Κακό ανήλιο: Το ανησυχαστικό σκοτάδι της ελληνικής επαρχίας

Διαβάσαμε με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον τη συλλογή διηγημάτων «Κακό ανήλιο» του Κωνσταντίνου Δομηνίκ που κυκλοφορεί από τον Ίκαρο — αλλά κυρίως τη διαβάσαμε με ένα σφίξιμο στην καρδιά και στο στομάχι. Δεν είναι εύκολο να τρομάζεις τον αναγνώστη σου, και ο νεαρός συγγραφέας το επιδιώκει και το κατορθώνει. Έχουμε ακριβώς να κάνουμε εδώ με μία συλλογή διηγημάτων τρόμου, κάτι που δεν συνηθίζουμε να βλέπουμε από έναν μεγάλο, μέινστριμ εκδοτικό. Κι αυτό είναι πολύ καλό.

Μακριά από έναν κάποιον τύπο μαγικού ρεαλισμού, δηλαδή χωρίς αλληγορίες και μασκαρέματα αλλά ευθέως, ο Δομηνίκ παίρνει την αυθεντική συνταγή μιας εξαίσιας παράδοσης και τη μεταφέρει στην ελληνική επαρχία, δίνοντάς της έτσι την απαιτούμενη σ’ αυτές τις περιπτώσεις οικουμενικότητα. Τα πράγματα είναι πολύ άγρια στον λιγόλογο αυτό τόπο, καλυμμένα με σκιές και διψασμένες παρουσίες που κανείς δεν ξέρει πώς και γιατί βρέθηκαν εκεί, γεμάτα οντότητες πιο παλιές κι από τις ίδιες τις παραδόσεις των ανθρώπων. Οι ήρωες των μικρών ιστοριών του Κωνσταντίνου Δομηνίκ ξέρουν πως είναι αιχμάλωτοι καταστάσεων που δεν μπορούν να τους ξεφύγουν όσο και να το προσπαθήσουν, και κάθονται να καταναλωθούν από τον τρόμο γιατί απλούστατα —πώς αλλιώς;— κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει από το σκοτεινό κακό που καιροφυλαχτεί κρυμμένο πίσω από το «κανονικό», που κρύβεται θαμμένο στο χώμα, που στοιχειώνει πέτρες, βράχους, εκκλησίες και καλύβες χαμένες στους θαμνότοπους.

Δεν λείπουν οι νύξεις σε προκατακλυσμιαίες αλλόκοτες υπάρξεις από τις ιστορίες του, αλλά ούτε και το gore.

Πεταγόμαστε αμέσως όρθιοι και γραπωνόμαστε απ’ τα κοκάλινα κάγκελα του παραθύρου, παρατηρώντας τότε, με τρόμο θανάτου, ολόκληρο το παλιόσπιτο να ξεριζώνεται απ’ το έδαφος μυστηριωδώς, σαν υπερφυσικό πετρόπετσο κήτος, κι ύστερα να δρασκελίζει τον κατήφορο, τρίζοντας και βαρυγκομώντας, ανάμεσα στα σπίτια του χωριού – δυο μακρουλές σκιές, με κάτι νύχια δρεπανωτά, μισοφαίνονταν πότε πότε στο παράθυρο, αποκάτω μας, να μετακινούν τα θεμέλια. Συγχρόνως, μέσα στο σπίτι, τα φανάρια πέφτουν και τσακίζονται στο πάτωμα, με τις φλόγες να θεριεύουν, πυρπολώντας στο δευτερόλεπτο τα ντιβάνια, τους σοφράδες, το τραπέζι, που έχουν αρχίσει ήδη να πηγαινόρχονται, γλιστρώντας άτακτα, αλλοπρόσαλλα, απ’ τη μια πλευρά στη άλλη. Μονάχα η Μανιά-Γιάγκα στέκει αφύσικα ολόρθη, μπροστά στο τζάκι, ανακατεύοντας, με κάτι φριχτά μακρόσυρτα γέλια, την πηδαλική κουτάλα της – η πλάτη της φλέγεται ολόκληρη, θαρρείς και φορούσε τον κεντημένο από καιόμενες ψυχές ταλανισμένο μανδύα. [σσ. 24-25]

