Η Μαρία Κυριαζή μιλάει για το αστυνομικό μυθιστόρημα «Ο Συλλέκτης των Τρένων»

Η Μαρία Κυριαζή γεννήθηκε και ζει με την οικογένειά της στην Αθήνα. Μετά το πρώτο της μυθιστόρημα, «Καρδιά δυο νούμερα μικρότερη», που κυκλοφόρησε το 2020 από τις Εκδόσεις Πνοή, τώρα κυκλοφορεί το νέο της αστυνομικό μυθιστόρημα, «Ο Συλλέκτης των Τρένων», από τον ίδιο εκδοτικό, που πραγματεύεται το δύσκολο θέμα της γυναικείας κακοποίησης.

Η Κυριαζή έχει σπουδάσει Εργοθεραπεία στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής και έχει μετεκπαιδευτεί στην Παιδιατρική Αισθητηριακή Ολοκλήρωση, την αντιμετώπιση της Δυσγραφίας, τη μέθοδο δομημένης εκπαίδευσης TEACCH και τη χορήγηση του αξιολογητικού εργαλείου Miller Assessment Test για παιδιά προσχολικής ηλικίας. Από το 2013 εργάζεται ιδιωτικά σε κέντρα ειδικής αγωγής με παιδιά που παρουσιάζουν κυρίως νευροαναπτυξιακές διαταραχές, όπως είναι ο αυτισμός, η ΔΕΠΥ, η διαταραχή κινητικού συντονισμού, καθώς και διάφορα σύνδρομα. Έχει κυκλοφορήσει επίσης τα βιβλία εκπαιδευτικού χαρακτήρα, «Οδηγός Σχολικής Προετοιμασίας για την Α᾽ Δημοτικού» και «ΔΥΣΓΡΑΦΙΑ - Ασκήσεις αντιμετώπισης στο σπίτι», με τις εκδόσεις Upbility.

Το μυθιστόρημά της, «Ο Συλλέκτης των Τρένων», λαμβάνει χώρα στους σκοτεινούς δρόμους της Αθήνας και ο αναγνώστης ακολουθεί τα χνάρια του εγκληματία, στον οποίο η αστυνομία προσδίδει το προσωνύμιο «Κολομβιανός», λόγω των αποτρόπαιων φονικών που του προσάπτουν. Την υπόθεση του έχει αναλάβει να διαλευκάνει η υπαστυνόμος Ρίζου, μια νεαρή, επίμονη και ικανότατη ντεντέκτιβ, η οποία όμως παλεύει εσωτερικά με τους δικούς της δαίμονες.

Το νέο σας βιβλίο πραγματεύεται ένα σκοτεινό, αλλά δυστυχώς πολύ επίκαιρο θέμα, την γυναικεία κακοποίηση. Γιατί επιλέξατε να μιλήσετε για αυτό το θέμα;
Η συγγραφή αποτελεί μέρος της καθημερινότητάς μου μέσα από την οποία αντλώ ευχαρίστηση και χαλάρωση, ταυτόχρονα όμως αποτελεί ένα μέσο για εμέ-να ώστε να μεταφέρω ό,τι με ταλανίζει. Δεν γινόταν, λοιπόν, στις σελίδες του βιβλίου να μη γίνει αναφορά σε κάποια κοινωνικά ζητήματα, πολυετή μεν αλλά και σύγχρονα, όπως αυτό της γυναικείας κακοποίησης. Και της λεκτικής και της σωματικής. Ένα ζήτημα πολύπλοκο, που δυστυχώς αποτελεί καθημερινότητα για αρκετές γυναίκες. Ήθελα λοιπόν μέσα από την αναφορά μου σε αυτήν τη κοινωνική μάστιγα να περάσω τα δικά μου μηνύματα. Ακόμα και αν μία κακοποιημένη γυναίκα καταφέρει και ταυτιστεί με το βιβλίο και βρει τη δύναμη να σπάσει τον φαύλο κύκλο μέσα στον οποίο βρίσκεται, θα ήταν μια μικρή νίκη.

Σχετίζεται η επιλογή του θέματός σας με τις σπουδές σας επάνω στην παιδιατρική εργοθεραπεία και η παράλληλη ενασχόληση σας με αυτήν;
Εκ πρώτης όψεως δεν φαίνεται να υπάρχει καμία σύνδεση ανάμεσα στην ενασχόλησή μου ως παιδιατρική εργοθεραπεύτρια με αυτή των μυθιστορημάτων που γράφω. Στην καθημερινότητά μου συναναστρέφομαι διαρκώς με παιδιά, με ψυχές αθώες, χαρούμενες, φωτεινές. Από την άλλη στις σελίδες των μυθιστορημάτων μου κυριαρχεί το άλλο άκρο, το κακό. Ωστόσο υπάρχει έμμεση σύνδεση, λόγο της φύσης του επαγγέλματός μου κατέχω κάποιες γνώσεις ιατρικές, χρήσιμες για παράδειγμα για την περιγραφή ιατροδικαστικών σκηνών, αλλά κυρίως γνώσεις ψυχολογίας, που με βοηθάνε να ψυχογραφήσω τα προφίλ των ηρώων των βιβλίων μου.

