10 νέα βιβλία ελληνικής λογοτεχνίας

Άρης Μαραγκόπουλος, Ω! Τι υπέροχη εκδροµή!, εκδόσεις Τόπος
Δεκέµβρης του 2016: ∆εκαπέντε άνθρωποι κι ένα σκυλί συγκεντρώνονται σε µια απόµερη ακτή της Βάρκιζας, συμμετέχοντας σ’ ένα ιδιότυπο «µνηµόσυνο» ύστερα από την απροσδόκητη απώλεια δύο συντρόφων τους, ενός πρώην ναυτικού και της µεξικανής γυναίκας του. Αυτή η παραθαλάσσια σύναξη υποχρεώνει να συγχρωτιστούν για λίγες ώρες διαφορετικοί άνθρωποι και παρόλο που δεν φαίνεται να συµβαίνει κάτι συνταρακτικό, τίποτε µετά από αυτό δεν είναι πλέον το ίδιο για κανέναν. Το μυθιστόρημα καταγράφει µε λεπτοµέρειες και σε αντίστιξη µε µια σειρά από σηµαντικά, κατά τον συγγραφέα, συµβάντα των ετών 2012-2020 την καθηµερινότητα όλων αυτών όπως βιώνεται αγχωτικά υπό το βάρος ενός αλλόκοτου, άρρωστου νέφους που καλύπτει την επικράτεια, νέφους που βαθµιαία εξωθεί όλο και περισσότερους ανθρώπους από την άκρα ταπείνωση στην άκρα εξαγρίωση. Το βιβλίο αποτελεί, τυπικά, συνέχεια του προηγούµενου µυθιστορήµατος του συγγραφέα (Φλλσστ, φλλσστ, φλλλσσστ, Τόπος 2020), καθώς ήδη στο κλείσιµο εκείνου του τόµου σβήνουν οι γερασµένες φωνές κάποιων ηρώων. Εδώ, όμως, εμφανίζονται νέες φωνές, διεκδικώντας µια ελευθερία πέρα από κάθε γνωστή ιστορική προσδοκία.

Γρηγόριος Ξενόπουλος, Μυστικοί αρραβώνες, εκδόσεις Ψυχογιός
Ένας γοητευτικός, μποέμ ζωγράφος, που απολαμβάνει την αναγνώριση και την επιτυχία. Μια εντυπωσιακά όμορφη δεκαοκτάχρονη κοπέλα. Ένα δίλημμα, ένα καλά κρυμμένο μυστικό, κι ένας ανώτερος, ιδανικός έρωτας, που θα εκφραστεί μέσα από τις λέξεις της ωραιότερης ερωτικής επιστολογραφίας, που δε θα μπορούσε παρά να είναι αυθεντική. Αυτή είναι η ιστορία του Νάσου Ανάστη, που είναι περιζήτητος στα αστικά σαλόνια των Αθηνών, εντυπωσιάζοντας τόσο με την καλλιέργεια και την ιδιαιτερότητα της ζωγραφικής του όσο και με το πνεύμα του. Σε μία από τις συνηθισμένες γιορτές όπου είναι προσκεκλημένος, γνωρίζει την επίσης νεαρή ζωγράφο Θάλεια, που δηλώνει μεγάλη του θαυμάστρια. Ένα κρυφό πάθος θα γεννηθεί ανάμεσά τους, που δε θα εκδηλωθεί ποτέ, παρά μόνο μέσα από κάποιες απελπισμένες επιστολές που ανταλλάσσουν οι δυο τους, καθώς ο Νάσος είναι ήδη αρραβωνιασμένος με την κόρη κάποιου δικαστικού, ενώ η Θάλεια πολιορκείται στενά από έναν Αλεξανδρινό γόνο ευκατάστατης οικογένειας και οι δρόμοι τους φαντάζουν καταδικασμένοι να χωρίσουν για πάντα…

Ευθύμιος Σακκάς, Ιβ &Βη, εκδόσεις Βακχικόν
Στη νουβέλα του Σακκά, δύο άντρες, ο Ιβ και ο Βη, αποσύρονται σ’ ένα ιδιαίτερο από αρχιτεκτονικής άποψης σπίτι για να εξερευνήσουν τα όρια της συντροφικότητάς τους. Ο Βη σκηνοθετεί κυριολεκτικά την απομόνωσή τους χρησιμοποιώντας για υλικό τις αναμνήσεις από την πρότερη ζωή τους και κυρίως παράξενες ιστορίες από τον χώρο της τέχνης. Ο Ιβ, αμνήμων και πάσχων από αϋπνίες, πελαγοδρομεί μεταξύ σκηνοθεσίας και πραγματικότητας τροφοδοτώντας εν αγνοία του το υλικό της παράστασης.