Στα διηγήματα της συλλογής ο πανάρχαιος παγανισμός και οι τελετές του συνυπάρχουν με μια φυσική καθημερινότητα που κοιτά συνεχώς πίσω από τον ώμο της. Όλα εδώ είναι στοιχειωμένα και έτοιμα να αφανιστούν: άνθρωποι, ζώα, ψίθυροι και ίσκιοι. Και όλα εδώ αποπνέουν μια ευγενή φρίκη που, μπορεί μεν να μιλά με τις λέξεις του τόπου, αλλά έλκουν την καταγωγή από τον πυρήνα του μεταφυσικού, κοσμικού τρόμου των Άρθουρ Μάχεν και Άλτζερνον Μπλάκγουντ, του Λάβκραφτ και του Ρόμπερτ Ε. Χάουαρντ, και μιας gothic μυθολογίας. Δεν λείπουν οι νύξεις σε προκατακλυσμιαίες αλλόκοτες υπάρξεις από τις ιστορίες του, αλλά ούτε και το gore.

Κι όπως οδηγεί συγχυσμένος, έξαλλος, με αυξημένη ταχύτητα, πλαγιάζοντας συνεχώς τη Yamaha δεξιά κι αριστερά κατά μήκος του γκρεμού, νιώθει κάποια στιγμή ότι μες στην τσάντα του κουβαλά το ακρωτηριασμένο κεφάλι του πατέρα του – πάνε να του βγουν τα δάκρυα, μα ο ζεστός αέρας τού τα χώνει πιο μέσα. Φτάνει σε μια απότομη στροφή, κάνει να γείρει, αλλά ξαφνικά, απ’ το βάρος της τσάντας πίσω, χάνει την ισορροπία του και η Yamaha τού φεύγει, πετάγεται απ’ το δρόμο κι αρχίζει να κατρακυλάει μουγκρίζοντας στον γκρεμό, με τον ίδιο να εξακοντίζεται πάνω σ’ ένα γερτό κλαδί, που έρχεται και του κομματιάζει αστραπιαία το λαιμό, αποκόβοντας κι εκσφενδονίζοντας το αιμοστάλαχτο κεφάλι του παραπέρα στα χορτάρια. [σ. 19]

Τα διηγήματα είναι καλά κεντημένα, με λιτότητα, γραμμένα με μόχθο για να υποταχθούν στην απαιτούμενη οικονομία. Τόση, που σε κάνει να αποζητάς ακόμη περισσότερη αφαίρεση αφενός, αλλά ταυτόχρονα και μια άσκηση σε μεγαλύτερη φόρμα από την πένα του συγγραφέα: μια νουβέλα. Θα την περιμένουμε.

«Κακό ανήλιο» του Κωνσταντίνου Δομηνίκ (Εκδόσεις Ίκαρος): Λίγα λόγια για το βιβλίο

Δώδεκα μικρές ιστορίες στοιχειωμένες από μορφές και όντα του θρύλου και της φαντασίας που ισορροπούν με μακάβρια χάρη μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας, λάμψης και σκοτεινιάς, λύτρωσης κι απελπισίας. Ένας εντυπωσιακά αλλόκοτος κόσμος γεμάτος πλάσματα της «άλλης» μεριάς, δημιουργήματα μιας φύσης σκοτεινής και παράλογης που συναντιούνται και αλληλοεπιδρούν με καθημερινούς ανθρώπους προκαλώντας άλλοτε συνταρακτικές καταστροφές κι άλλοτε παρήγορα θαύματα.

Ο συγγραφέας Κωνσταντίνος Δομηνίκ

Ο Κωνσταντίνος Δομηνίκ γεννήθηκε στο Βερολίνο το 1988 και ζει στην Κατερίνη. Η συλλογή διηγημάτων Κακό Ανήλιο είναι το δεύτερο βιβλίο του.