Το «αστυνομικό μυθιστόρημα» είναι ένα από τα πιο αγαπημένα είδη λογοτεχνίας, που συχνά θέτει ερωτήματα τα οποία ξεπερνούν τη φόρμα του, όπως ας πούμε συμβαίνει με τα έργα του Paul Auster. Τι καθιστά το όχημα του «αστυνομικού μυθιστορήματος» ιδανικό, όσο αφορά το μήνυμα που θέλετε να μεταδώσετε στους αναγνώστες σας;
Είναι τέτοια, νομίζω, η φύση του αστυνομικού μυθιστορήματος που ταιριάζει απόλυτα σε αυτή να θίγονται κοινωνικά ζητήματα όπως αυτά της κακοποίησης και της ψυχικής διαταραχής. Ωστόσο, η πρώτη μου συγγραφική απόπειρα στο αστυνομικό έγινε γιατί ήθελα να δεχτώ τη πρόκληση να συνθέσω μια πλοκή στην οποία ο αναγνώστης δε θα μπορούσε να σπάσει εύκολα τον διανοητικό γρίφο που εκτυλίσσεται στις σελίδες. Ως λάτρης ανάγνωσης αστυνομικών μυθιστορημάτων δεν αναζητώ ικανοποίηση μέσα από τα αποτρόπαια εγκλήματα που ξεδιπλώνονται στις σελίδες τους, ούτε από την αίσθηση του φόβου διαβάζοντάς το. Είναι η αδρεναλίνη που ανεβαίνει και με σαγηνεύει στη προσπάθεια να λύσω το μυστήριο. Είναι μια έμφυτη περιέργεια που σίγουρα όλοι οι αναγνώστες των αστυνομικών μυθιστορημάτων διαθέτουν. Από τα πολύ παλιά χρόνια έως σήμερα την ανάγκη για μυστικότητα και κρυπτογράφηση την συναντάμε γύρω μας καθημερινά. Από το να καλέσουμε κάποιον στο κινητό, μέχρι να κάνουμε ανάληψη μετρητών από το ΑΤΜ. Όπως οι κρυπτογράφοι βρίσκονται σε μια αέναη μάχη με τους κρυπταναλυτές, έτσι και ο συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων θα πρέπει να δομεί δεξιοτεχνικά τον γρίφο του τι συμβαίνει, ώστε ο «κρυπταναλυτής» αναγνώστης να μη μπορεί με ευκολία να το μαντέψει.

Κεντρική χαρακτήρας της ιστορίας είναι η υπαστυνόμος Ρίζου, η οποία έχει αναλάβει να εξιχνιάσει την υπόθεση. Είναι η δουλειά του ψυχολόγου λίγο σαν εκείνη του αστυνόμου ή του ντετέκτιβ, που προσπαθεί να ταιριάξει όλα τα κομμάτια του «παζλ» για να βρει τη ρίζα του προβλήματος;
Ναι, η κεντρική ηρωίδα είναι η υπαστυνόμος Ρίζου. Ικανότατη πάνω στο επάγγελμά της, έξυπνη, μεθοδική, που όμως παλεύει εσωτερικά με τους δικούς της δαίμονες. Σίγουρα το επάγγελμα της έχει αρκετά κοινά με αυτά του ψυχολόγου. Όπως ένας αστυνομικός συνθέτει όλα τα κομμάτια του παζλ για να σχηματίσει τη συνολική εικόνα της υπόθεσης που έχει αναλάβει, έτσι και ο ψυχολόγος αναλύει τα βιώματα του πελάτη του, ώστε να καταλήξει σε ένα συμπέρασμα για να μπορέσει να τον βοηθήσει. Διότι οι πράξεις όλων έχουν ενδόμυχες ρίζες. Έχω υιοθετήσει την έκφραση του Πινδάρου πως «οι σκέψεις μας είναι ο αρχιτέκτονας του πεπρωμένου μας». Ο τρόπος που συμπεριφερόμαστε, που αντιλαμβανόμαστε και αντιμετωπίζουμε τα πάντα γύρω μας έχουν επηρεαστεί σε σημαντικό βαθμό από τα βιώματα που είχαμε, ξεκινώντας σχεδόν από τη γέννηση μας, παρόλο που δεν τα θυμόμαστε. Η σκέψη μας επηρεάζεται σημαντικά από αυτά.

