100 χρόνια Τρούμαν Καπότε: Σαν σήμερα γεννήθηκε ένας από τους πλέον συζητημένους συγγραφείς του 20ου αιώνα

Μείζων μυθιστοριογράφος και διακεκριμένος συγγραφέας διηγημάτων, ο Τρούμαν Καπότε γεννήθηκε σαν σήμερα στις 30 Σεπτεμβρίου 1924.

Το έργο του Τρούμαν Καπότε απασχόλησε την αμερικανική λογοτεχνία του εικοστού αιώνα όσο κανενός άλλου, με εξαίρεση τον Έρνεστ Χέμινγουεϊ, ενώ η τραγική τροχιά του βίου του εξακολουθεί να τροφοδοτεί τη συλλογική φαντασία με ολοένα γαργαλιστικότερα επεισόδια.

Ο μικροκαμωμένος άνθρωπος ο οποίος κατέκτησε τη φήμη από τα πρώτα χρόνια της σταδιοδρομίας του, ενώ αργότερα, υπό το βάρος της φρενήρους, έκλυτης κοινωνικής του δραστηριότητας έγινε ο δημόσιος παλιάτσος που υπήρξε στο τέλος της ζωής του, κατέθεσε υλικό διαχρονικής αξίας, ώστε ο ίδιος να στέκει τώρα, εκατό χρόνια από τη γέννησή του, πολύ ψηλότερος από όσο θα μάντευε κανείς από το ισχνό και περιφρονημένο του σώμα.  

Το ισόβιο κυνήγι του συγγραφέα των «Εν ψυχρώ» και «Πρόγευμα στο Τίφφανυς» για διασημότητα και πλούτο στάθηκε αποτρόπαια επιτυχημένο. Προτού κλείσει τα σαράντα, είχε επιτύχει και τα δύο σε αφθονία, με τίμημα την απόλυτη δυστυχία των κατοπινών του χρόνων.

Τρούμαν Καπότε: Μια αμερικανική λογοτεχνική εκατονταετηρίδα

«Άρχισα να γράφω στα οχτώ μου, στα καλά καθούμενα, χωρίς να παρακινηθώ από κάποιο πρότυπο», έλεγε ο ίδιος ο Καπότε. «Δεν είχα γνωρίσει ποτέ κάποιον που να έγραφε και, για την ακρίβεια, γνώριζα ελάχιστους που διάβαζαν. Αλλά ήταν γεγονός πως τα μόνα τέσσερα πράγματα που με ενδιέφεραν ήταν να διαβάζω βιβλία, να πηγαίνω σινεμά, να χορεύω κλακέτες και να ζωγραφίζω».  

Υπακούοντας από νεαρή ηλικία στο κάλεσμά του, «άρχισα να γράφω χωρίς να ξέρω ότι έτσι γινόμουν σκλάβος εφ’ όρου ζωής σε έναν ευγενή μεν, αλλά άσπλαχνο αφέντη. Όταν ο θεός σου δίνει ένα ταλέντο, σου δίνει κι ένα μαστίγιο που το έχεις μόνο για να αυτομαστιγώνεσαι».

Η βιογραφία του Καπότε καταγράφει μια μοναχική και συναισθηματικά στερημένη παιδική ηλικία, νεότητα και αρχή ενηλικίωσης, της οποίας διέξοδος ήταν το γράψιμο. Ο νεαρός Τρούμαν ουσιαστικά εγκαταλείφθηκε από μια υπερβολικά νέα και διψασμένη για ερωτικές περιπέτειες μητέρα και έναν κακότροπο πατέρα, που τον παράτησαν σε μια μικρή πόλη της Αλαμπάμα, όπου τα ξαδέλφια και οι γείτονές του προσέφεραν ακούσια στην πένα του επίδοξου συγγραφέα άφθονες προφορικές ιστορίες, τις οποίες επρόκειτο αργότερα να διοχετεύσει στα γραπτά του.

