ρομαντική ανθρωπολογία», με τον εκ Γενεύης στοχαστή να υπερασπίζεται την ιδέα μιας ταυτότητας του εγώ και της φύσης, μιας υποκειμενικότητας όπου η φαντασία υπερβαίνει τη λογική. Είναι επίσης μια απόπειρα ενδοσκόπησης του συγγραφέα, στην οποία οι περιπλανήσεις στη φύση λειτουργούν αποκαλυπτικά, με τη φύση να παρουσιάζεται ως ένα πραγματικό καταφύγιο από την πραγματικότητα, εναντίον των διακυμάνσεων, καλών ή κακών, της ζωής στην πόλη και μέσα στην κοινωνία.

Η Αντιγόνη στη Χάγη - Η κατάθεση της Λιάνας Κανέλλη στη Δίκη του Σλόμπονταν Μιλόγεβιτς, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή
Με τα λόγια της συγγραφέως: «Η για πρώτη φορά ολόκληρη απόδοση και δημοσίευση στα ελληνικά ενός δικαστικού κειμένου, με βαθιά, όμως, πολιτική απόχρωση, είναι μια προσφορά με αποδέκτες όλους εκείνους που δεν ξεχάσανε και όλους εκείνους που δεν ξέρουν και αποζητούν να μάθουν την αλήθεια. Την αλήθεια όχι μόνο για το τι συνέβη τη μέρα της κατάθεσης, εκείνη τη φθινοπωρινή μέρα του Οκτώβρη του 2004 στη Χάγη, αλλά και για το τι συνέβη τις 78 μέρες της άνοιξης του 1999 στο Βελιγράδι, που τις μετέτρεψαν μονομιάς σε σκοτεινό χειμώνα οι ΝΑΤΟϊκοί επιδρομείς. Αποδέκτες είναι όσοι πάλεψαν και συνεχίζουν να παλεύουν για την ειρήνη μέσα από τον δρόμο της αντιπαράθεσης με τον καπιταλισμό, που κυοφορεί και γεννά τον πόλεμο. Η ιστορία έλαβε χώρα στη Χάγη δυόμισι χιλιάδες χρόνια μετά από την πρώτη Αντιγόνη του Σοφοκλέους, άγνωστο πόσα χρόνια πριν την επόμενη Αντιγόνη, που θα προκύψει ως ανάγκη των καιρών για αντίσταση, αγώνα, αμφισβήτηση απέναντι στους μελλοντικούς Κρέοντες μέχρι αυτοί να ηττηθούν οριστικά».

Ηλίας Τσιαμήτρος, Προδοσία και Δόλος - Σύντομη ιστορία της ατιμίας στην Ελλάδα, εκδόσεις Ελληνοεκδοτική
Ο ήλιος, η θάλασσα, τα βουνά, τα ποτάμια, τα βοτάνια, τα αγρίμια, όλα στον τόπο μας είναι μικρά, ταπεινά, ήμερα, ανθρώπινα. Και τους θεούς τους τέτοιους τούς φαντάστηκαν οι Έλληνες˙ «ανθρώπειους», τρωτούς, κατ’ εικόνα και ομοίωση. Έτσι μετρημένα ιστορήθηκαν και οι ήρωες, οι σοφοί, οι βασιλιάδες, οι πολεμιστές, οι πεσόντες αυτής της χώρας, αυτοί που αξιώθηκαν μια έντιμη ζωή ή έναν ένδοξο θάνατο. Είναι πολύ φυσικό, όθεν, όμοια να παρασταίνονται και οι προδότες της, εκείνοι που στάθηκαν ικανοί για τα χειρότερα. Ρουφιάνοι, αυτόμολοι, απατεώνες, μίσθαρνοι, δολεροί και άλλοι πολλοί που έλαμψαν διά της ατιμίας τους πρωταγωνιστούν στις ιστορίες αυτού του βιβλίου˙ ιστορίες φρικτές, αδιανόητες, βουτηγμένες στο αίμα και τον θάνατο, ιστορίες μικρές ή μεγάλες, αληθινές ή φανταστικές, συγκαιρινές ή λησμονημένες, πάντοτε όμως στα μέτρα του ανθρώπου…