Έχετε γεννηθεί και ζείτε στην Αθήνα. Είναι, πιστεύετε, μία πόλη με κοινωνικά προβλήματα και εγκληματικότητα που αυξάνονται όσο περνάν τα χρόνια;
Την Αθήνα την αγαπώ, υπερβολικά. Είναι ο τόπος που γεννήθηκα, που μεγάλωσα και που δεν μπορώ να φανταστώ ότι θα ζήσω κάπου αλλού. Δυστυχώς όμως είναι και μια πόλη με αρκετά κοινωνικά προβλήματα και αυξημένη εγκληματικότητα. Νομίζω πως αυτό είναι αναπόφευκτο λόγω της έκτασης της και του αριθμού των κατοίκων της, συγκριτικά με άλλες πόλεις της χώρας μας.

Μέσα στο βιβλίο, ενώ το περιβάλλον είναι σκοτεινό και η υπόθεση σκληρή, αναπτύσσεται και μία ερωτική ιστορία. Είναι πιστεύεται ο έρωτας μία «αχτίδα» ελπίδας;
Δεν θα μπορούσε και από αυτό το μυθιστόρημά μου να λείπει ο έρωτας. Για εμένα αποτελεί κινητήρια δύναμη. Ένα συναίσθημα όμορφο που σίγουρα αποτελεί αχτίδα ελπίδας, προσφέροντας χαρά. Όλα αυτά όμως όταν τον συναντάμε από τη μία του όψη. Γιατί υπάρχει και η άλλη, η πιο σκοτεινή. Μέσα από αυτό το αγνό συναίσθημα μπορεί να γεννηθεί ο πόνος, το κακό. Μέχρι που είναι ικανός να φτάσει κάποιος για να αποδείξει την αγάπη του; Και ποια όρια καλείται να ξεπεράσει; Ο Ντοστογιέφσκι είχε αναφέρει πως «μέσα από τους δρόμους του κακού ο άνθρωπος συνειδητοποιεί ποια είναι τα όρια της ελευθερίας του».

Μέχρι στιγμής έχετε κυκλοφορήσει δύο μυθιστορήματά σας, το «Καρδιά δυο νούμερα μικρότερη» (2020) και τον «Συλλέκτη των Τρένων». Και τα δύο κινούνται στο χώρο του «μυστηρίου». Ποιες είναι η λογοτεχνικές σας επιρροές;
Ο χώρος του μυστηρίου με τραβάει σα μαγνήτης, πάντα με τραβούσε από πολύ μικρή. Σαφώς διαβάζω όλα τα είδη, αλλά στη πλειοψηφία το είδος βιβλίων που επιλέγω είναι αστυνομικά ή ψυχολογικά θρίλερ. Όσο και αν ακούγεται περίεργο χαλαρώνω απίστευτα διαβάζοντάς τα. Οπότε σίγουρα το ύφος της γραφής μου έχει επηρεαστεί από αυτό το κομμάτι. Θαυμάζω και αγαπώ πολύ να διαβάζω τον Dan Brown. Συνδυάζει τόσο δεξιοτεχνικά την ιστορία, την επιστήμη και το μυστήριο.

Πιστεύετε πως η λογοτεχνία μας βοηθάει να κοιτάξουμε «κατάματα» κάποια προβλήματα, που αλλιώς ίσως να αποφεύγουμε ή απλώς να αγνοούμε; Υπάρχει κάτι το εξαιρετικά αποτελεσματικό, από ψυχοθεραπευτικής πλευράς, στο να μένει κανείς μόνος του με ένα βιβλίο, χωρίς να επηρεάζεται από τον κοινωνικό του περίγυρο;
Για εμένα δεν υπάρχει καλύτερη ψυχοθεραπεία από αυτή της ανάγνωσης ενός βιβλίου. Ο χώρος του βιβλίου είναι μαγικός. Τη στιγμή που απορροφώμαι στις σελίδες του όλα τα υπόλοιπα σβήνουν, προβλήματα, άγχος, υποχρεώσεις. Δεν υπάρχει τίποτα εκείνη τη στιγμή, μόνο εγώ και οι ήρωες του βιβλίου. Επίσης εί-ναι πλέον γνωστή και η ψυχοθεραπεία μέσω της διαδικασίας της βιβλιοθεραπείας. Ένα εργαλείο μέσα από το οποίο ο αναγνώστης μπορεί να ταυτιστεί με τους ήρωες του βιβλίου, να βιώσει την συναισθηματική απελευθέρωση μέσω της κάθαρσης και τέλος να κατανοήσει τα προβλήματά του.

Ετοιμάζετε κάποιο νέο έργο αυτή την εποχή;
Είμαι τόσο ανήσυχο πνεύμα που δεν γινόταν να μην έχω καταπιαστεί με κάτι. Ναι, δουλεύω πάνω στο τρίτο μου μυθιστόρημα, το οποίο είναι και αυτό αστυνομικό, ταυτόχρονα όμως και πάνω στις σημειώσεις ενός καινούριου βιβλίου σχετικά με την εργοθεραπεία.