Truman Capote photographed in Venice, 1955 pic.twitter.com/YFQY0Oam5G

— Old Hollywood (@TheOldHollywood) November 7, 2021

«Όπως κάποιοι νέοι εξασκούνται στο πιάνο ή στο βιολί τέσσερις πέντε ώρες τη μέρα, το ίδιο έκανα κι εγώ με το γράψιμο. Ωστόσο, δεν το κουβέντιαζα ποτέ με κανέναν, και αν κάποιος με ρωτούσε τι έκανα όλες αυτές τις ώρες, του έλεγα ότι μελετούσα για το σχολείο. Στην πραγματικότητα, δεν μελετούσα ποτέ για το σχολείο. Η λογοτεχνική μου μαθητεία με απασχολούσε πλήρως, η επίμοχθη κατάκτηση της τεχνικής, της τέχνης…».

💎 TRUMAN CAPOTE 💎
Died on this day, in 1984

“Life is a moderately good play with a badly written third act''.

📷 Irving Penn pic.twitter.com/UI7D3GdsZu

— Paul Holdengraber (@holdengraber) August 7, 2020

Φιλέρευνος και διψασμένος να καταχωρήσει στο αφηγηματικό του οπλοστάσιο από πρώτο χέρι τις εξιστορήσεις των ανθρώπων, «τα πιο ενδιαφέροντα κείμενα που έγραψα εκείνη την εποχή ήταν οι απλές καθημερινές παρατηρήσεις που κατέγραφα στο ημερολόγιό μου. Η περιγραφή ενός γείτονα. Μακριές καταγραφές επί λέξει συζητήσεων που πήρε το αυτί μου. Κουτσομπολιά. Ένα ρεπορτάζ κατά κάποιον τρόπο, ένας τρόπος να βλέπω και να ακούω που αργότερα θα με επηρέαζε πολύ, αν και τότε το αγνοούσα».

Αλλόκοτο αγόρι και ολοκληρωμένος συγγραφέας ετών δεκαεπτά

Όταν η μητέρα του, Λίλι Μέι, τελικά ξαναπαντρεύτηκε και κάλεσε τον έφηβο Τρούμαν στα σπίτια της στο Κονέκτικατ και στη Νέα Υόρκη, του άλλαξε το επίθετο, από Πάρσονς, σε εκείνο του δεύτερου συζύγου της, Τζο Καπότε, ενός Κουβανού με αρκετή γοητεία αλλά ελάχιστη αφοσίωση.

Το σωματικά αλλόκοτο αγόρι, που η καταφανέστατη θηλυπρέπειά του στη φωνή και στους τρόπους στενοχωρούσε πολύ τη μητέρα του, πήγε σε καλά βόρεια σχολεία, όπου οι βαθμοί του ήταν χαμηλοί ουσιαστικά σε όλα τα μαθήματα εκτός από την ανάγνωση και τη γραφή.

Truman Capote photographed by Leonida Barezzi in Portofino, August 1953 pic.twitter.com/x2IufXAesK

— Old Hollywood (@TheOldHollywood) July 8, 2021

«Όταν ήμουν πια δεκαεφτά ετών, ήμουν ολοκληρωμένος συγγραφέας. Αν ήμουν πιανίστας, θα ήταν η στιγμή για την πρώτη μου συναυλία. Όπως είχαν τα πράγματα, αποφάσισα ότι ήμουν έτοιμος να δημοσιεύσω κάτι».

Αποφασισμένος να σταδιοδρομήσει ως συγγραφέας, αποφάσισε να μη φοιτήσει σε πανεπιστήμιο, έπιασε μια ασήμαντη δουλειά στο καλλιτεχνικό τμήμα του The New Yorker, μπήκε με ενθουσιασμό στους κλειστούς κοινωνικούς κύκλους της νυχτερινής ζωής της μητρόπολης και καταπιάστηκε σοβαρά με τη λογοτεχνία που θα του χάριζε την πρόωρη φήμη του.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1940, η συγγραφική φωνή του Καπότε ήταν ξεκάθαρα δική του. Το πρώτο μυθιστόρημά του, «Άλλες φωνές, άλλοι τόποι», δομημένο στα θεμέλια της southern gothic λογοτεχνίας, έκανε αίσθηση στο αναγνωστικό κοινό μέσα από τη γεμάτη δύναμη αποτύπωση του πόνου που του προκαλούσε η νεανική του απομόνωση και του σαστίσματός του μπροστά στα ερωτικά και οικογενειακά αινίγματα που είχαν αρχίσει να κλονίζουν την εμπιστοσύνη του και τα οποία τελικά τόσο θα συνέβαλλαν στην κατάρρευσή του μέσα στην οδύνη και την ταπείνωση, ακόμη και εν μέσω της μεγάλης καλλιτεχνικής, κοινωνικής και οικονομικής του επιτυχίας.

