Βιβλιο

Νόμπελ 1924: Η βράβευση του Πολωνού Βλαντίσλαβ-Στανίσλαβ Ρέιμοντ

Πριν από έναν αιώνα βραβεύεται με το Νόμπελ ο δεύτερος Πολωνός συγγραφέας στην ιστορία των βραβείων

A.V. Team
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Ο Βλαντίσλαβ Στανίσλαβ Ρέιμοντ βραβεύθηκε το 1924 με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Το πιο γνωστό έργο του είναι το τετράτομο «Οι χωριάτες»

Πριν από 100 χρόνια, η Σουηδική Ακαδημία βράβευσε με τον Νόμπελ λογοτεχνίας έναν Πολωνό, τον Βλαντίσλαβ-Στανίσλαβ Ρέιμοντ: ήταν ο δεύτερος Πολωνός νομπελίστας· είχε προηγηθεί ο Χένρικ Σιενκιέβιτς το 1905. Ο Ρέιμοντ (1867-1925) γεννήθηκε στο Kobiele Wielkie, ένα χωριό κοντά στην πόλη Ράντομσκο στα νότια της χώρας —τότε μέρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Πέρασε τα παιδικά του χρόνια στο Tuszyn, μια κωμόπολη κοντά στο Lodz όπου είχε εγκατασταθεί η οικογένειά του. Λίγα χρόνια αργότερα ο πατέρας του τον έστειλε στην Βαρσοβία όπου έμεινε στο σπίτι της θείας του και όπου μαθήτευσε δίπλα σε ένα ράφτη. Αλλά δεν δούλεψε ποτέ ως ράφτης: ακολούθησε έναν επαρχιακό θεατρικό θίασο που στην περιοδεία του πέρασε από τη Βαρσοβία, αλλά σύντομα έμεινε απένταρος, επέστρεψε στο Tuszyn και έπιασε δουλειά φύλακα σε σιδηροδρομική διάβαση. Ο τόπος δεν τον χωρούσε: πήγε στο Λονδίνο και στο Παρίσι μαζί με έναν Γερμανό πνευματιστή κι εκεί παρίστανε το μέντιουμ μέχρι που ξαναβρήκε έναν θεατρικό θίασο. Για λίγο καιρό έπαιζε μικρούς ρόλους χωρίς επιτυχία. Όμως, αν και δεν είχε υποκριτικό ταλέντο· είχε συγγραφικό: το 1898 το μυθιστόρημα «Γη της επαγγελίας» —που το 1978 έγινε ταινία του Αντρέι Βάιντα (είχε προηγηθεί μια βουβή διασκευή το 1927)— τον έφερε στην κορυφή της επιτυχίας. Ακολούθησαν «Ο ονειρευτής» το 1910, το τετράτομο επικό του έργο «Οι χωριάτες» το 1904-1909, το «Βαμπίρ» το 1911, η τριλογία «Έτος 1794» που έγραψε στη διάρκεια του Α’ παγκοσμίου πολέμου και «Η εξέγερση» το 1924. «Οι χωριάτες» μεταφέρθηκαν στον κινηματογράφο με στοιχεία animation: η ταινία προβλήθηκε στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης τον περασμένο Ιανουάριο. Ο Reymont παραμένει σχεδόν άγνωστος στην Ελλάδα, καθώς έχει μεταφραστεί μόνο «Η εξέγερση». Αυτό το τελευταίο βιβλίο του Πολωνού συγγραφέα, που περιγράφεται ως «μια αμείλικτη παραβολή με θέμα την επανάσταση των ζώων που διψούν για ισότητα και ελευθερία και την τραγική της κατάληξη», παρέμεινε απαγορευμένο στην πατρίδα του μέχρι το 1989.

Από το 1924, έχουν βραβευτεί τρεις ακόμα Πολωνοί συγγραφείς: το 1980 ο Τσέσλαφ Μίλος, το 1996 η ποιήτρια Βισουάβα Σιμπόρσκα και το 2018 η Όλγκα Τοκάρτσουκ.