Τι να διαβάσεις αυτό το καλοκαίρι αν θες κάτι διαφορετικό

Τον τελευταίο καιρό έτυχε και όλα τα βιβλία που διάβασα ήταν βαριά. Το ένα πιο βαρύ και δύσκολο από το άλλο. Κάποια ήταν περισσότερο δοκίμια, άλλα μυθιστορήματα, και άλλα αμιγώς επιστημονικά, αλλά ήταν όλα ζόρικα. Βιβλία όπως το «Behave» του Robert M. Sapolsky, το οποίο ομολογώ δεν έχω ακόμα τελειώσει, το «The Bee Sting» του Paul Murray (το οποίο με εκνεύρισε), το «Norwedian Wood» του Haruki Murakami (το οποίο μου μαύρισε την ψυχή χωρίς καμία «επιβράβευση»), το «The Order of Time» του Carlo Rovelli, το «Hunger» του Knut Hamsun, και το «Daemon Voices» του Philip Pullman. Κάποια μου άρεσαν πολύ, τα περισσότερα με προβλημάτισαν, και άλλα μου προσέφεραν μια μίνι κατάθλιψη και ένα βάρος στην ψυχούλα μου.

Πριν λίγες εβδομάδες, λοιπόν, ενώ χάζευα σ’ ένα βιβλιοπωλείο χωρίς σκοπό να αγοράσω απαραίτητα κάτι (πάντα τότε σε προσεγγίζουν κάποια βιβλία), έπεσε το μάτι μου στο «The Authenticity Project» της Clare Pooley. Την προσοχή μου τράβηξε αρχικά το εξώφυλλο το οποίο λατρεύω και μετά ο τίτλος. Marketing done right! Αφού το έπιασα στα χέρια μου, το γύρισα πίσω και διάβασα την περίληψη. Πάνω και κάτω από την περίληψη (όπως και στο ίδιο το εξώφυλλο) υπήρχαν κριτικές που περιλάμβαναν λέξεις όπως «feel-good», «joyous» και «power of friendship». Κατάλαβα, σκέφτηκα, ένα ελαφρύ διασκεδαστικό βιβλίο, ίσως ακριβώς ό,τι χρειάζομαι αυτή τη στιγμή (λες και χρειάζομαι δικαιολογία για να αγοράσω ένα ακόμα βιβλίο…).

Οπότε το πήρα, και το διάβασα μέσα σε λίγες μέρες. Και ενώ ήταν προβλέψιμο και ανά στιγμές γλυκανάλατο, και ενώ δεν μ’ έκανε να σκεφτώ ιδιαίτερα (μια ιδιότητα που πάντα ψάχνω στα βιβλία), με γέμισε και με διασκέδασε και το απήλαυσα σε σημείο που τελειώνοντάς το πήρα και ένα δεύτερο της Pooley, το «The People on Platform 5» το οποίο αρχικά ήθελα να κρατήσω για τις διακοπές, αλλά αυτές απέχουν ένα μήνα ακόμα, και μεταξύ μας είναι πολύ αμφίβολο ότι θα αντέξω να μην το διαβάσω.

Με αφορμή λοιπόν αυτό, σκέφτηκα να κάνω μια εντελώς random, χωρίς κοινή θεματολογία λίστα βιβλίων για τις καλοκαιρινές διακοπές. Η μόνη απαίτηση, αν θέλετε, είναι το βιβλίο να σε διασκεδάζει, ανεξάρτητα από το αν καταφέρει να κάνει οτιδήποτε άλλο. Να τονίσω ότι η λίστα δεν περιέχει ούτε αστυνομικά ούτε ρομαντικά μυθιστορήματα που συνήθως «πουλάνε» τα καλοκαίρια.

