Βιβλιο

Σαν σήμερα: Οι πιο διάσημες… γραφομηχανές

Πώς ήταν οι πρώτες στην Ιστορία και ποιες έγιναν το φετίχ συγγραφέων

A.V. Team
6’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
UPD

Η πρώτη γραφομηχανή έμοιαζε με εκκλησιαστικό όργανο, οι επόμενες ήταν κάπως πιο πρακτικές, τελικά όμως έγιναν το φετίχ των συγγραφέων

Η γραφομηχανή είναι ένας μηχανισμός που ονειρεύτηκαν πολλοί και γι’ αυτό εφευρέθηκε… πολλές φορές. Για την ακρίβεια, η κεντρική ιδέα ήταν σχεδόν πανομοιότυπη, αλλά διαφορετικοί εφευρέτες προσπάθησαν να δώσουν εκείνο το στοιχείο που θα έκανε το μηχάνημα να μπορεί αληθινά να χρησιμοποιηθεί.

Σύμφωνα με το βιβλίο: «Τα θαύματα της μοντέρνας μηχανικής» του 1901, η πρώτη γραφομηχανή που έμοιαζε ότι ίσως θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί, ανήκει στον Charles Thurber έναν εφευρέτη και κατασκευαστή όπλων.

Η πρώτη γραφομηχανή δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ

Σαν σήμερα, 26 Αυγούστου, το 1843 εκδόθηκε η πατέντα του Charles Thurber για αυτήν την πρώτη γραφομηχανή. Έφερε αναλυτική περιγραφή του μηχανισμού της γραφομηχανής και σκίτσα για την κατασκευή της. Ωστόσο, το πρωτότυπο ήταν και το μοναδικό δείγμα της γραφομηχανής αυτής που κατασκευάστηκε. Σύμφωνα με το σχόλιο στη «βίβλο των θαυμάτων» του 1901, ο μηχανισμός αυτός «ήταν πολύ αργός και άτεχνος».

Κι όμως, μπορεί η πρώτη γραφομηχανή να ήταν δύσχρηστη, είχε όμως όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που χρησιμοποιήθηκαν και από τους επόμενους εφευρέτες και αποτελούν την «ταυτότητα» της γραφομηχανής γενικά: Τον κύλινδρο για το χαρτί, τα στοιχεία και το μελάνι για να τυπώνονται ένα – ένα τα γράμματα, μηχανισμό για να δημιουργούνται κενά μεταξύ των γραμμάτων και των λέξεων οριζόντια, όσο και κατακόρυφα για να γίνεται αλλαγή σειράς. Κάθε νέο μοντέλο, επί της ουσίας, πρόσθετε μια καινούρια ιδέα για την χωροταξία αυτών των παραμέτρων ώστε ο μηχανισμός συνολικά να πιάνει τον λιγότερο δυνατό χώρο, να είναι πρακτικός και όσο γίνεται πιο γρήγορος.

Τελικά, το 1874 άρχισαν να κατασκευάζονται για εμπορικούς σκοπούς οι γραφομηχανές, αλλά χρειάστηκε περίπου μια 10ετία μέχρι αυτός ο υπέροχος μηχανισμός να βρει τη θέση του πάνω σε κυβερνητικά και επιχειρηματικά γραφεία. Για τουλάχιστον έναν αιώνα, μέχρι να βγουν στην αγορά οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, αποτελούσε βασικό αξεσουάρ σε κάθε γραφείο και σπίτι. Ωστόσο, ήταν το απόλυτο φετίχ των συγγραφέων και των δημοσιογράφων -και έχει ταυτιστεί μαζί τους.

Οι πιο διάσημες γραφομηχανές

Ο πρώτος συγγραφέας που χρησιμοποίησε γραφομηχανή και υπέβαλε στον εκδότη του δακτυλογραφημένο χειρόγραφο είναι ο Μαρκ Τουέιν. Στην αυτοβιογραφία του ανέφερε ότι ήταν ο πρώτος άνθρωπος στον κόσμο που εφάρμοσε τη μηχανή στοιχείων στη λογοτεχνία για τις «Περιπέτειες του Τομ Σόγιερ» (1876), χρησιμοποιώντας μια Remington No.2. Ωστόσο, οι ιστορικοί πιστεύουν ότι ο Μαρκ Τουέιν είχε μπερδέψει τα μυθιστορήματα και το πρώτο δακτυλογραφημένο που υπέβαλε ήταν το «Life on the Mississippi» (1882). Πάντως, είναι ο πρώτος που δοκίμασε την εμπειρία και έγραψε για αυτήν με μεγάλη περηφάνια. Την αναφορά αυτή πήρε η εταιρία Remington αργότερα για να διαφημίσει το νέο προϊόν της:

Στην εποχή του Έρνεστ Χέμινγουεϊ οι γραφομηχανές χρησιμοποιούνταν ευρέως από τους συγγραφείς. Ο ίδιος ο Χέμινγουεϊ είχε φθείρει πολλές γραφομηχανές, συμπεριλαμβανομένων των Corona No3, No4 και αρκετών φορητών Royal. Υποτίθεται ότι ο συγγραφέας προτιμούσε να γράφει όρθιος και ίσως είναι γι' αυτό που αποκήρυξε τη φωτογραφία του αυτή, λέγοντας: «Δεν δουλεύω έτσι»…

Ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ και μία από τις γραφομηχανές του (1939) ©Lloyd Arnold/Hulton Archive/Getty Images

Η γραφομηχανή που συνδέεται με την Άγκαθα Κρίστι, τη δημιουργό των αγαπημένων ντετέκτιβ Ηρακλή Πουαρό και Μις Μαρπλ, είναι η Remington Home Portable No2, ενώ είχε και μια Corona No3. Η Άγκαθα Κρίστι άρχισε να εκτιμά τη γραφομηχανή όταν έσπασε τον καρπό της και άρχισε να υπαγορεύει τις ιστορίες της σε μια γραμματέα. Αργότερα, τη χρησιμοποίησε και η ίδια και διαπίστωσε ότι η διαδικασία πληκτρολόγησης τη βοηθούσε να επιλέγει καλύτερες λέξεις και να μην επαναλαμβάνει παρόμοιες προτάσεις.

Η Άγκαθα Κρίστι δακτυλογραφεί τον Ιανουάριο του 1946 ©Bettmann/ Getty Images

O Όρσον Ουέλς ήταν ένας από τους συγγραφείς που αγαπούσε πολύ τις γραφομηχανές. Η καλύτερή του ήταν μια Underwood Standard Portable, με το όνομα και τη διεύθυνσή του στη θήκη.

Ο Όρσον Ουέλς δακτυλογραφεί την ώρα που βρίσκεται σε πτήση (28 Αυγούστου 1939) ©CBS via Getty Images

Ο Τζακ Κέρουακ ήταν ένας γρήγορος δακτυλογράφος, με 100 λέξεις το λεπτό. Πληκτρολόγησε το On the Road σε ένα ρολό χαρτιού, ώστε να μην χρειάζεται να διακόπτει για να αλλάζει χαρτί. Μέσα σε δύο εβδομάδες από την έναρξη της συγγραφής του επικού βιβλίου, ο Κέρουακ είχε δακτυλογραφήσει ένα ενιαίο κείμενο (χωρίς παραγράφους) μήκους 37 μέτρων.

Το δακτυλογραφημένο από τον Κέρουακ On the Road σε ρολό χαρτιού ©Justin Sullivan/Getty Images