Βιβλιο

Οι επιστολές του John le Carre είναι πραγματική απόλαυση

«Ακόμα κι αν αποτύχεις, πράγμα που δεν πρόκειται να συμβεί, και πάλι ήταν καιρός να το κάνεις»

Άρης Σφακιανάκης
ΤΕΥΧΟΣ 895
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Αναγνώστης με αιτία: Παρουσίαση του βιβλίου «John le Carré, Η ιδιωτική ζωή ενός κατασκόπου. Οι επιστολές του John le Carre», που κυκλοφορεί από τις εκδ. BELL

Ομολογώ ότι δεν έχω διαβάσει κανένα βιβλίο του Τζον λε Καρέ. Ούτε κάποιο από τα κατασκοπικά του με τον Σμάιλι, ούτε κάποιο άλλο. Έχω δει όμως μερικές ταινίες που έχουν βασιστεί σε μυθιστορήματά του, όπως «Ο ράφτης του Παναμά» και πρόσφατα το φιλμ «Ο κατάσκοπος που γύρισε από το κρύο», με πρωταγωνιστή τον Ρίτσαρντ Μπάρτον. «Ο κατάσκοπος που γύρισε από το κρύο» ήταν το τρίτο βιβλίου του νεαρού Άγγλου συγγραφέα και ήταν αυτό που εκτόξευσε τις πωλήσεις του και τον έκανε διάσημο και στις δύο όχθες του Ατλαντικού.

Έκτοτε ο συγγραφέας εγκαταλείπει τη δουλειά του στα χαμηλά κλιμάκια των υπηρεσιών αντικατασκοπείας του Ηνωμένου Βασιλείου και ασχολείται αποκλειστικά με τη συγγραφή. Από την είσπραξη των πνευματικών του δικαιωμάτων αποκτά ένα σαλέ στις Άλπεις κι ένα εξοχικό στην Κορνουάλη όπου απομονώνεται όταν κάθεται να γράψει, ενώ έξω λυσσομανάνε οι παγωμένοι αέρηδες του Ατλαντικού και μέσα τριζοβολάει το τζάκι. Τον υπόλοιπο καιρό τον περνάει ταξιδεύοντας ανά τον κόσμο θέλοντας να γνωρίσει με τα ίδια του τα μάτια το περιβάλλον και τον κοινωνικό περίγυρο όπου θα κινηθούν οι ήρωές του. Ποιος δεν θα ζήλευε μια τέτοια ζωή; (Τώρα καταλαβαίνω γιατί όλοι γύρω μου δηλώνουν συγγραφείς, επιθυμούν να γίνουν συγγραφείς ή ονειρεύονται να γίνουν συγγραφείς.)

Μόλις είχα δει την ταινία «Ο κατάσκοπος που γύρισε από το κρύο» όταν κυκλοφόρησε στα ελληνικά –σε εξαιρετική μετάφραση της Βεατρίκης Σαμπατάκου– το βιβλίο που περιέχει όλες τις επιστολές του συγγραφέα προς διάφορους φίλους, αγνώστους αλλά και ερωμένες.

Οι επιστολές του είναι πραγματική απόλαυση. Ιδού τι γράφει το 1991 σε έναν νέο δημοσιογράφο που θέλει να γίνει συγγραφέας αλλά τον τρώει η διβουλία:

«Ακόμα κι αν αποτύχεις, πράγμα που δεν πρόκειται να συμβεί, και πάλι ήταν καιρός να το κάνεις. Και, αν αμφιβάλλεις και σε πιάνει απαισιοδοξία και αναρωτιέσαι γιατί στον διάβολο ασχολούμαστε με τη μυθοπλασία όταν τα πραγματικά γεγονότα της εποχής μας είναι τόσο τερατώδη, θα ακολουθείς απλώς τον δρόμο του Γκράχαμ Γκριν. Και θα είναι και πάλι το σωστό βήμα τη σωστή στιγμή. Έτσι, νιώθω ταπεινά ικανοποιημένος αν σου έδωσα τη μικρή ώθηση που χρειαζόσουν και σου εύχομαι μέσα από την καρδιά μου να εκπληρώσεις τους στόχους της τέχνης σου και να απολαύσεις όλη τη χαρά και τη μαγεία αυτού του ταξιδιού. Ελπίζω να μη σου αποσπούν πολύ συχνά την προσοχή και τον χρόνο σου οι γρήγορες και εύκολες λύσεις της δημοσιογραφίας, αλλά να βρεις τη σωστή ισορροπία ανάμεσα στο σπριντ και τον μαραθώνιο. Ελπίζω επίσης να βρεις την κατάλληλη γυναίκα, για να γράφεις μαζί της και να σε εμπνέει. Ελπίζω τέλος, να διατηρήσεις τη μεγαλοψυχία σου όταν σου επιτίθενται (οι δημοσιογραφίσκοι και –το χειρότερο απ’ όλα– οι συνάδελφοί σου δημοσιογράφοι), γιατί το γράψιμό σου έχει μεγάλη ανθρωπιά, όπως κι εσύ. Το δυσκολότερο χρέος προς τον εαυτό μου ήταν να μην ενδίδω στην πικρία… Το αγαπώ πάρα πολύ αυτό που κάνω για να τους αφήσω να μου το καταστρέψουν…»

Προσυπογράφω ανυπερθέτως και το αποστέλλω πάραυτα στην αρχισυντάκτρια.