Βιβλιο

Θανάσης Δρίτσας: Ιατρική και Ανθρώπινο Πρόσωπο και Το Ρέκβιεμ για την Χαμένη Αθωότητα

Δύο νέα βιβλία του καρδιολόγου, συγγραφέα και συνθέτη Θανάση Δρίτσα που μόλις κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Μπαρτζουλιάνος (Δεκέμβριος 2023)

A.V. Team
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

«Ιατρική και Ανθρώπινο Πρόσωπο» και «Το Ρέκβιεμ για την Χαμένη Αθωότητα»: Δύο νέα βιβλία του καρδιολόγου, συγγραφέα και συνθέτη Θανάση Δρίτσα κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μπαρτζουλιάνος

Δύο μικρά ποιοτικής αισθητικής και ευανάγνωστα βιβλία του Θανάση Δρίτσα μόλις κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Ηλίας Μπαρτζουλιάνος με αντίστοιχους τίτλους «Ρέκβιεμ για την χαμένη αθωότητα» (σελ. 125) και «Ιατρική και Ανθρώπινο Πρόσωπο» (σελ. 90).

Το «Ρέκβιεμ για την χαμένη αθωότητα» περιέχει κυρίως κείμενα σε ύφος σύντομων διηγημάτων με τον υπότιτλο «τετράδια ασκήσεων σε αποχρώσεις του γαλάζιου» με κύρια πηγή της (νοσταλγικής) έμπνευσης του συγγραφέα το ιστορικό «Αλφαβητάρι» της πρώτης τάξης του δημοτικού σχολείου δεκαετίας 60-70. Στο βιβλίο αναδεικνύεται  η δημιουργική σχέση του Θανάση Δρίτσα με το έργο του Ντύλαν Τόμας, του ποιητή Μίλτου Σαχτούρη, του επίσης γιατρού και συγγραφέα Άντον Τσέχωφ, του Τόμας Μαν, του Eduardo Galeano.   Οι ιστορίες του βιβλίου αναφέρονται μεταξύ άλλων στα (χειμερινά τοπία) του Δεκεμβρίου 2008 και τα γεγονότα της Αθήνας του Αλέξη Γρηγορόπουλου, σε βιώματα της στρατιωτικής θητείας του συγγραφέα (Καληνύχτα Φαντάροι, Καλά Χριστούγεννα), στο φώς των Κυκλάδων και την βιωμένη αισθησιακή εμπειρία του ελληνικού θέρους (Ροβινσώνες του Απέραντου Γαλάζιου και Ρέκβιεμ της Χαμένης Αθωότητας). Τα σχόλια του συγγραφέα με βάση το οπισθόφυλλο του βιβλίου έχουν ως εξής:

«...Δεν λέω ότι όλα ήταν τόσο καλά εκείνα τα χρόνια. Έτσι βέβαια μάθαμε όταν μεγαλώσαμε, ότι κάθε εποχή έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Εκείνη η εποχή ήταν πιο δομημένη, μια οικογένεια ήταν η κάθε γειτονιά, περισσότερο στενές οι κοινωνικές σχέσεις, μεγαλύτερη ασφάλεια. Σήμερα περισσότερο χάος, χαλαροί δεσμοί, διάλυση κάθε μορφής σχέσης, κυριαρχία της ατομικότητας, περισσότερη ανεξαρτησία, μεγαλύτερη ανασφάλεια, θυσία του συλλογικού υπέρ του ατομικού. Πάντως η ζωή μας δεν έχει σήμερα αυτές τις ιδιαίτερες και σπάνιες μυρωδιές όπως του χαρτιού των βιβλίων και των μολυβιών. Και αυτό το αισθητικό αριστούργημα το «Αλφαβητάρι» είναι ανεπανάληπτο. Με έχει εκπαιδεύσει στο να βλέπω, να μυρίζω, να γεύομαι την ομορφιά. Και να καταλαβαίνω την ελληνική γλώσσα βέβαια, ένα ακόμη υπέροχο δημιούργημα. Μάλλον νοσταλγώ την ανεμελιά των παιδικών μου χρόνων αλλά κυρίως θρηνώ για την απώλεια της αθωότητας μας. Ευτυχώς όμως υπάρχει ως παρηγοριά τις κρύες νύχτες του χειμώνα το παλαιό μου «Αλφαβητάρι» της πρώτης τάξης του δημοτικού. Να το ξεφυλλίζω και να ζεσταίνεται η ψυχή και το πνεύμα μου. Τι με νοιάζει αν έξω κάνει κρύο...».

Στο βιβλίο «Ιατρική και Ανθρώπινο Πρόσωπο» αναδύεται η οδύνη και ο προβληματισμός του κλινικού γιατρού συγγραφέα γύρω από την απώλεια του ανθρωποκεντρικού χαρακτήρα της υγείας σήμερα. Ο Θανάσης Δρίτσας αναφέρεται στα φαινόμενα της έντονης «ιατρικοποίησης» της ζωής σήμερα, στα σκοτεινά πλέον όρια μεταξύ ασθένειας και υγείας, στο μεγάλο πρόβλημα της κατάρρευσης των δημόσιων συστημάτων υγείας, στην επικράτηση της οικονομίας ως κυρίαρχης αξίας και στον χώρο της υγείας, στην απόλυτη έμφαση σε χημικές λύσεις και φαρμακοθεραπεία σε σχέση με την αλλαγή τρόπου ζωής και κοινωνικές παρεμβάσεις. Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου αναφέρονται τα εξής τα οποία συνοψίζουν το περιεχόμενο του βιβλίου:

«Αποτελεί -παράδοξο εντελώς-φαινόμενο των καιρών μας η μεγάλη πρόοδος της επιστημονικής σκέψης στον τομέα των βιολογικών επιστημών να συνδέεται με δυσαρέσκεια των ασθενών από τις υπηρεσίες των γιατρών. Το ιατρικό επάγγελμα έχει κατηγορηθεί συχνά για απληστία, ασάφεια, αλαζονεία, άγνοια και ψυχρότητα. Φαίνεται ότι ο ρόλος του γιατρού ως «κλινικού θεραπευτή» έχει υποβαθμιστεί και υποκατασταθεί από Big Data και διαγνωστικές εξετάσεις. Οι γιατροί δεν επικοινωνούν πλέον με τους ασθενείς τους, δεν αφιερώνουν χρόνο στην φυσική εξέταση και στο πολύτιμο αφήγημα του ιστορικού. Παράλληλα οι ασθενείς χρησιμοποιούν σήμερα το διαδίκτυο χωρίς φίλτρα έτσι ώστε λαμβάνουν συχνά εσφαλμένες πληροφορίες για ζητήματα υγείας οι οποίες οδηγούν σε ανεκπλήρωτες προσδοκίες και παραπλάνηση. Ο διοικητισμός, η απόλυτη έμφαση στα οικονομικά δεδομένα και το αυξημένο κόστος της ιατρικής περίθαλψης σε παγκόσμιο επίπεδο φαίνεται ότι έχει μετατοπίσει σημαντικά τον πρωταρχικό στόχο των υπηρεσιών υγείας έτσι ώστε προκύπτει πλέον ένα ουσιώδες ερώτημα: Εξακολουθεί ο στόχος των υπηρεσιών υγείας να είναι ο Άνθρωπος ως Πάσχον Πρόσωπο και κατά πόσον η άσκηση της ιατρικής παραμένει σήμερα Ανθρωποκεντρική;»