«Όλη μου η οργή» της Sabaa Tahir: Αποκλειστική προδημοσίευση

Τι σημαίνει «σπίτι» σε έναν κόσμο όπου δεν χωράς πουθενά; Δύο έφηβοι, με καταγωγή από το Πακιστάν, είναι παγιδευμένοι στην Τζούνιπερ, μια πόλη στην έρημο της Καλιφόρνιας. Προσπαθούν να διεκδικήσουν το δικαίωμά τους στη ζωή, στα όνειρα και στον έρωτα. Η Sabaa Tahir είναι η πρώτη μουσουλμάνα Αμερικανοπακιστανή που κέρδισε το National Book Award.

Η Sabaa Tahir μέσα από το βιβλίο «Όλη μου η οργή», που θα κυκλοφορήσει στις 21 Φεβρουαρίου από τις Εκδόσεις Διόπτρα, σε μετάφραση Χριστίνας Σωτηροπούλου, δημιουργεί μια παράφορη ιστορία αγάπης και παράλληλα μια οδυνηρή εξερεύνηση της έννοιας του ανήκειν, του σπιτιού και της πατρίδας. Σε ένα περιβάλλον όπου επικρατεί διάχυτος ο ρατσισμός, θέματα όπως η κατάχρηση ουσιών, το χρέος, το τραύμα και η φτώχεια συνδυάζονται περίπλοκα για να αφηγηθούν μια βαθιά συγκινητική ιστορία μεταξύ των γενεών, που οδηγεί τον αναγνώστη σε ένα αξέχαστο συναισθηματικό ταξίδι.

«Όλη μου η οργή» της Sabaa Tahir (Εκδόσεις Διόπτρα): Διαβάστε σε αποκλειστική προδημοσίευση ένα απόσπασμα από το βιβλίο

Θεία Μισμπά: Έχεις θυμώσει και μαζί μου; 
Θεία Μισμπά: Μου λείπεις, dhi μου. Θα φτιάξω paratha το Σάββατο για σένα. Σε παρακαλώ, έλα.
Θεία Μισμπά: Νουρ, βρέχει! Σκέφτομαι πόσο πολύ αγαπάς τη βροχή. Μου λείπεις.
Θεία Μισμπά: Νουρ, μίλησέ μου.
Θεία Μισμπά: Νουρ, σε παρακαλώ. Το ξέρω ότι έχεις θυμώσει με τον Σαλαχουντίν. Δεν μπορείς να του μιλήσεις, όμως;

Έχω διαβάσει το τελευταίο μήνυμα δέκα φορές. Ακόμη με κάνει να θυμώνω. Ο Σαλαχουντίν είναι ο γιος της θείας Μισμπά.

Επίσης, είναι ο πρώην κολλητός μου. Ο πρώτος μου έρωτας. Ο πρώτος άνθρωπος που ράγισε την καρδιά μου. Τόσο κλισέ και τόσο, μα τόσο, χαζό.

Η θεία Μισμπά ήρθε στην κάβα την προ-προηγούμενη Κυριακή. Ήθελα να την αγκαλιάσω. Να της πω ότι ο Σαλ μού είχε ραγίσει την καρδιά και ότι ένιωθα χαμένη. Να της μιλήσω όπως της μιλούσα πριν από τον Καβγά, κι ας φοβόμουν πως θα με έδιωχνε.

Αλλά πάγωσα όταν μου μίλησε. Δεν την έχω ξαναδεί από τότε.

«Νουρ». Η φωνή του τσάτσου με κάνει να αναπηδήσω. Ξαναβάζω το κινητό μου στην τσέπη μου, αλλά εκείνος δεν με κοιτάζει. «Τελείωνε με τα ράφια».

«Συγγνώμη, τσάτσου».

Ο θείος μου συνοφρυώνεται. Δεν του αρέσει να τον αποκαλώ τσάτσου. Στα ουρντού σημαίνει αδελφός του πατέρα. Μετά από ένα δευτερόλεπτο, στρέφεται ξανά στον κύριο Κόλινς, με τον οποίο συζητά το τελευταίο Θεώρημα του Φερμά.