Νίκος Σιδέρης, Δύναμη και βία στην εφηβεία, εκδόσεις Μεταίχμιο
Η απογοήτευση από την ανεπάρκεια των μέχρι τώρα παρεμβάσεων και η ανησυχία για την επέκταση του φαινομένου ενισχύουν την αίσθηση της απειλής για το μέλλον των παιδιών, των μεγάλων, της κοινωνίας, του πολιτισμού. Γιατί οι έφηβοι σαγηνεύονται από τη δύναμη και μαγεύονται από την άνομη βία; Πώς θα μπορούσαμε να αποδομήσουμε αυτό το μοιραίο δίπολο που τρέφει και τρέφεται από την απόλαυση του κακού; Γιατί η βία στον κόσμο των εφήβων, αλλά ήδη και των παιδιών, κατέχει περίοπτη θέση στο προσκήνιο του κοινωνικού, πολιτικού και ερευνητικού διαλόγου. Το βιβλίο του καταξιωμένου ψυχίατρου και ψυχαναλυτή εστιάζοντας στη σχολική βία και το bullying, προτείνει μια νέα στρατηγική προσέγγιση, με άξονα την αποδόμηση της νοσηρής σαγήνης που ασκούν η δύναμη και η βία στους εφήβους και την αξιοποίηση της λατρείας των παιδιών και των εφήβων για τους υπερήρωες.

Γιώργος Θάνος (Ανθολόγηση, Εισαγωγή, Επίμετρο), O άλιωτος και άλλες ιστορίες με βρυκόλακες - Μια ελληνική ανθολογία λαογραφικού τρόμου, εκδόσεις Ροές
Πρόκειται για μια ανθολογία νεοελληνικών διηγημάτων, από τα μέσα του 19ου αιώνα ως και τον Μεσοπόλεμο, που εξετάζει τη μορφή του αρχετυπικού κακού της ελληνικής σκοτεινής λαογραφίας: του βρυκόλακα. Τα διηγήματα του βιβλίου αντλούν την πρώτη τους ύλη από ένα μωσαϊκό λαογραφικών παραδόσεων από Κυκλάδες, Επτάνησα, Μάνη, Ρούμελη, Κρήτη και Ήπειρο, φωτίζοντας τον μύθο ενός χαρακτήρα που τον κάνει να διαφέρει σημαντικά από τους αντίστοιχους απέθαντους που συναντάμε στην παράδοση και τη λογοτεχνία άλλων χωρών. Οι ιστορίες βρυκολάκων της περιόδου 1850-1940, μπορούν πάντα να σταθούν ως όμορφες και –γιατί όχι– τρομακτικές ιστορίες ακόμα και σήμερα περιλαμβάνουν 13 διηγήματα των: Άγγελου Κοσμή, Κώστα Πασαγιάννη, Κωνσταντίνου Καζαντζή, Ανδρέα Αβούρη, Χρήστου Χρηστοβασίλη, Ιωάννη Κονδυλάκη, Χάρη Επαχτίτη, Ιάκωβου Πολυλά, Δημητρίου Αινιάνος, Γεράσιμου Γρηγόρη, Αλέξανδρου Πολυχρονάκη και Αχιλλέα Παράσχου.

Τάσος Μπράτσος, Από τον Εργατικό Αστέρα έως την Πανεργατική - Το κίνημα του εργατικού αθλητισμού και άλλες ιστορίες αθλητικής αντίστασης, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή
Εκδοτική «σέντρα» σε έναν αγώνα χωρίς λήξη, αυτόν της διατήρησης της ιστορικής μνήμης, στη συγκεκριμένη περίπτωση στον χώρο του αθλητισμού, την περίοδο από τον Μεσοπόλεμο έως και την Κατοχή. Σκοπός της έκδοσης να φωτιστούν μη διαδεδομένες στην καλύτερη περίπτωση, άγνωστες στη χειρότερη, πτυχές της Ιστορίας όπου ο αθλητισμός αποτέλεσε πεδίο αντίστασης στα σχέδια φασιστικών καθεστώτων που προσπάθησαν να τον χρησιμοποιήσουν για να περάσουν το δηλητήριό τους στη νεολαία.

