Όταν πήγα στο Φεστιβάλ Αστυνομικής Λογοτεχνίας

Δεν έχω διαβάσει πολλή αστυνομική λογοτεχνία. Δεν έχω διαβάσει καθόλου τα βιβλία της Agatha Christie ούτε τις περιπέτειες του Sherlock Holmes (έχω όμως δει τη σειρά «Sherlock» με τον Benedict Cumberbatch που ήταν εξαιρετική). Ανά τα χρόνια έχω παρατηρήσει ότι η αστυνομική λογοτεχνία έχει από τη μία κάποια πολύ αφοσιωμένα μέλη, και από την άλλη κάποιους σταθερά περιστασιακούς οπαδούς: εκείνους, δηλαδή, που διαβάζουν μόνο το καλοκαίρι, κατά τη διάρκεια των διακοπών τους, και επιλέγουν σχεδόν εξ’ ολοκλήρου αστυνομικά μυθιστορήματα γιατί έχουν ενδιαφέρον, ίντριγκα, και την ικανότητα να τους απορροφά.

Τα περισσότερα που έχω «διαβάσει» τα έχω ουσιαστικά ακούσει μέσω της συνδρομής μου στο Audible του Amazon. Με τη συνδρομή συμπεριλαμβάνονται κάποια δωρεάν βιβλία, και σύντομα ανακάλυψα ότι ένας ικανός αριθμός από αυτά ήταν αυτής της κατηγορίας. Κάποια ήταν απίστευτα συναρπαστικά και καλογραμμένα ενώ άλλα ήταν μέτρια (προς κακά), φτωχά στη δημιουργία χαρακτήρων, και «άτσαλα». Λογικό. Δεδομένου του πόσο μου αρέσει η κατηγορία True Crime γενικότερα, και του γεγονότος ότι έχω δει ό,τι ντοκιμαντέρ υπάρχει για δολοφόνους κατά συρροή, είναι παράξενο που δεν έχω εντρυφήσει περισσότερο σε αυτό το είδος.

Φεστιβάλ Αστυνομικής Λογοτεχνίας στο This is Athens City Festival

Στο πλαίσιο του φετινού Athens City Festival, όμως, είδα ότι διεξάγεται το 5^ο Φεστιβάλ Αστυνομικής Λογοτεχνίας (Agatha Festival). Χωρίς ιδιαίτερη οργάνωση και χωρίς να έχω απαραίτητα κοιτάξει το πρόγραμμα, αποφάσισα να πάω, έστω για λίγο, για να πάρω μια μικρή γεύση. Έφτασα λοιπόν, πάρκαρα έξω από ένα πολύ cute εστιατόριο κοντά στην Πέτρου Ράλλη ονόματι «Τζουτζούκα» το οποίο έστειλα σε μια φίλη μου (είμαι και λίγο κοιλιόδουλη και εκείνη την ώρα είχα αρχίσει να πεινάω), και κατευθύνθηκα προς το Σεράφειο Δήμου Αθηναίων.

Μπαίνοντας, με υποδέχτηκε μια κυρία η οποία φορούσε το κατακόκκινο μπλουζάκι του φεστιβάλ με τη λέξη «Agatha» στο πίσω μέρος (το οποίο σκέφτηκα να αγοράσω μετά αλλά το κόκκινο δεν είναι το χρώμα μου), πλήρωσα για το εισιτήριο, και με κατεύθυνε προς τον χώρο εκδηλώσεων. Πριν με αφήσει μού είπε ότι μια ομιλία ήταν ήδη σε εξέλιξη, οπότε παρόλο που οι κόρες των ματιών μου είχαν ήδη αρχίσει να διαστέλλονται αντικρύζοντας αμέτρητα βιβλία (και μερικά τετραδιάκια) απλωμένα σε πάγκους, αποφάσισα να συγκρατηθώ και να αφήσω την περιπλάνηση αυτή για μετά και να πάω μέσα να ακούσω την ομιλία.

Η ομιλία αυτή είχε τίτλο «Η τεχνητή νοημοσύνη στην λογοτεχνία και στην καθημερινότητα: Νέα, τεχνολογικές εξελίξεις, κοινωνικός αντίκτυπος, αντίλογος». Δυστυχώς έφτασα περίπου στα μισά, αλλά ήταν τόσο ενδιαφέρουσα που μπόρεσα πολύ γρήγορα και εύκολα να μπω στο κλίμα. Μπήκα γρήγορα και όσο πιο αθόρυβα μπορούσα και έκατσα στο πίσω μέρος, τόσο για να μην ενοχλήσω, όσο και για να πάρω μια ιδέα του κόσμου που βρισκόταν εκεί. Είμασταν περίπου 30 άτομα, και μετρώντας ανακάλυψα προς μεγάλη μου έκπληξη πως το ποσοστό ανδρών-γυναικών ήταν ακριβώς 50-50. Υπήρχε επίσης και ένα κοριτσάκι περίπου 10 ετών το οποίο ήταν εκεί με τη μαμά του, και είχε ένα ροζ σακίδιο δίπλα της από το οποίο έβγαζε και έβαζε βιβλία και κόλλες χαρτί πάνω στις οποίες ζωγράφιζε.

