Χάρης Ξηρουχάκης: Καμιά μάχη χωρίς αυτόν

Μαθήματα κρητικής ιστορίας ή και συνεχείς μάχες και πόθος για την ελευθερία και την ανεξαρτησία της, καθώς από τις αρχές του 19ου αιώνα η Κρήτη πολεμούσε συνεχώς για να απαλλαγεί από τον τουρκικό ζυγό. Στο βιβλίο «Καμιά μάχη χωρίς αυτόν - Χαράλαμπος Σειραδάκης, 1886-1970» (εκδόσεις Επίκεντρο), ο Χάρης Ξηρουχάκης, πριν καταγράψει αναλυτικά, εύστοχα και διεξοδικά τη ζωή ενός λεβέντη Κρητίκαρου στρατιωτικού αρματηλάτη, φροντίζει να κατατοπίσει τον ανεξοικείωτο αναγνώστη με όλα εκείνα που διέπλασαν την ψυχοσύνθεσή του και καθόρισαν τον χαρακτήρα του. Γιατί ενώ η πρώτη εξέγερση του Δασκαλογιάννη, το 1770, στα Ορλωφικά πνίγηκε στο αίμα και παρ’ όλο που οι Κρητικοί συμμετείχαν στην εθνεγερσία του 1821, το νησί δεν συμπεριλήφθηκε στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος.

Από τότε οι Κρήτες επαναστατούσαν συνεχώς σχεδόν κάθε δέκα χρόνια, όμως μετά από κάθε αποτυχημένο ξεσηκωμό ακολουθούσαν διώξεις και σφαγές που αποδεκάτιζαν τον χριστιανικό πληθυσμό. Η ύπαιθρος του νησιού είχε σχεδόν ερημωθεί, οι συνθήκες διαβίωσης ήταν άθλιες και σε αυτήν την ατμόσφαιρα ζόφου, φόβου, συνεχούς βίας, πάθους για ελευθερία και μάχη μέχρις εσχάτων, γεννιέται, το 1886 στο ορεινό χωριό Λειβαδάς (σημερινό Ανατολικό Σέλινο), ο ήρωας του βιβλίου.

Η Σφακιανή και απόκρημνη πλευρά της Κρήτης έχει μιαν άγρια ομορφιά που σημάδεψε τα παιδικά του Χαράλαμπου Σειραδάκη. Τα χιονισμένα Λευκά Όρη, τα γαλαζοπράσινα νερά της Σούγιας και τα δάση από ελαιόδεντρα που σκεπάζουν τα βουνά πότισαν την ψυχή του και σφράγισαν για πάντα το αιώνιο ρίζωμα και την άσβεστη λατρεία του για τον τόπο. Αν και η οικογένεια των Σειράδων ήταν γεωργοί, ο πόλεμος ήταν οικογενειακή παράδοση, όπως άλλωστε και των περισσότερων που ζούσαν στα κρητικά βουνά, αφού οι τουρκικές ακρότητες, αντί να καταστέλλουν, ατσάλωναν τη μαχητικότητα από γενιά σε γενιά.

Προχωράς τις σελίδες του «Καμιά μάχη χωρίς αυτόν» και, όπως η ανάγνωση εξελίσσεται, τόσο και περισσότερα ανδραγαθήματα συμπληρώνουν το πορτρέτο αυτού του γεννημένου πολεμιστή. Στα 11 χρόνια του ο Σειραδάκης πήρε το βάπτισμα του πυρός στην πολιορκία της Κανδάνου. Την επόμενη χρονιά που οι Ευρωπαίοι ναύαρχοι των Μεγάλων Δυνάμεων υποχρέωσαν τους Τούρκους να εκκενώσουν το νησί μετά από τη βάρβαρη δολοφονία κάποιων Βρετανών στρατιωτών, η Κρήτη ανακηρύχθηκε αυτόνομη πολιτεία. Αυτή η πρώτη του εμπειρία στη μάχη για την ελευθερία, τόσο τον σφράγισε και τον ενθουσίασε, που την παραμονή των Βαλκανικών Πολέμων κατατάχτηκε στον ελληνικό στρατό το 1911, σε ηλικία 25 πλέον ετών.