Παναγιώτης Πασχαλίδης, Εμείς και οι Άλλοι - Πτυχές πολιτικής επικοινωνίας στην Ελλάδα της Κρίσης (2010-2018), εκδόσεις Επίκεντρο
Το βιβλίο που ερευνά διεξοδικά ένα φαινόμενο που εντάθηκε στη διάρκεια της δεκαετίας της ελληνικής οικονομικής κρίσης και των μνημονίων, εξετάζει και αναλύει ένα μεγάλο σύνολο αναφορών που συσχέτιζαν την κατάσταση της Ελλάδας με φορτισμένο και αρκετά αρνητικό τρόπο με αντίστοιχες καταστάσεις άλλων χωρών. Ο κατάλογος αυτών των αναφορών κυριαρχείται από χώρες όπως η Αλβανία (Θα γίνουμε Αλβανία του Χότζα/ αλβανοποίηση), η Βουλγαρία (Θα γίνουμε Βουλγαρία/ βουλγαροποίηση), η περιοχή των Βαλκανίων (Θα γίνουμε Βαλκάνια/ βαλκανοποίηση) και η Αργεντινή (Θα γίνουμε Αργεντινή). Η συνεισφορά της μελέτης αυτής είναι πως ερμηνεύει αυτά τα στοιχεία υπό το πρίσμα της πολιτικής επικοινωνίας, καταδεικνύοντας με σαφή τρόπο την εργαλειοποίησή τους και τη λειτουργία τους ως μηχανισμών διαχείρισης της πόλωσης και του ανταγωνισμού των ερμηνειών σε σχέση με τα μνημόνια.

Δήμητρα Γκέφου-Μαδιανού, Πολιτικές της ηθικής στην ανθρωπολογία. Κριτικές γενεαλογίες των κωδίκων δεοντολογίας, εκδόσεις Πατάκη
Στο βιβλίο επιχειρείται µια κριτική ανασκόπηση των πολιτικών ηθικής της ανθρωπολογίας και της δυναµικής που έχει κατά καιρούς αναπτυχθεί στο εσωτερικό ορισµένων ανθρωπολογικών εταιρειών κατά τη διαµόρφωση των κωδίκων δεοντολογίας τους. Ενώ οι πρώτοι κώδικες υποστήριζαν µια ριζοσπαστική εκδοχή της ανθρωπολογίας στην οποία η ηθική ήταν συνυφασµένη µε µια πολιτική δέσµευση των ανθρωπολόγων υπέρ των ανθρώπων µε τους οποίους συνοµιλούσαν, από τα µέσα της δεκαετίας του 1980 η κατάσταση αυτή άλλαξε άρδην µε την εξάπλωση των νεοφιλελεύθερων πολιτικών και του πολιτισµού του ελέγχου. Η ηθική ευθύνη των ανθρωπολόγων µοιάζει να έχει µετατοπιστεί από τους συνοµιλητές τους προς τους συνεχώς αυξανόµενους σε αριθµό φορείς που συνεχώς εισάγουν νέους κανονισµούς ελέγχου: χρηµατοδότες, εργοδότες, ελεγκτές, επιτροπές ηθικής. Όλα αυτά δηµιουργούν εύλογα ερωτήµατα για τη χρησιµότητα των κωδίκων.