Ο κύριος Κόλινς κουνάει το κεφάλι καταφατικά καθώς ο τσάτσου τελειώνει την εξήγηση. Αποσπάσματα από το χορωδιακό Hallelujah, του Χέντελ πλημμυρίζουν τον νου μου καθώς το πρόσωπο του κυρίου Κόλινς φωτίζεται. Ένας άνθρωπος των σπηλαίων που ανακαλύπτει τη φωτιά. Δεν θα έπρεπε να εκπλήσσομαι. Όσο δυσνόητο και να είναι το θεώρημα, ο τσάτσου μπορεί να το εξηγήσει. Αυτό είναι το χάρισμά του.

«Θα μπορούσες να κάνεις εσύ τη δουλειά μου», λέει ο κύριος Κόλινς. «Δεν έχεις καν την προφορά που έχουν κάποια από τα παιδιά που δουλεύουν στη βάση. Γιατί είσαι εδώ και πουλάς ποτά και τρόφιμα;»

«Από καπρίτσιο της μοίρας», λέει ο τσάτσου. Νιώθω ένα μούδιασμα στη σπονδυλική στήλη. Η φωνή του έχει πάλι αυτή τη χροιά.

Ο κύριος Κόλινς κοιτάζει προς το μέρος μου καθώς ανεφο­διάζω τα ράφια.

«Σε λένε Νουρ, σωστά;» Ο κύριος Κόλινς έρχεται το πρωί της Κυριακής όταν ανοίγω το κατάστημα. «Είσαι έξυπνη σαν τον θείο σου;»

Ανασηκώνω τους ώμους. Σε παρακαλώ, σκάσε.

Ο κύριος Κόλινς δεν σκάει. «Μη χαραμίσεις το ταλέντο σου», λέει. «Αν του μοιάζεις έστω και λίγο, θα σε δεχτούν σε όποιο πανεπιστήμιο θέλεις».

«Α». Ο τσάτσου βάζει σε μια σακούλα το μπουκάλι του κυρίου Κόλινς και με κοιτάζει. «Μιλούσε για το πανεπιστήμιο η Νουρ;»

Χαίρομαι που δεν έχω φάει πρωινό. Με πιάνει ναυτία και δύσπνοια.

«Όχι», λέει ο κύριος Κόλινς. Ανασαίνω ξανά. «Αλλά θα έπρεπε. Είσαι τελειόφοιτη, σωστά;»

Μόλις ανασηκώσω τους ώμους, ο κύριος Κόλινς κουνάει το κεφάλι του. «Ο γιος μου ήταν σαν εσένα. Τώρα κρατάει πινακίδες για να διαφημίσει μια πολυκατοικία στο Πάλμβιου».

Ο κύριος Κόλινς με κοιτάζει σαν να είμαι έτοιμη να ακολουθήσω τα επαγγελματικά βήματα του γιου του από στιγμή σε στιγμή. Θέλω να του πετάξω ένα Snickers. Να τον πετύχω ανάμεσα στα μάτια.

Αλλά έτσι θα χαράμιζα μια ωραία σοκολάτα.

Όταν φεύγει, ο τσάτσου τσαλακώνει το μιλιμετρέ χαρτί. Άνοιξε το ραδιόφωνο. Η αγάπη μας για τη μουσική της δεκαετίας του 1990 είναι το μόνο πράγμα που μας ενώνει, εκτός από τους δεσμούς αίματος. Δεν μοιάζουμε καν – τα μαλλιά και το δέρμα μου είναι πιο σκούρα, τα χαρακτηριστικά μου πιο μικρά. Άνοιξέ το. Αφαιρέσου.

Αλλά μου δείχνει με μια κίνηση του κεφαλιού την άλλη άκρη του καταστήματος.

«Υπάρχει κάτι για σένα εκεί πίσω», λέει.

Εκπλήσσομαι τόσο πολύ, που τον κοιτάζω άναυδη, μέχρι που μου κάνει νόημα να προχωρήσω. Μου πήρε δώρο γενεθλίων; Ο τσάτσου δεν έχει θυμηθεί τα γενέθλιά μου τα τελευταία πέντε χρόνια. Το τελευταίο δώρο που μου πήρε ήταν το χτυπημένο λάπτοπ που άφησε στο δωμάτιό μου πριν από ενάμιση χρόνο, χωρίς εξηγήσεις.

