- CITY GUIDE
- PODCAST
-
19°
Ο παρείσακτος: Το φιλοσοφικό έργο του Ζαν-Λικ Νανσί για τη μεταμόσχευση καρδιάς
Ο Γάλλος φιλόσοφος και καθηγητής γράφει για την εξέλιξη της ιατρικής μέσω της τεχνολογίας και πώς αυτή μπορεί να συμβιβαστεί με την κατανόηση της ταυτότητάς μας, όπως έχει διαμορφωθεί μέσα στους αιώνες
Το βιβλίο «Ο παρείσακτος» του Ζαν-Λικ Νανσί αποτελεί ένα σπάνιο παράδειγμα όπου η φιλοσοφία ξεφεύγει από τη θεωρητική σφαίρα και γίνεται βιωματική
«Εγώ (Ποιο «εγώ»; Αυτό ακριβώς είναι το ερώτημα, το παλαιό ερώτημα: Ποιο είναι αυτό το υποκείμενο της εκφώνησης, πάντα ξένο ως προς το υποκείμενο του εκφωνήματός του, για το οποίο είναι κατ’ ανάγκη ένας παρείσακτος και επίσης κατ’ ανάγκη ο παραγωγός, η κινητήρια δύναμη ή η καρδιά) —εγώ, λοιπόν, πριν από σχεδόν δέκα χρόνια, έλαβα την καρδιά ενός άλλου. Μου τη μεταμόσχευσαν. Η δική μου καρδιά (μιας και εδώ, όπως έχουμε καταλάβει, όλο το ζήτημα είναι αυτό το «δικό μου» [...]) —η ίδια μου, λοιπόν, η καρδιά περιερχόταν σε αχρηστία, για έναν λόγο που ουδέποτε διασαφηνίστηκε. Κατά συνέπεια, για να ζήσω έπρεπε να λάβω την καρδιά ενός άλλου».
Ο Γάλλος φιλόσοφος και ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου, Ζαν-Λικ Νανσί (1940-2021), μετέτρεψε την οδυνηρή του εμπειρία μετά από τη μεταμόσχευση καρδιάς, στην οποία υποβλήθηκε στα πενήντα δύο του χρόνια, σε μια σύντομη φιλοσοφική πραγματεία, που αφορά την πραγματική φύση του «εγώ» και το πώς μπορεί κάποιος να ζει με ένα «ξένο» όργανο, αποστασιοποιημένος από τις λειτουργίες που αυτό εκτελεί μέσα στον οργανισμό του. Χρησιμοποιώντας παραδείγματα από τη φιλοσοφική σκέψη του Ντεκάρτ ή του Ντεριντά (ο οποίος πέθανε από καρκίνο του παγκρέατος, το οποίο δεν μεταμοσχεύεται), ο Νανσί μιλάει στο έργο του, «Ο παρείσακτος», για την εξέλιξη της ιατρικής μέσω της τεχνολογίας και πώς αυτή μπορεί να συμβιβαστεί με την κατανόηση της ταυτότητάς μας, όπως έχει διαμορφωθεί μέσα στους αιώνες.
Ο παρείσακτος δεν είναι άλλος από εμένα τον ίδιο και τον ίδιο τον άνθρωπο. Δεν είναι άλλος από τον ίδιο που δεν σταματά να γίνεται άλλος, συνάμα αναζωογονημένος και εξαντλημένος, απογυμνωμένος και υπερεξοπλισμένος, παρείσακτος τόσο μέσα στον κόσμο όσο και στον ίδιο τον εαυτό του, ανησυχητική έκφανση του ανοίκειου, conatus ενός εκφύοντος απείρου
Ο Νανσί έγραψε αυτό το σύντομο κείμενο για το περιοδικό Dédale, το 1999, επτά χρόνια δηλαδή αφότου είχε λάβει την καρδιά ενός άλλου ανθρώπου. Παρά τις επιπλοκές από τις οποίες υπέφερε μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα, εξαιτίας της φαρμακευτικής αγωγής στην οποία υποβλήθηκε, που τελικά του προκάλεσε καρκίνο, ο Νανσί μιλάει με την απόσταση ενός φιλοσόφου, προσπαθώντας να αναλύσει την εμπειρία του σε υπαρξιακό επίπεδο.
