Λετίσια Κολομπανί: «Η πλεξούδα» - Κάποιες σκέψεις με αφορμή του καλοκαιριού το ανάγνωσμα

Ένα χρόνο περίμενε «Η πλεξούδα» της Λετίσια Κολομπανί στο ράφι της βιβλιοθήκης μου για να βρει τη θέση της στο καλοκαίρι μου. Κι έτσι διάβασα φέτος τις ιστορίες των τριών γυναικών με ξεχωριστές πολιτισμικές ταυτότητες, σε διαφορετική ηλικία και φάση ζωής αλλά με μία κοινή ανάγκη, την ανάγκη για διαφοροποίηση κι αυτοπροσδιορισμό.

Η μία ζει στην Ιταλία, είναι 20 μόλις χρονών και μετά από ένα ξαφνικό γεγονός έρχεται αντιμέτωπη με την οικογένειά της και τις προσδοκίες που έχουν οι άλλοι από την ίδια. Και τότε εκείνη καλείται να πάρει θέση ανάμεσα στα πατροπαράδοτα και στην ανάγκη να χαράξει τη δική της πορεία.

Η άλλη ηρωίδα ζει στην Ινδία, παντρεμένη με παιδί και μέλος της κατώτερης κάστας εκεί. Η ζωή της είναι προδιαγεγραμμένη από την κοινωνία, θα ζήσει ως παρίας, μαζί με αρουραίους και καθαρίζοντας τα περιττώματα των πλουσίων οικογενειών της περιοχής, όπως και οι πρόγονοί της αλλά και οι απόγονοί της. Αυτή η προαποφασισμένη πορεία ζωής αποτελεί την κινητήριο δύναμη για να τα ανατρέψει όλα για χάρη της κόρης της.

Η τρίτη είναι δικηγόρος στον Καναδά, εταίρος σε μεγάλη δικηγορική εταιρεία, με τρία παιδιά και δύο διαζύγια. Η ίδια νιώθει μάλλον άτρωτη, έχοντας με πολύ κόπο σπάσει τη «γυάλινη οροφή», μέχρι που η διάγνωση για καρκίνο τη φέρνει αντιμέτωπη με τη συνειδητοποίηση της ευαλωτότητάς της. Κι από πρωτοκλασάτο στέλεχος γίνεται θύμα διάκρισης με μία επίφαση δήθεν φιλανθρωπίας, καθώς ασθένειες δεν γίνονται αποδεκτές στο αμείλικτα ανταγωνιστικό εργασιακό περιβάλλον της.

Οι τρεις αυτές γυναίκες δε συναντιούνται με φυσικό τρόπο ποτέ. Όμως οι ζωές τους συμπλέκονται και με έναν τρόπο αλληλεπιδρούν.

Το βιβλίο αυτό μιλά για εκείνες οι οποίες δεν αποδέχονται τον ρόλο του θύματος που τους δόθηκε εν τη γενέσει, αλλά αγωνίζονται να βρουν την ταυτότητά τους και να αρθρώσουν λόγο, άλλες κόντρα στην οικογενειακή παράδοση, άλλες κόντρα στα στερεότυπα της κοινότητάς τους κι άλλες κόντρα στις έμφυλες διακρίσεις και τις διακρίσεις λόγω ασθένειας ή αναπηρίας στην εργασία τους.

Πόση δύναμη και συνειδητότητα χρειάζεται για να σταθεί κάποιος ως μονάδα; Να διαφοροποιηθεί από τα παραδεδεγμένα ακόμη κι αν ρισκάρει να χάσει την αίσθηση του ανήκειν; Και τι χρειάζεται τελικά να θυσιάσει στην προσπάθεια να βρει το κέντρο του και την ελευθερία του;

Τέτοιες ιστορίες από τη βιωμένη πραγματικότητα είναι πολλές. Είναι η ιστορία της μητέρας που απέδρασε από την κακοποιητική της σχέση και κατήγγειλε τον σύζυγό της|, παρόλο που εκείνος είχε ισχυρή επαγγελματική αναγνώριση ως δικηγόρος, είναι η ιστορία της κόρης που σπούδασε ενώ η κοινότητα και η οικογένειά της την ήθελαν παντρεμένη ήδη από την ηλικία των 15 χρονών, είναι η ιστορία της ίντερσεξ αθλήτριας που διακρίθηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες ενάντια σε κοάσματα μίσους.

Πρόκειται τελικά για έναν αγώνα για μια ελεύθερη ζωή, έναν αγώνα διαρκή με αρχέγονα χαρακτηριστικά που διατρέχει όλες τις κοινωνίες. Γιατί οι αόρατες αλυσίδες και τα στεγανά δεν έχουν ονομασία προέλευσης.

Κι «η Πλεξούδα» θα μπορούσε να είναι ένας ύμνος για όλες εκείνες που τολμούν, μα και συνάμα μια κραυγή συμπαράστασης σε όλες εκείνες που υπομένουν, όπου γης.