Διασχίζω την αποθήκη προσπερνώντας σκόρπια αντικείμενα. Έξω, ο άνεμος τραβάει το πόμολο της πίσω πόρτας από το χέρι μου κι εγώ πασχίζω να την κλείσω. Η έρημος πίσω από το δρομάκι είναι μια επίπεδη γαλάζια σκιά και μου παίρνει ένα δευτερόλεπτο μέχρι να δω το δώρο μου να γυαλίζει ακουμπισμένο στον σοβατισμένο τοίχο του καταστήματος. Ένα παλιό ασημένιο ποδήλατο.

Καθώς αγγίζω τον ατσάλινο σκελετό, ακούω το τσακ του αναπτήρα του τσάτσου και αναπηδώ.

«Μετά την αποφοίτησή σου», λέει ανάμεσα σε δύο ρουφηξιές του τσιγάρου του, «θα αναλάβεις την πρωινή βάρδια, όσο εγώ θα είμαι στο μάθημα. Θα γίνει ευκολότερη η ζωή όλων μας έτσι».

Αρέσει στον κόσμο να μιλάει για το μεγαλείο της ανθρώπινης καρδιάς. Δεν είναι μεγαλύτερη από μια γροθιά, κι όμως καταφέρνει να αντλεί εφτάμισι χιλιάδες λίτρα αίματος τη μέρα. Και τα λοιπά.

Αλλά η ανθρώπινη καρδιά είναι και χαζή. Τουλάχιστον η δική μου. Όσες φορές και να της πω να μην τρέφει την ελπίδα ότι ο τσάτσου νοιάζεται για μένα, εκείνη συνεχίζει να ελπίζει.

Όταν επιστρέφουμε στο κατάστημα, ο τσάτσου πιάνει τον σταθμό που παίζει κλασικό ροκ και δυναμώνει την ένταση μόλις ακούγεται το Heart-Shaped Box των Nirvana. Το κεφάλι μου πάει να σπάσει και μου περνάει από το μυαλό να του ζητήσω ένα μπουκαλάκι με ασπιρίνες.

Μην το παρατραβάς. Η σκέψη και μόνο με κάνει να θυμώνω. Γιατί να μην μπορώ να ζητήσω από τον θείο μου λίγες ασπιρίνες; Επειδή, όταν…

Σταμάτα, Νουρ. Δεν έχω δικαίωμα να θυμώνω με τον τσάτσου. Χάρη σ’ εκείνον και μόνο βρίσκομαι εδώ αυτή τη στιγμή.

Ήμουν έξι ετών όταν ένας σεισμός συγκλόνισε το χωριό μου στο Πακιστάν. Ο τσάτσου οδηγούσε δύο ολόκληρες μέρες για να έρθει από το Καράτσι, γιατί οι πτήσεις προς το βόρειο Παντζάμπ είχαν ακυρωθεί. Όταν έφτασε στο χωριό, σκαρφάλωσε στα συντρίμμια για να φτάσει στο σπίτι των παππούδων μου, όπου έμεναν και οι γονείς μου. Τραβούσε τις πέτρες με γυμνά χέρια. Τα διασωστικά συνεργεία τού έλεγαν ότι δεν είχε νόημα.

Οι παλάμες του είχαν ματώσει. Τα νύχια του είχαν καταστραφεί. Όλοι ήταν νεκροί. Αλλά ο τσάτσου συνέχισε να σκάβει. Με άκουσε να κλαίω, ήμουν παγιδευμένη σε μια ντουλάπα. Με έβγαλε έξω. Με πήγε στο νοσοκομείο και δεν έφυγε από το πλευρό μου.

Ο τσάτσου με έφερε στην Αμερική, όπου σπούδαζε. Εγκατέλειψε την πρακτική του άσκηση ως μηχανικός σε μια στρατιωτική βάση και έδωσε προκαταβολή για να αγοράσει μια κάβα που είχε κλείσει λόγω χρεών με τα ελάχιστα χρήματα που είχε αποταμιεύσει. Και αυτό κάνει τα τελευταία έντεκα χρόνια, για να καταφέρουμε να επιβιώσουμε.