Γιώργος Συμπάρδης, Πλατεία Κλαυθμώνος, εκδόσεις Μεταίχμιο
«Ούτως ή άλλως μοιάζω στον πατέρα μου. Κανείς άλλος δεν το πιστεύει, ούτε και η Αλίκη, το λέω και το πιστεύω εγώ και κάνει το ίδιο. Στις φωτογραφίες των νεανικών του χρόνων αναγνωρίζω τον εαυτό μου σήμερα, στις κινήσεις των χεριών μου τις κινήσεις του. Η πιο περίεργη ομοιότητα, τίποτα το σπουδαίο, παράπλευρη ομοιότητα πες, ο γραφικός μας χαρακτήρας, που ανακάλυψα ότι είναι ολόιδιος όταν βρήκα κάτι γράμματά του σταλμένα στη μάνα μου, όσο εγώ ήμουνα μικρός και ενόσω εκείνος ταξίδευε με τα φορτηγά́ και τα γκαζάδικα.» Ο πρώτος χρόνος της δικτατορίας των Συνταγματαρχών μέσα από τα μάτια ενός δεκαεννιάχρονου φοιτητή της Νομικής. Η σύλληψή του στο κηπάριο της πλατείας Κλαυθμώνος και η περιπλάνησή του στον κόσμο των ομοφυλοφίλων της εποχής. Η αναδρομή στο παρελθόν της ενηλικίωσης του νεαρού αφηγητή και ταυτόχρονα μία κατάδυση στον θολό βυθό του οικογενειακού του περιβάλλοντος: Η μητέρα, ο πατέρας και ο τρίτος άνθρωπος που μπαινόβγαινε παλιά στο σπίτι.

Ισίδωρος Ζουργός, Παλιές και νέες χώρες, εκδόσεις Πατάκη
Στα 1885 ένας άνδρας και μια γυναίκα συναντιούνται στην οθωμανική Θεσσαλονίκη. Ένα άνοστο αστείο, κάποια βλέμματα και κάποια μυστικά είναι αρκετά για να ξεκινήσει μια ερωτική σχέση ανάμεσα σε εκείνον τον αφελή κι ονειροπόλο και αυτήν την τόσο δυναμική. Στην Αθήνα βασιλεύει ο Γεώργιος ο Α΄, στην Ερμούπολη το εμπόριο και στη Θεσσαλονίκη η ομίχλη, καθώς παρακολουθούμε τους δυο τους να ταξιδεύουν στην παλιά Ελλάδα κι αργότερα να επιστρέφουν στους τόπους αυτούς, που μέσα από το ζεστό αίμα των πολέμων βαφτίστηκαν Νέες Χώρες. Ένα μυθιστόρημα στα χρόνια της μπελ επόκ,, ένα βιβλίο που αφορά αυτές τις γυναίκες που ασφυκτιούν από το κοινωνικό περιλαίμιο, τους αθώους άνδρες, τις άφωνες υπηρέτριες, τον Ιούλιο Βερν και τα βιβλία του, που εικονοποιούν τις αποκοτιές της φαντασίας. Μια ιστορία για τους παράκτιους φάρους, για την ιερουργία του νερού και της θάλασσας, για το ερωτικό ανθρώπινο βλέμμα, αλλά και για την εξουσιαστική ματιά, για όσα παλιά θριαμβεύουν και για όσα νέα δεν έχουν ακόμη αρθρώσει το όνομά τους.

Ιωάννα Παπασιδέρη, Η Αλεξάνδρεια δεν είναι πια εκεί, εκδόσεις Βακχικόν
Ανθρώπινες στιγμές, βιωματικές και μη, σε μια προσπάθεια κατανόησης του κόσμου, της ανθρώπινης φύσης, των διαφορετικών πολιτισμών, έτσι όπως αυτοί συνυπάρχουν ολοένα και περισσότερο. Θέματα όπως η ορφάνια, η διασπορά, οι κοινωνικοί συμβιβασμοί, ο έρωτας και η απώλεια θίγονται στα διηγήματα της Παπασιδέρη με διαφορετική ματιά κάθε φορά, είτε σκωπτικά και εξομολογητικά, είτε απλώς μεστά περιγραφικά.