Για όλους τους προφανείς λόγους θα ξεκινήσω με το «The Authenticity Project», σαν έναν φόρο τιμής. Δεν θα αρκεστώ στην περίληψη που έχει στο πίσω μέρος· αντ’ αυτού θα σας πω απλά ότι με αφορμή ένα τετράδιο, μέσα στο οποίο ένας από τους κεντρικούς χαρακτήρες του βιβλίου γράφει κάποιες σκληρές αλήθειες για τη ζωή του, αλλάζουν ριζικά οι ζωές των υπόλοιπων χαρακτήρων με έναν όμορφα μη ρεαλιστικό τρόπο. Η εύκολη περιήγηση του αναγνώστη μέσα από δυσκολίες, αλήθειες, ψέματα, παρεξηγήσεις και αστείες στιγμές είναι ίσως το clue του βιβλίου, και η Pooley το καταφέρνει αυτό με πολύ μεγάλη επιτυχία. Και, έχοντας ξεκινήσει ήδη το δεύτερο βιβλίο της, το οποίο βασίζεται στο ίδιο ακριβώς concept απλά με διαφορετικούς χαρακτήρες, το χάρισμά της είναι η ικανότητα να «δένει» ανθρώπους, άσχετους μεταξύ τους, σε μια πλεξούδα η οποία κυλάει καλαίσθητα στη ράχη της ιστορίας που επιθυμεί να φτιάξει. Για την ίδια τη συγγραφέα, το βιβλίο αυτό ήταν ένα passion project που την έσωσε από τον δικό της προσωπικό Γολγοθά, για εμάς τους αναγνώστες…ή μάλλον, ας μιλήσω για εμένα μόνο, ήταν μια όμορφη ιστορία που με κράτησε μέχρι το τέλος και μου επέτρεψε να ξεχαστώ…σαν ένα δροσερό αεράκι σε μια ασφυκτικά ζεστή μέρα.

Το δεύτερο βιβλίο είναι ένα που διάβασα πριν λίγα χρόνια αλλά το οποίο μου έχει μείνει για τρεις λόγους: πρώτον γιατί ήταν πολύ αστείο, δεύτερον γιατί το βρήκα πρωτότυπο, και τρίτον γιατί μου επανάφερε την πίστη μου στην ανθρωπότητα (έστω για λίγο). Το βιβλίο λέγεται «The Humans» και είναι γραμμένο από τον Matt Haig, τον συγγραφέα του «Midnight Library», το οποίο λάτρεψα. Χωρίς να θέλω να δώσω κανένα spoiler, και επειδή είναι ένα από τα βιβλία τα οποία πρέπει να διαβάσεις «τυφλά», θα σας πως μόνο ότι μέσα από αυτή την παράδοξη ιστορία, ο Haig καταφέρνει πολύ έντεχνα και μια φαινομενική ελαφρότητα να περιγράψει την ομορφιά, την ασχήμια, και την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης ύπαρξης.

Το τρίτο βιβλίο είναι το «Calypso» του David Sedaris, τον οποίο γνώριζα σαν συγγραφέα αλλά δεν είχα διαβάσει ποτέ. Έπεσα πάνω του με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που αγόρασα το πρώτο βιβλίο στη λίστα: τυχαία. Το χέρι μου άγγιξε τη ράχη του και το τράβηξα από το ράφι σαν κάτι να με ώθησε να το κάνω. (Δραματική, όπως πάντα.) Η κριτική της Guardian στο εξώφυλλο λέει «funnier and more heartbreaking than pretty much anything out there!». Εντάξει, ας ηρεμήσουμε λίγο. Η υπερβολή στο μεγαλείο της, αν και όλες αυτές οι μικρές προτασούλες επάνω στα βιβλία τείνουν σχεδόν πάντα προς την υπερβολή…να πουλήσουν θέλουν οι άνθρωποι, ΟΚ.

Η αλήθεια ωστόσο είναι ότι το κομμάτι του χιούμορ είναι το πιο δυνατό στοιχείο αυτού του βιβλίου, και βασικά του ίδιου του Sedaris, το οποίο δεν είναι μυθιστόρημα, αν και λέει μια ιστορία. Είναι αυτοβιογραφικό, βιωματικό, ασύλληπτα αστείο, σαρκαστικό, και ενίοτε επώδυνο. Ο Sedaris μιλάει για τον εαυτό του και τη δυναμική μεταξύ των μελών της οικογένειάς του μέσα από αναμνήσεις παλιές και την αυτοκτονία της μίας του αδερφής. «Μα καλά, αυτό τώρα είναι ελαφρύ και διασκεδαστικό;» θα αναρωτηθείτε εύλογα. Κι όμως, παρά τα γεγονότα που το περικλείουν, ο Sedaris καταφέρνει να σε διασκεδάσει και να σε κάνει να γελάσεις δυνατά ενώ οι άλλοι γύρω σου σε κοιτάνε περίεργα.