Παράτησε τα πάντα για μένα. Και τώρα έχει έρθει η σειρά μου να κάνω το ίδιο.

Ο τσάτσου ξεροβήχει, η προσοχή του στρέφεται στις κοτσίδες μου, μία σε κάθε ώμο, κι ύστερα στο πράσινο μαντίλι που είναι δεμένο πίσω από τη φράντζα μου.

«Μοιάζεις με μετανάστρια μ’ αυτές τις κοτσίδες».

Δεν απαντώ. Είχα τις κοτσίδες και στη φωτογραφία του διαβατηρίου μου. Μου αρέσουν. Μου θυμίζουν ποια ήμουν κάποτε. Μου θυμίζουν τα πρόσωπα που με αγαπούσαν.

«Η βάρδιά σου ξεκινάει στις τρεις και τέταρτο», λέει ο τσάτσου. «Πρέπει να πάω κάπου. Μην αργήσεις».

Για τον τσάτσου, δεν είναι λογική η αργοπορία και, αν υπάρχει ένα πράγμα που μισεί ο τσάτσου, είναι ό,τι δεν είναι λογικό.

Κάποιες μέρες, σκέφτομαι να του πετάξω στα μούτρα το Θεώ­­ρημα της Μη Πληρότητας του Κουρτ Γκέντελ, σύμφωνα με το οποίο κάθε λογικό σύστημα που υπάρχει είναι είτε ασυνεπές είτε ελλιπές.

Ουσιαστικά, ο Γκέντελ λέει ότι τα περισσότερα θεωρήματα είναι σκέτες βλακείες.

Και ελπίζω να ισχύει αυτό. Γιατί ο τσάτσου έχει ένα θεώρημα και για μένα. Το Θεώρημα του Μέλλοντος του Τσάτσου, έτσι το αποκαλώ. Είναι πολύ απλό:

Νουρ + Πανεπιστήμιο = Δεν θα συμβεί ποτέ.

Βραβεία και διακρίσεις του βιβλίου «Όλη μου η οργή» της Sabaa Tahir

• National Book Award Winner 2022
• Printz Award for Excellence in Young Adult Literature 2023
• Book Page Best Book of the Year
• Kirkus Best Book of 2022
• Booklist 2022 Editor’s Choice Top of the List Winner for Youth Fiction
• School Library Journal Best Book of the Year 2022
• Boston Globe Best Book of 2022
• Chicago Public Library Best Book of 2022
• New York Public Library Best Book of 2022
• Amazon Best Book of the Year 2022
• Στη λίστα των White Ravens 2023
• No 1 New York Times best seller

Sabaa Tahir - βιογραφικό

Η Sabaa Tahir (Σάμπα Ταχίρ) μεγάλωσε στην Έρημο Μοχάβε της Καλιφόρνια, στο μοτέλ δεκαοχτώ δωματίων της οικογένειάς της. Εκεί, αξιοποιούσε τον χρόνο της ρουφώντας μυθιστορήματα fantasy, λεηλατώντας τις συλλογές κόμικς του αδελφού της και παίζοντας –ανεπιτυχώς– κιθάρα και πιάνο. Ξεκίνησε να γράφει τη No 1 NYT best seller σειρά βιβλίων An Ember in the Ashes ενώ εργαζόταν τις νύχτες ως συντάκτρια σε εφημερίδα. Tο πρώτο βιβλίο της σειράς θεωρήθηκε από το Time ένα από τα 100 καλύτερα young adult βιβλία όλων των εποχών. Το τελευταίο της μυθιστόρημα, Όλη μου η Οργή, κέρδισε το National Book Award στην κατηγορία Young People’s Literature, έγινε αμέσως best seller στους New York Times και κέρδισε οκτώ starred reviews. Ακολουθήστε τη συγγραφέα: SabaaTahir.com, Instagram @SabaaTahir, TikTok @Sabaa­TahirAuthor.