Βιβλιο

Αντώνης Γλυκός: Ο γνωστός εικονογράφος μιλάει για τη συνεργασία του με τον Sigmataf

«Έλα λιγάκι πιο κοντά». Ένα τρυφερό βιβλίο με εικόνες και λόγια

Γιάννης Νένες
ΤΕΥΧΟΣ 908
5’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
UPD

Ο graphic designer Αντώνης Γλυκός μιλάει για τα σχέδιά του στο λεύκωμα «Έλα λιγάκι πιο κοντά» και τη συνεργασία του με τον Sigmataf (εκδόσεις Key Books)

Ένα βιβλίο με θραύσματα μιας ιστορίας σε εικόνες, γνώριμες αναφορές τρυφερότητας και ποπ κουλτούρας, μοναχικές φιγούρες που ψάχνουν τον έρωτα ανάμεσα σε παλιά cd, αποκόμματα εισιτηρίων συναυλιών, γάτες, ρολόγια, φεγγάρια, τσιτάτα και ποίηση που δίνουν την αφορμή για εικονογραφήσεις. Ένα σύμπλεγμα της καλλιτεχνικής δημιουργίας δύο ανθρώπων: Ο συγγραφέας είναι ο Sigmataf, μουσικός παραγωγός, στιχουργός και κειμενογράφος, με τέσσερα albums στο ενεργητικό του και μουσικό πλάσμα της αθηναϊκής νύχτας. Ο εικονογράφος είναι ο Αντώνης Γλυκός, γνωστός Αθηναίος art director που έχει σχεδιάσει, μεταξύ άλλων, εκατοντάδες εξώφυλλα δίσκων, εικόνες του έχουν κοσμήσει εξώφυλλα βιβλίων, ενώ έχει ασχοληθεί και με την παραγωγή μουσικής. Του ζήτησα να μου πει δυο λόγια για το «Έλα λιγάκι πιο κοντά» (Key Books) και όχι μόνο. 

Ο Αντώνης Γλυκός για τη συνεργασία του με τον Sigmataf και το βιβλίο «Έλα λιγάκι πιο κοντά»

― Πώς γνωρίζεσαι με τον Sigmataf και πώς προέκυψε η συνεργασία;
Γνωριζόμαστε από την εποχή των blog. Μου άρεσαν οι αναρτήσεις του και ανταλλάξαμε μηνύματα. Σχεδίασα το εξώφυλλο του πρώτου δίσκου του, μετά το δεύτερο και μετά σιωπή για χρόνια. Ξαναβρεθήκαμε όταν είδε κάποια σκίτσα μου στο Ιnsta και μου πρότεινε να δοκιμάσουμε να φτιάξουμε κάτι παρέα.

― Το βιβλίο έχει μια ιδιαιτερότητα: κινείται ανάμεσα σε άλμπουμ με illustrations, σε βιβλίο με ποιήματα, σε παιδικό παραμύθι και προσωπικό ημερολόγιο/scrapbook ίσως. Πώς θα το περιέγραφες σε κάποιον που δεν το βλέπει;
Δουλέψαμε χωρίς να έχουμε κάποιο άλλο βιβλίο ως αναφορά. Μας πήγε μόνο του εκεί που ήθελε. Ακροβατεί ανάμεσα σε όλα τα gerne που ανέφερες. Θα έλεγα ότι είναι ένα παιδικό βιβλίο για μεγάλους ή ένα story board μιας ταινίας που δεν έχει γυριστεί. Δυσκολεύομαι κι εγώ να το περιγράψω, αλλά ίσως αυτό να είναι και μέρος της γοητείας του.

― Γιατί ο τίτλος «Έλα λιγάκι πιο κοντά»;
Είναι σαν αντισύνθημα σε κάθε είδους αποστασιοποίηση που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια. Είναι εντυπωσιακό πως μια τόσο ευγενική και συναισθηματική φράση, ηχεί πια σχεδόν αναρχική. Επιπλέον είναι και ο στίχος με τον οποίο κλείνει το μοναδικό έμμετρο κομμάτι του βιβλίου, το «Τι είναι ο έρωτας;»

― Δημιουργικά πώς έγινε η συνεργασία των δυο σας; Πήρες τα κείμενα και τα εικονογράφησες ή το δουλεύατε παράλληλα;
Αφετηρία ήταν μια συλλογή κειμένων του Sigmataf η οποία καθ’ οδόν εμπλουτίστηκε με στίχους και αναρτήσεις του. Πρώτα εικονογράφησα αυτόνομες φράσεις που ένιωθα ότι θα βγάλουν δυνατά δισέλιδα και συνεχίσαμε με ένα δημιουργικό κόψε ράψε που κράτησε μισό χρόνο.

― Τεχνικά πώς το δούλεψες; Είναι χειροποίητες οι εικονογραφήσεις;
Οι ιδέες σχηματίστηκαν σε χαρτιά, με μολύβια και τέμπερες, αλλά η τελική τους μορφή έγινε ψηφιακά.