Κίμων Χατζημπίρος, Θερμοκήπια Κρίσεων - «Βαθύ» Πανεπιστήμιο ή αριστεία;, Εκδόσεις Επίκεντρο
«Δεν φοβάμαι την κρίση όσο υπάρχουν Πανεπιστήμια». Ισχύει αυτή η αισιόδοξη θεώρηση στην Ελλάδα; Καταφέραμε να μην ισχύει! Επί αιώνες, η υψηλή προτεραιότητα στη μόρφωση ήταν το ισχυρό πλεονέκτημα του ελληνικού πληθυσμού, τις τελευταίες δεκαετίες όμως, η χαμηλή ποιότητα παιδείας έγινε το κύριο μειονέκτημα. Περισσότερο είναι υποβαθμισμένη η δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αλλά ο κατήφορος ξεκινά από τα Πανεπιστήμια. Συνιστώντας μέρος της παρακμής της χώρας, αδυνατούν, ως όφειλαν, να γίνουν μέρος της λύσης. Αντί να υποδεικνύουν στους νέους πύλες εξόδου από τις κρίσεις, γίνονται θερμοκήπια που τις συντηρούν. Τα 33 άρθρα του βιβλίου έχουν δημοσιευθεί, κυρίως τα τελευταία 10 χρόνια, στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο, θέτοντας αιχμηρά ερωτήματα για τα Πανεπιστήμια.

Hans Åke Lilja, Stephen King: Πέντε δεκαετίες γεμάτες ιστορίες, εκδόσεις Κλειδάριθμος
Ένα βιβλίο για τη ζωή και το έργο του μετρ της λογοτεχνίας τρόμου, του Στίβεν Κινγκ, από έναν από τους πιο πιστούς αναγνώστες του. Πριν από 50 χρόνια, κυκλοφόρησε ένα βιβλίο με τον τίτλο Κάρι. Συγγραφέας του ήταν ο τότε εικοσιεξάχρονος Στίβεν Κινγκ. Στις πέντε δεκαετίες που έχουν περάσει έκτοτε, κυκλοφόρησαν άλλα 87 βιβλία του και ο Στίβεν Κινγκ είναι πλέον ένας από τους σπουδαιότερους συγγραφείς παγκοσμίως. Ο Χανς-Όκε Λίλγια, ένας από τους μεγαλύτερους λάτρεις και μελετητές του έργου του Στίβεν Κινγκ, διαβάζει τα βιβλία του για πάνω από σαράντα χρόνια, γράφει για αυτόν από το 1996, του έχει πάρει συνέντευξη δύο φορές και γνωρίζει τον Βασιλιά όσο κανένας. Στο βιβλίο Stephen King: Πέντε δεκαετίες γεμάτες ιστορίες, ο Χανς-Όκε μας ταξιδεύει στο σύμπαν του.

Peter Godfrey-Smith, Ένας άλλος νους - Το χταπόδι, η θάλασσα και η βαθύτερη προέλευση της συνείδησης, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Παρατηρήθηκε ότι τα χταπόδια, ειδικά όταν βρίσκονται σε αιχμαλωσία, βρίσκουν τρόπους να εκδηλώνουν τις συμπάθειες, τις αντιπάθειες ή την περιφρόνησή τους, κλέβουν τροφή από γειτονικές δεξαμενές, σβήνουν όσα φώτα τούς ενοχλούν (!), ενώ εκτελούν και θεαματικότατες αποδράσεις. Ο Πίτερ Γκόντφρυ-Σμιθ, διακεκριμένος φιλόσοφος της επιστήμης και δεινός δύτης, περιγράφει πώς συμπεριφέρονται τα χταπόδια που ζουν ελεύθερα κοντά στις ακτές της Αυστραλίας. Πώς απέκτησαν τα ζώα συνείδηση του εαυτού τους; Αποτελεί άραγε τυχαίο γεγονός ότι η διαδικασία της εξέλιξης μάς έδωσε τουλάχιστον δύο διαφορετικές μορφές ευφυΐας; Τι είδους ευφυΐα διαθέτουν τα κεφαλόποδα; Πώς έγινε τόσο έξυπνο το χταπόδι, τη στιγμή που ζει λίγο και έχει περιορισμένη κοινωνική ζωή; Πώς είναι να έχεις οχτώ πλοκάμια με τόσο πολλούς νευρώνες ώστε αυτά να μπορούν να «σκέφτονται από μόνα τους»; 