Αρκετά από τα βιώματα εκείνης της περιόδου καταγράφονται στο «Πρόγευμα στο Τίφφανυς», τη νουβέλα του 1958 στις σελίδες τις οποίας ένας επίδοξος συγγραφέας εξιστορεί τα χρονικά του στη Νέα Υόρκη. Η κινηματογραφική μεταφορά του έργου, με την Όντρεϊ Χέπμπορν στον ρόλο της Χόλι Γκολάιτλι, παραμένει ένα από τα κλασικότερα και πλέον προβεβλημένα φιλμ της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ.

«Εν ψυχρώ», σαρωτική φήμη και κατάρρευση

«Ήθελα να δημιουργήσω ένα δημοσιογραφικό μυθιστόρημα, κάτι σε μεγάλη κλίμακα, που θα είχε την αξιοπιστία του αληθινού γεγονότος, την αμεσότητα του φιλμ το βάθος και την ελευθερία της πεζογραφίας και την ακρίβεια της ποίησης. Ήταν 1959 πια, όταν ένα μυστηριώδες ένστικτο με οδήγησε στο θέμα, μια άγνωστη στο ευρύ κοινό υπόθεση φόνων σε μια απομονωμένη γενιά του Κάνσας».

Το «Εν ψυχρώ», κορυφαίο αριστούργημα του Καπότε εκδόθηκε το 1965 και χάρισε σαρωτική επιτυχία στον συγγραφέα που είχε μόλις πατήσει τα σαράντα.

Με τη λαμπρά οργανωμένη από τον ίδιο διαφήμιση αυτής της συναρπαστικής ιστορίας φόνων, όχι μόνο το βιβλίο του βρέθηκε σε εκατομμύρια αμερικανικά σπιτικά και ο ίδιος σε κάθε τηλεοπτική οθόνη, αλλά επίσης έγινε προσφιλής στις διασημότητες και τις βασίλισσες της μόδας, στους κύκλους των οποίων τη συντροφιά ο ίδιος επεδίωκε τόσο τα προηγούμενα χρόνια.

Στη συνέχεια ανακοίνωσε την πρόθεσή του να εκδώσει ένα μεγάλο μυθιστόρημα όπου θα ανέτεμνε την κοινωνία της πλούσιας Αμερικής, εγχείρημα το οποίο τον βρήκε από τη μία μέρα στην άλλη εγκαταλειμμένο από όλους τους επιφανείς φίλους του και κατέφυγε σε ένα εφιαλτικό τούνελ ναρκωτικών, αλκοόλ και σωματικά ολέθριων σεξουαλικών σχέσεων.

Steve Schapiro. Truman Capote in Motel Room in Humboldt, Kansas. 1967. pic.twitter.com/P6JeYNVS7J

— Rabih Alameddine (@rabihalameddine) October 1, 2017

Παρά τις αναρίθμητες απόπειρές του να συνέλθει, οι έξεις του απλώς βάθαιναν, και όταν πέθανε σε ηλικία 59 ετών το 1984, δυστυχισμένος και κάθε άλλο παρά πλήρης ημερών, άφησε πίσω του μόλις μερικές σελίδες από την παχιά στοίβα που ισχυριζόταν ότι είχε γράψει.

(Με πληροφορίες: Τρούμαν Καπότε, «Όλα τα διηγήματα» και «Μουσική για χαμαιλέοντες», εκδόσεις Καστανιώτη, μετάφραση Μιχάλης Μακρόπουλος)

Διαβάστε ακόμη → 15 εν ψυχρώ ατάκες του Τρούμαν Καπότε για τη ζωή