― Δεν μπόρεσα να μην προσέξω την υπέροχη γραμματοσειρά σου, τόσο μοντέρνα, ώστε ήρθε μετά και το «Poor Things» να την «επαναλάβει». Μίλησέ μου για αυτό το θαυμάσιο lettering.
Δοκίμασα πολλές γραμματοσειρές μέχρι να διαπιστώσω ότι το εξώφυλλο ήθελε γράμμα φτιαγμένο στο χέρι, όπως και όλα τα κείμενα στο εσωτερικό. Ο τίτλος και το διακοσμητικό πλαίσιο σχεδιάστηκαν παντρεύοντας το gothic με το fantasy.

― Νομίζω ότι το «κλειδί» του βιβλίου είναι οι κρυμμένες αναφορές στην ποπ κουλτούρα και τα ονόματα που ξεπηδούν στα μάτια του αναγνώστη: από Jackson Pollock και Pink Panther μέχρι Kate Bush και Mordillo. Μίλησέ μου για αυτό το «αρχείο» αναφορών. Είναι πράγματα που έχεις πάνω στο γραφείο σου ας πούμε;
Η ποπ κουλτούρα ήταν και παραμένει καθοριστική στη ζωή μου. Είναι όλα τα πράγματα που με διαμόρφωσαν. Από τη στήλη σου στη Βαβέλ, το «Μπα, πήγε κιόλας 12;» της Άννας Παναγιωτοπούλου στο Δεύτερο, τις βόλτες στο Discobole της Ιπποκράτους για maxi-singles, τις συναυλίες, μέχρι τα σινεφίλ αφιερώματα στο Άλφαβιλ. Ήθελα αυτές οι σχεδόν απειλούμενες με εξαφάνιση κοινές αναφορές μιας ολόκληρης φυλής, να αποτυπωθούν στις εικόνες.

― Παρά τη γλυκύτητα και την τρυφερότητα των εικόνων, θα έλεγα ότι το βιβλίο έχει μια πολύ ουσιαστική σκοτεινή πλευρά, όπως η εικόνα στην είσοδο στον Υπέροχο Κόσμο που θυμίζει την καγκελόπορτα στην είσοδο του Άουσβιτς. Πώς προέκυψε αυτή;
Η ιδέα ήταν η πύλη ενός παρατημένου λούνα παρκ. Αρχίσαμε να δουλεύουμε αμέσως μετά το τέλος της δεύτερης καραντίνας, σημαδεμένοι και οι δύο από απώλειες και ματαιώσεις. Αγκαλιάσαμε τις «σκοτεινιές» μας, χωρίς το άγχος κάποιας εκβιασμένης θετικότητας.

― Το βιβλίο έχει και κάποιες ατόφιες ατάκες, όπως το: «Έχω μια βροχή, πού να την αφήσω;» Ποια είναι η δική σου αγαπημένη φράση; Και ποια η αγαπημένη σου σελίδα;
Την πέτυχες με την πρώτη! Το «Έχω μια βροχή». Το είπε σε α προπό ο Sigmataf στην πρώτη μας συνάντηση και κόλλησα, ένιωσα ότι εδώ κάτι έχουμε. Το αγαπημένο μου σαλόνι είναι ο πίνακας ανακοινώσεων με τα εισιτήρια συναυλιών, τα cd και τα βιβλία. Θα μπορούσε να είναι μια γωνιά του σπιτιού μου.

― Υπάρχει λίγος αλλά σαφής ερωτισμός (η σχισμή στον τοίχο που στάζει...). Το κρατήσατε σκόπιμα «ελαφρύ» το βιβλίο σε ερωτισμό;
Επειδή ο ερωτισμός είναι σχεδόν in your face πια, εστιάσαμε κυρίως στα συναισθήματα. Η Μαριανίνα Κριεζή, αγαπημένη φίλη, μου έλεγε συχνά μια ατάκα του Μίσσιου, ότι «έτσι όπως έχει γίνει ο κόσμος, η επανάσταση σήμερα είναι η τρυφερότητα».

― Σαν illustrator και art director έχεις δημιουργήσει, όλα αυτά τα χρόνια, ένα πολύ ξεχωριστό προσωπικό στιλ. Πώς θα το χαρακτήριζες; Πώς θα το περιέγραφες;
Ένα κράμα παιδικότητας και φαντασίας με πινελιές σκοτεινιάς. Όχι;

― Έχεις κάνει στην καριέρα σου εκατοντάδες εξώφυλλα δίσκων. Πώς αντιμετωπίζεις τη σημερινή μουσική που είναι «χωρίς καν συσκευασία», χωρίς καν μια compact ιδέα παρά ένα ψηφιακό single;
Προσωπικά με απογοητεύει η εξέλιξη της μουσικής βιομηχανίας. Μου λείπουν τα albums και τα υπέροχα σινγκλάκια με B’sides-θησαυρούς. Βαριέμαι που το story έχει γίνει πιο σημαντικό από την καλλιτεχνική δημιουργία.

― Ποιου άλλου καλλιτέχνη τα τραγούδια και τους στίχους θα ήθελες να εικονογραφήσεις;
Με συγκινούν η Λένα Πλάτωνος και ο Παύλος Παυλίδης. Από τους νέους ξεχωρίζω τον Kristof. Άκουσα πολύ την προπέρσινη «Ψυχαγωγία» του, έχει μια μουσικότητα που με αγγίζει.