Κώστας Κωστής, Ξανακοιτώντας την ιστορία του κράτους στην Ελλάδα (19ος - 21ος αιώνας), εκδόσεις Πατάκη
Στο βιβλίο αυτό επιχειρείται κυρίως μια ανάγνωση της ιστορίας του ελληνικού κράτους, η οποία εντάσσεται σε ένα γενικότερο διεθνές παράδειγμα ιστορίας των κρατών. Στη λογική αυτή, τα δημόσια οικονομικά δε θα έπρεπε να περιλαμβάνονται στην ιστορία του κράτους, ούτε κρατικές πολιτικές όπως λ.χ. οι αγροτικές μεταρρυθμίσεις. Είναι προφανές όμως ότι μια τέτοια αντίληψη δε μας πηγαίνει πολύ μακριά στην κατανόηση της ιστορίας του κράτους. Αν, για παράδειγμα, ένας ιστορικός μετά από πενήντα χρόνια προσπαθούσε να γράψει την ιστορία της Ελλάδας κατά την τελευταία δεκαετία χωρίς να λάβει υπόψη του την πρόσφατη δεκαετή κρίση, το αποτέλεσμα θα ήταν από κάθε άποψη αδύναμο. Τα δέκα αυτά κείμενα φιλοδοξούν επομένως να μιλήσουν για την ιστορία του ελληνικού κράτους με μεγαλύτερη συνέπεια και αποτελεσματικότητα απ’ ό,τι έχει συμβεί μέχρι σήμερα στο πεδίο αυτό της ελληνικής ιστοριογραφίας.

Δημήτρης Τζιόβας, Ιστορία, Έθνος και Μυθιστόρημα στη Μεταπολίτευση - Τραύμα, Μνήμη και Μεταφορά, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Ο πιο πρόσφορος τρόπος για να δούμε το πώς αλλάζει η σχέση λογοτεχνίας και έθνους είναι μέσω του ιστορικού μυθιστορήματος. Οι βασικές προϋποθέσεις του, όπως η χρονική απόσταση μεταξύ του χρόνου συγγραφής και της μυθιστορηματικής δράσης, ο διδακτικός του ρόλος ή η λειτουργία του ως συμπληρώματος της ιστορικής γνώσης, τίθενται υπό αμφισβήτηση. Το νέο μετα-ιστορικό μυθιστόρημα, απότοκο του μεταμοντερνισμού και επιβεβαίωση του παροντισμού, διερευνά την ετερότητα του έθνους, τις αποσιωπημένες πτυχές και τα τραύματα της εθνικής ιστορίας. Βλέπει το παρελθόν περισσότερο στο παρόν, αμφισβητεί τις εθνικές αλήθειες και δε βασίζεται τόσο στη μαρτυρία όσο στη διερεύνηση του ιστορικού αρχείου, επιχειρώντας παράλληλα τη μετάβαση από το έθνος στον κόσμο και από την εσωστρεφή ματιά στη διασπορική. Με έμφαση στη μεταπολιτευτική περίοδο και με συγκριτικές αναγωγές σε παλαιότερα κείμενα, σε αυτό το βιβλίο αναλύονται οι διάφοροι τρόποι εμπλοκής του μυθιστορήματος με το έθνος και την ιστορία του.  

Χριστίνα Καραθανάση, Επίλεξε το σωστό! - Μάθε καλύτερα ελληνικά μέσα από 420 ερωτήσεις, εκδόσεις Κλειδάριθμος
Μιλάς σωστά ελληνικά; Πόσο σίγουρος/η είσαι; Καθημερινά συναντάμε τόσα εκφραστικά ή ορθογραφικά λάθη, που πολλές φορές αναρωτιόμαστε τι πράγματι είναι σωστό και γιατί. Με τη βοήθεια αυτού του βιβλίου ανακάλυψε πόσο καλά γνωρίζεις την ελληνική γλώσσα, επιλέγοντας τη σωστή απάντηση που θα συμπληρώσει την εκάστοτε πρόταση. Μάλιστα, στο τέλος κάθε ενότητας θα βρεις και την εξήγηση της ορθής απάντησης. Μάθε να γράφεις και να εκφράζεσαι σωστά συνδυάζοντας γνώση και διασκέδαση!