Και ερχόμαστε στο τελευταίο μας βιβλίο, το οποίο είναι ένα από τα αγαπημένα μου των τελευταίων ετών, το «Out of Love» της Hazel Hayes. Κατ’ αρχάς να τονίσω το γεγονός ότι αυτό είναι το πρώτο της βιβλίο, και αν έκανε τόσο καλή δουλειά σε αυτό, ανυπομονώ να δω τι θα κάνει στη συνέχεια. Το βιβλίο αυτό το ζήλεψα. Ήθελα να το είχα γράψει εγώ, και το απήλαυσα σε σημείο που ενώ είναι 353 σελίδες, δεν ήθελα να τελειώσει. Σε αντίθεση με τα υπόλοιπα δεν το βρήκα τόσο τυχαία. Έψαχνα ενεργά στο διαδίκτυο για ένα καινούργιο βιβλίο να ακούσω σε audiobook και ήταν σε μία από τις πολλές λίστες που «χτένισα». Το Audible πάντα σου επιτρέπει να ακούσεις ένα μικρό δείγμα 3 ή 4 λεπτών. Με κέρδισε στο πρώτο λεπτό, κυρίως λόγω της αμεσότητάς του, και το έκανε σε τέτοιο βαθμό που δεν θέλησα να περιμένω μέχρι να πάρω το μηνιαίο μου credit βάσει συνδρομής, αλλά έσπευσα στο βιβλιοπωλείο να το πάρω.

Η ιστορία του βιβλίου είναι απλή και χιλιοειπωμένη: μια ιστορία αγάπης, μια σχέση, που τελείωσε. Ωραία, και; Καταρχάς ξεκινάει από το τέλος, από τον χωρισμό, και σιγά-σιγά πηγαίνει τον αναγνώστη πίσω, στην αρχή. Και ενώ το κάνει αυτό, η Hayes καταφέρνει με ένα υπέροχα όμορφο τρόπο να καταστήσει τον αναγνώστη όχι απλά κοντινό παρατηρητή, αλλά συναισθηματικά παρόν και ενεργό στην αποδόμηση της σχέσης της πρωταγωνίστριάς της, η οποία, στο α' πρόσωπο, είναι ωμά ειλικρινής, αστεία, διορατική, κοντόφθαλμη, αφελής, αναλυτική, και κυριολεκτικά όλα όσα είσαι σε μία σχέση ετών μέσα από την οποία προσπαθείς να καταλάβεις και να αποκωδικοποιήσεις τόσο τον άλλον όσο και τον εαυτό σου.

Αυτά τα 4 βιβλία βιβλία λοιπόν προτείνω ταπεινά σε όποιον θέλει να ξεφύγει αυτό το καλοκαίρι. Ωστόσο…αν είσαι δικός μου και το βιβλίο σου θες να ναι τόσο βαρύ και ασήκωτο όσο είναι η ζέστη στην Ελλάδα το καλοκαίρι…θα σου πρότεινα τυφλά το «Dept. Of Speculation» της Jenny Offill, το οποίο σου δένει την ψυχή κόμπο σε 177 σελίδες και πολλά μικροσκοπικά αλλά δύσπεπτα κεφάλαια, και ένα από τα αγαπημένα μου βιβλία όλων των εποχών, το «Stoner» του John Williams, το οποίο αν δεν σε κάνει να αναθεωρήσεις όλη σου τη ζωή…κάτι δεν διάβασες σωστά.

Καλές βουτιές (μακριά από τα βιβλία όμως γιατί θα βραχούν και είναι κρίμα)!