Τα δωμάτια των συγγραφέων: Ελίζα Παναγιωτάτου

Διάλεξα αυτό το δωμάτιο γιατί είναι το μικρότερο του σπιτιού, ώστε να βάλω ένα γραφείο, μια καρέκλα και μερικά βιβλία. Έτσι κανείς δεν θα στερηθεί έναν μεγάλο χώρο. Οι βιβλιοθήκες μπήκαν σε άλλο δωμάτιο, δεν είχε νόημα να προσπαθήσω να χωρέσω στα λίγα ράφια όλα τα βιβλία που έχω κουβαλήσει στην άλλη άκρη του κόσμου. Πρόσθεσα τα φυτά, αλλά μάλλον πρέπει να τα βγάλω γιατί η προσπάθειά μου να τα κρατήσω στη ζωή μού προκαλεί υπαρξιακό άγχος. Το γραφείο είναι στο παράθυρο. Ιδανικά θα ήθελα να έχω τοίχο μπροστά μου. Ο κήπος, τα φυτά, τα ψηλά δέντρα, μου θυμίζουν συνεχώς πως είμαι στο Ναϊρόμπι. Αυτό συνήθως μου προκαλεί χαρά, κάποιες φορές όμως με μπερδεύει. Ένα πιο ουδέτερο σκηνικό που δεν θα δημιουργούσε προβολές, θα ήταν, πιθανώς, πιο κατάλληλο για δωμάτιο συγγραφέα.

Στον έναν τοίχο έχω βάλει μερικές φωτογραφίες και έναν χάρτη-έργο του γιου μου, δρόμοι, τρένα, σπίτια, γρασίδια, ζωγραφισμένα σε ένα μεγάλο χαρτί το οποίο, από την άλλη πλευρά, έχει οικοδομικά σχέδια. Ο απέναντι τοίχος είναι άδειος. Όταν δουλεύω κάτι συγκεκριμένο, κολλάω φωτογραφίες, σχέδια, κείμενα που σχετίζονται με αυτό που γράφω. Όταν τελειώνω τα κατεβάζω.

Το δωμάτιο αυτό είναι ο πρώτος χώρος που διεκδίκησα μόνο για να γράφω, οπότε ίσως να είμαι και συγγραφέας. Γράφω όμως και αλλού, στον δρόμο, σε καφετέριες, σε αεροπλάνα, σε αίθουσες αναμονής, σε ιατρεία, σε τρένα. Έχω σχεδόν πάντα στην τσάντα μου ένα τετράδιο. Εάν τύχει και το ξεχάσω, κρατάω σημειώσεις στο κινητό. Γράφω πάντα με το χέρι, με μολύβι, σε τετράδιο χωρίς γραμμές. Στο δεξί φύλλο το δικό μου κείμενο και στο αριστερό σημειώσεις, πηγές, ιδέες. Τη στιγμή που καταλαβαίνω πως αυτό που γράφω θα γίνει βιβλίο, αρχίζω να αριθμώ τα τετράδια. Ποτέ δεν έχω γράψει στον υπολογιστή. Η οθόνη μού προκαλεί άγχος.

Για να γράψω, αφήνω το κινητό σε άλλο δωμάτιο. Αυτό είναι το πιο δύσκολο. Όταν δεν μπορώ άλλο, επιτρέπω στον εαυτό μου να πάει να δει αν έχει κάποιο μήνυμα, αν το γράψιμο μου στέρησε την επικοινωνία με κάποιο πολύ σημαντικό πρόσωπο, αν άλλαξε κάτι κατά τη διάρκεια της απουσίας μου, αν ο κόσμος είναι ακόμα στη θέση του. Διαβάζω πως οι συγγραφείς πρέπει να γράφουν κάθε μέρα, έτσι έχω επιβάλει στον εαυτό μου μια ρουτίνα η οποία κρέμεται, απειλητική, πάνω από το κεφάλι μου κάθε φορά που με καλεί η ζωή έξω. Αλλά αντιστέκομαι και παραμένω στο μικρό δωμάτιο που είναι όλο δικό μου – δυνατότητα, πίεση και υπόσχεση μαζί.