Βιβλιο

Μάρτυς! Η πρώτη πεζογραφική εμφάνιση του Kaveh Akbar

Tι μας ενδιαφέρει η πεισιθάνατη αναζήτηση ενός μετανάστη Ιρανού που μέσα σε όλα τα άλλα είναι και ορφανός από μητέρα, ενώ ο πατέρας του δουλεύει σε εκτροφείο ορνίθων;

Άρης Σφακιανάκης
ΤΕΥΧΟΣ 925
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

«Μάρτυς!» του Κάβε Ακμπάρ: Παρουσίαση του βιβλίου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος.

«Ίσως ο Σάιρους να είχε πάρει τα λάθος ναρκωτικά στη σωστή σειρά ή τα σωστά ναρκωτικά στη λάθος σειρά, αλλά όταν επιτέλους ο Θεός του απάντησε έπειτα από είκοσι εφτά χρόνια σιωπής, αυτό που ο Σάιρους ήθελε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο ήταν μια επανάληψη. Αποσαφήνιση. Ξαπλωμένος στο στρώμα του, που μύριζε κάτουρο και αποσμητικό Fabreze, ο Σάιρους κοίταζε τον γυμνό γλόμπο στο ταβάνι και τον καλούσε να αναβοσβήσει ξανά, καλούσε τον Θεό να επιβεβαιώσει πως το τρεμόπαιγμα του γλόμπου ήταν μια θεϊκή ενέργεια και όχι απλώς η ελαττωματική καλωδίωση του παλιού διαμερίσματος».

Τοιουτοτρόπως ξεκινάει το ογκώδες μυθιστόρημά του, «Μάρτυς!», ένας Πέρσης (δεν θα πω ποτέ Ιρανούς τους Πέρσες) ποιητής, που ακούει στο όνομα Κάβε Ακμπάρ. Ο Ακμπάρ, ο οποίος είναι γνωστός στην Αμερική (ΗΠΑ) για τα ποιήματά του, αποφάσισε –σοφά ποιών– να γράψει ένα μυθιστόρημα. Αυτό και διάβασα την τελευταία εβδομάδα. Διότι μπορεί να έχω λάβει τη σοβαρή απόφαση να μην επισκεφτώ ποτέ ξανά στη ζωή μου χώρα του Ισλάμ (κυρίως για την αντιμετώπιση που έχει εκεί το γυναικείο φύλο), αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορώ να διαβάσω και λογοτεχνία γραμμένη από μουσουλμάνους. Τουναντίον.

Ο Πέρσης αυτός συγγραφέας με το πομπώδες επίθετο Ακμπάρ παραδίδει στον αναγνώστη ένα απολαυστικό κείμενο – μεταφρασμένο άψογα από τη Μυρσίνη Γκανά. Ήρωάς του είναι ένας ποιητής –πώς αλλιώς;– που ζει από τα παιδικά του χρόνια στις Ηνωμένες Πολιτείες γράφοντας στίχους, αποτοξινώμενος από τα ναρκωτικά και περιφερόμενος από αγκαλιά σε αγκαλιά, ασχέτως φύλου. Ο ήρωας αυτός, ο Σάιρους, έχει αποκτήσει μια εμμονή με τους μάρτυρες – όχι του δικαστηρίου, αλλά του Ισλάμ. Ο αλλοπαρμένος Σάιρους αναζητά τη φύση των μαρτύρων, αλλά και τους λόγους που τους σπρώχνουν στο απονενοημένο τους διάβημα. Θέλει να γράψει γι’ αυτούς ένα βιβλίο και, γιατί όχι, αν χρειαστεί να γίνει κι εκείνος μάρτυς. Όχι με την παραδοσιακή έννοια του όρου ωστόσο, όχι ζωσμένος με καντάρια εκρηκτικής ύλης, όχι παρασύροντας κι άλλους στον θάνατο μαζί του. Αυτός ίσως απέλθει του μάταιου τούτου κόσμου λιγότερο εντυπωσιακά, αυτοκτονώντας απλώς σε κάποιο πάρκο της πρωτεύουσας.

Θα μου πείτε, τι μας ενδιαφέρει εμάς η πεισιθάνατη αναζήτηση ενός μετανάστη Ιρανού (ιδού, τηρώ την πολιτική ορθότητα) που μέσα σε όλα τα άλλα είναι και ορφανός από μητέρα, ενώ ο πατέρας του δουλεύει σε εκτροφείο ορνίθων. Μας ενδιαφέρει γιατί το βιβλίο είναι εξαιρετικά καλογραμμένο, αδύνατο να το αφήσεις από τα χέρια κι εξάλλου πάντα είναι σαγηνευτική η περσική λογοτεχνία – αρχίζοντας από τον Τζελαλεντίν Ρουμί, που αγαπήσαμε εμείς οι παλαιότεροι και του οποίου το μετείκασμα κάνει ένα σύντομο, αλλά γόνιμο πέρασμα από τις σελίδες του μυθιστορήματος.

Είναι κι αυτό μια κάποια λύσις. Εννοώ, αφού πλέον ανήκει στους προορισμούς υψηλού ρίσκου η Περσία, μπορούμε τουλάχιστον να απολαύσουμε έναν συγγραφέα της είτε υπό τη σκιά ενός πεύκου, παρά θιν’ αλός, είτε υπό τη δροσερή θαλπωρή του κλιματιστικού, στο μισόφωτο της οικίας μας.