Ο Νανσί, τελικά, έζησε μέχρι τα 81 του, δηλαδή κάτι παραπάνω από τριάντα χρόνια μετά τη μεταμόσχευση. «Ο παρείσακτος» κυκλοφόρησε το 2000, όμως στην έκδοση που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Petites-Maisons, σε μετάφραση του Πάνου Αγγελόπουλου (2020), περιλαμβάνονται και μεταγενέστερες υποσημειώσεις του συγγραφέα, με την τελευταία από αυτές να είναι γραμμένη το 2017. Το 2004 η Γαλλίδα σκηνοθέτρια Κλερ Ντενί γύρισε την ταινία «L'intrus», η οποία αποτελεί μεν προϊόν μυθοπλασίας, όμως βασίστηκε στην ιδέα του Νανσί για το πώς ένας άνθρωπος μπορεί να ζει με μια «δανεική» καρδιά. Το 2017 το έργο διασκευάστηκε ως χορευτική παράσταση από την ομάδα «Χορευτές» και παρουσιάστηκε στο Βios. Το βιβλίο αυτό του Νανσί αποτελεί ένα σπάνιο παράδειγμα, όπου η φιλοσοφία ξεφεύγει από τη θεωρητική σφαίρα και γίνεται βιωματική, χωρίς ποτέ να υποπίπτει στο μελόδραμα ή την αυτολύπηση.
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Το βιβλίο διερευνά τη θεραπευτική δύναμη της μουσικής μέσα από τα έργα μερικών εκ των σημαντικότερων συγγραφέων της αρχαιότητας
Στο βιβλίο είναι τα κομμάτια μιας αφήγησης για όσα έζησε ο συγγραφέας Βρασίδας Καραλής με τη γιαγιά του στα Κρέστενα Ηλείας ως το 1986 που εκείνη πέθανε
Τα λημέρια των συγγραφέων - πεζογράφων, ποιητών, δοκιμιογράφων. Γιατί γράφουν εκεί που γράφουν; Τι φετίχ έχουν; Πώς εμπνέονται σ’ αυτόν τον χώρο;
Νέα μετάφραση από την Ελένη Μπακοπούλου για το διαχρονικό μυθιστόρημα του συγγραφέα στο οποίο επεδίωξε να σκιαγραφήσει τις απαρχές της κομμουνιστικής κοινωνίας
O Γκαμπόρ Ματέ απογειώνει την κριτική της δυτικής κοινωνικοποίησης ως κατεξοχήν παθογενούς, προσκομίζοντας πλήθος ευρήματα από τη βιβλιογραφία και την κλινική του εμπειρία τεσσάρων δεκαετιών.
Ο Γάλλος φιλόσοφος και καθηγητής γράφει για την εξέλιξη της ιατρικής μέσω της τεχνολογίας και πώς αυτή μπορεί να συμβιβαστεί με την κατανόηση της ταυτότητάς μας, όπως έχει διαμορφωθεί μέσα στους αιώνες
Η δημιουργός του Bonjour Tristesse που έμπλεξε στον ιστό της πρόωρης επιτυχίας
Με αμείωτους ρυθμούς συνεχίζεται η λογοκρισία στις ρεπουμπλικανικά ελεγχόμενες πολιτείες
Διασκευάζεται για τον κινηματογράφο άλλο ένα βιβλίο του Νορβηγού σταρ της αστυνομικής λογοτεχνίας
Ο τόμος που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μέλισσα αποτελεί φόρο τιμής στον σπουδαίο αρχαιολόγο για τις γνώσεις, την καθοδήγηση και τις εμπειρίες ζωής
Την Κυριακή η αυλαία της διοργάνωσης
Η Καναδή συγγραφέας, στο νέο της βιβλίο, αναφέρεται από το γυναικείο κίνημα έως τον ποταμό της μνήμης
Τα λημέρια των συγγραφέων - πεζογράφων, ποιητών, δοκιμιογράφων. Γιατί γράφουν εκεί που γράφουν; Τι φετίχ έχουν; Πώς εμπνέονται σ’ αυτόν τον χώρο;
Διαβάστε ένα ποίημα από τη συλλογή που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη
Ρομαντική, ηρωική φαντασία ή αλλιώς όλα εκείνα τα saga που λατρεύονται από μεγάλο μέρος του αναγνωστικού κοινού
Διαβάστε σε προδημοσίευση μερικά αποσπάσματα από την αυτοβιογραφία του «Συλλέκτης στιγμών», που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Οξύ
H ελληνική αστυνομική λογοτεχνία στο προσκήνιο - Αναλυτικά οι δράσεις
Τα 50 χρόνια Δημοκρατίας στο επίκεντρο
Το έργο του πραγματεύεται τα θέματα των αναμνήσεων, του πολέμου και της εξορίας,
Όλες οι εισηγήσεις, οι παρεμβάσεις και συζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν ανα ενότητα, καθώς και φωτογραφικό υλικό σε μια σκληρόδετη έκδοση
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.