Με την επιστροφή του στον Ελληνικό Στρατό το 1917, ο Σειραδάκης έγινε ανθυπολοχαγός, τρία χρόνια αργότερα υπολοχαγός, το 1923 λοχαγός και τον Οκτώβριο του 1933 χρίστηκε ταγματάρχης επ’ ανδραγαθία. Μετά τη συμμετοχή του στο Βενιζελικό Κίνημα του 1935, ο ήρωάς μας αποτάχθηκε από τον στρατό, αλλά επέστρεψε τον Μάιο του 1941, παραμονή της Μάχης της Κρήτης με τον βαθμό του αντισυνταγματάρχη. Αποστρατεύτηκε το 1947 με τον βαθμό του συνταγματάρχη και την ίδια χρονιά διορίστηκε Νομάρχης Χανίων.

«Ήλθα για πρώτη φορά σε επαφή με τα στρατιωτικά αρχεία του παππού μου Χαράλαμπου Σειραδάκη όταν ήμουν φοιτητής στην Αθήνα στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Παρ’ ότι τα οικονομικά που σπούδαζα δεν είχαν σχέση με τον στρατό, τα πολεμικά ενθυμήματα –κυρίως έγγραφα που μαρτυρούσαν μάχες και ανδραγαθίες– με είχαν συνεγείρει. Επιπλέον, οι πολεμικές διηγήσεις του παππού μου ήταν τόσο συχνές και πολλές που παρέμειναν στη μνήμη μου. Η παρούσα βιογραφία, αν και δεν αποτελεί ιστορικό βιβλίο stricto sensu, βασίζεται σε ιστορικά επαληθευμένες πηγές. Κατ’ αρχάς τα προσωπικά αρχεία του Σειραδάκη που περιλαμβάνουν αλληλογραφία, πολεμικές εκθέσεις και σπάνια έγγραφα – αν και πολλά χάθηκαν στον βομβαρδισμό του 1941. Για τη συγγραφή της βιογραφίας αυτής επισκέφθηκα επί τόπου αρκετά μέρη όπου πολέμησε ο Σειραδάκης. Η πιο συγκινητική εμπειρία ήταν στη Γαλλία, κοντά στην πόλη Pont-à-Mousson της γαλλικής Λωρραίνης, όπου ο Σειραδάκης πολέμησε δίπλα στους ηρωικούς “Λύκους” στα δάση του Μπουά-λε-Πρετρ.Πιο κοντά στα μέρη όπου γεννήθηκε ο Σειραδάκης, επισκεπτόμουν από μικρός τους συγγενείς μου στον Λειβαδά. Περπάτησα επανειλημμένα το φαράγγι της Κανδάνου προσπαθώντας να εντοπίσω το μέρος όπου πρόβαλε αντίσταση στους Γερμανούς. Δεν μπόρεσα όμως να επισκεφθώ ακόμα τον κόλπο του Ξηρού στην Καλλίπολη, τους λόφους Σκρα και Ραβινέ στη Μακεδονία, το Τομπρούκ και την έρημο της Ισμαηλίας στην Αίγυπτο – όλα μέρη όπου έδρασε και πολέμησε».

Ο Χάρης Ξηρουχάκης έγραψε ένα γλαφυρό επικό αφήγημα, φόρο τιμής στον συγγενή του που η μυθιστορηματική ζωή του άνετα θα μπορούσε να γίνει ταινία ή σειρά, καθώς εντός της εμπεριέχονται όλες οι ήττες, οι καταστροφές αλλά και οι θρίαμβοι και οι μεγάλες στιγμές της χώρας από τα τέλη του 19ου αιώνα ως και τη σύγχρονη εποχή.