Η άφιξή μου «έπεσε» στα μισά της ομιλίας του δεύτερου ομιλητή και ψηφιακού δημιουργού, Δημήτρη Δημητριάδη, ο οποίος παρομοίαζε την ένταξη της τεχνητής νοημοσύνης στη ζωή μας με την εισαγωγή των λαμπτήρων στα τέλη του 19^ου αιώνα, και υποστήριξε ότι βρισκόμαστε περίπου σε αυτό το σημείο σήμερα σε αντιστοιχία. Συνέχισε περιγράφοντας κάποιους από τους τρόπους με τους οποίους μπορεί μια μη δημοκρατική κοινωνία να χρησιμοποιήσει την τεχνητή νοημοσύνη στο μέλλον, δίνοντας σαν παράδειγμα το social scoring. Μόλις τελείωσε ο κύριος Δημητριάδης, ξεκίνησε να μιλά ο ομότιμος καθηγητής Εγκληματολογίας Γιάννης Πανούσης, ο οποίος τελείωσε την ομιλία του με ένα μικρό διήγημα.

Λόγω των σπουδών μου έχω βρεθεί σε αρκετά συνέδρια λογοτεχνίας, και απλά για να παρακολουθήσω και για να μιλήσω, και το περιβάλλον στο session αυτό είχε μια τέτοια αίσθηση. Με πήγε πολλά χρόνια πίσω και ένιωσα μια μικρή νοσταλγία. Μου έχουν λείψει τ’ αμφιθέατρα, οι διαλέξεις, οι τεράστιες ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες, το ατελείωτο διάβασμα· θα μπορούσα να είμαι για πάντα φοιτήτρια.

Εκεί λοιπόν που άκουγα αλλά ταυτόχρονα αναπολούσα, αντιλαμβάνομαι ότι δυο κυρίες έχουν κάτσει πάνω απ’ το κεφάλι μου στο ένα μέτρο περίπου από μένα και συζητάνε…χαμηλόφωνα μεν, πολύ ενοχλητικά δε. «Δεν μπορεί,» σκέφτομαι, «θα σταματήσουν, ή τουλάχιστον θα πάνε έξω να πουν τα νέα τους. Εδώ βρήκανε;». Λίγα λεπτά αργότερα δεν είχαν σταματήσει, και η ομιλία τους ήταν αρκετά δυνατή ώστε να μην ακούω τον κύριο Πανούση, οπότε αποφάσισα να σηκωθώ και να πάω τρεις σειρές πιο μπροστά. Ήθελα να μιλήσω και να πω κάτι αλλά φοβήθηκα ότι η εμπλοκή μου θα είχε δημιουργήσει αναστάτωση στην αίθουσα, οπότε απλά μετακινήθηκα.

Όταν οι ομιλίες τελείωσαν ήρθε η ώρα για τις ερωτήσεις. Τις πρώτες δύο ερωτήσεις έκανε μια κυρία που καθόταν στην πρώτη σειρά, και πέραν του γεγονότος ότι της πήρε περίπου 5 λεπτά να τις διατυπώσει (τις ανέλυσε υπερβολικά πολύ χωρίς λόγο), παραδέχθηκε, διατυπώνοντάς τες, ότι ενώ είναι εξοικειωμένη γενικά με την τεχνολογία, δεν χρησιμοποιεί GPS, αλλά προτιμά να φτάνει στον προορισμό της όπως κάναμε παλιά, με τον πατροπαράδοτο τρόπο «σταματάω στην άκρη του δρόμου και ζητάω από κάποιον να με κατατοπίσει». Μου έκανε εντύπωση, νομίζω συνοφρυώθηκα κιόλας. Θεωρεί, είπε, ότι όλη αυτή η υπερβολική χρήση τεχνολογίας αφαιρεί από την πραγματική επικοινωνία μεταξύ ανθρώπων. Οι απαντήσεις στις ερωτήσεις της είχαν ένα μεγάλο «ναι μεν, αλλά», και ενώ τις σκεφτόμουν και εγώ από μεριάς μου, συνειδητοποίησα ότι οι περισσότερες ερωτήσεις που έχουν να κάνουν με την γενικότερη εξέλιξη του είδους μας και την τεχνολογία περιέχουν στις απαντήσεις τους αυτό ακριβώς: ναι μεν, αλλά…

Όταν βγήκα από την αίθουσα ξόδεψα περίπου 15 λεπτά κοιτώντας τα βιβλία και σκεπτόμενη όλα όσα είχα ακούσει, και αντιλήφθηκα ότι ενώ ήταν όλα πολύ ενδιαφέροντα και έδιναν πολλή τροφή για σκέψη, υπήρχε κάτι που έλειπε, που μου είχε λείψει σε όλο αυτό: η λογοτεχνία.