Πήτερ Καλλιφίδας, Στην αγκαλιά του πολέμου, εκδόσεις Memento
Φως στην Ιταλική Κατοχή (1941-1943), η οποία εσφαλμένα θεωρείται από πολλούς πιο ήπια συγκριτικά με τη Γερμανική, αλλά και σε σημαίνοντα ιστορικά πρόσωπα, η δράση των οποίων ενδεχομένως να μην είναι γνωστή στο ευρύ κοινό, με επίκεντρο τον Έλληνα στρατιωτικό Ιωάννη Τσιγάντε, ο οποίος κατά την περίοδο της Κατοχής ανέπτυξε έντονη αντιστασιακή δράση στα πλαίσια της οργάνωσης Μίδας 614. Τον Τσιγάντε πλαισιώνουν σπουδαίες για την εποχή προσωπικότητες, όπως, για παράδειγμα, η Λέλα Καραγιάννη, αλλά και μυθιστορηματικά πρόσωπα. Η ιστορία ξεκινά τον Ιανουάριο του 1942 με την περιγραφή της θλιβερής κατάστασης στην Αθήνα της Κατοχής και τον Στέφανο Γαλανό, φοιτητή Νομικής και τραυματία του αλβανικού μετώπου, να εντάσσεται σε μία από τις σημαντικότερες αντιστασιακές οργανώσεις που δρουν στον αστικό ιστό της Αθήνας, τον «Προμηθέα». Στην πορεία ενεργεί ως σύνδεσμος του Τσιγάντε, γνωρίζεται και με την Κατερίνα Πιμοντόρι, αδελφή Λοχαγού της Ιταλικής Καραμπινιερίας. Καθώς η δράση του «Προμηθέα» μεγαλώνει και ο Στέφανος ακροβατεί σε τεντωμένο σκοινί, η αγωνία για την τύχη των πρωταγωνιστών κορυφώνεται ταυτόχρονα με τον έρωτα των δύο νέων.

Μάνος Κοντολέων, Σαν Μήδεια, εκδόσεις Πατάκη
Με τα λόγια του συγγραφέα: «Η Μήδεια είναι γνωστή τόσους αιώνες τώρα για εκείνες τις μέρες που βρέθηκε πρόσφυγας στην Κόρινθο, που ο Ιάσονας την εγκατέλειψε και εκείνη για να τον εκδικηθεί σκοτώνει τα δυο παιδιά τους. Τα πιο πριν γεγονότα της ζωής της, όμως, ίσως ελάχιστοι και ελάχιστα τα γνωρίζουν. Εντάσσονται όλα σχεδόν στην εξιστόρηση της Αργοναυτικής Εκστρατείας, που σημαίνει πως έχουν να κάνουν με τα σχέδια του ίδιου του Ιάσονα και τη βοήθεια που η Μήδεια του προσέφερε. Βοηθός εκείνου η ίδια, ασπίδα προστασίας του. Ποιες, όμως, οι δικές της σκέψεις; Ποια τα δικά της όνειρα; Μια γυναίκα που παίρνει απάνω της τη ρετσινιά της σατανικής μάγισσας για να εξυπηρετήσει τον εραστή της και που στη συνέχεια βάφει τα χέρια της με το αίμα των παιδιών της για να εκδικηθεί τον προδότη του έρωτά της. Παιδοκτονία για λόγους ερωτικής εκδίκησης. Δε με έπειθε αυτή η ερμηνεία. Κι έτσι, αποφάσισα να διαβάσω με άλλη ματιά ό,τι γι’ αυτήν έχει γραφτεί και ίσως έτσι –σκέφτηκα– να συναντήσω ένα… σκοτεινό, υγρό θηλυκό. Μια άλλη Μήδεια».

Πηνελόπη Κουρτζή, Το κορίτσι με το σαλιγκάρι, εκδόσεις Ψυχογιός
«Έφτασε στο αεροδρόμιο του Ελληνικού από το Λονδίνο στις 26 Μαρτίου του 1969. Έφτασε κρατώντας στη χούφτα της ένα μικρό, πληγωμένο σαλιγκάρι. Και από εκεί, πάντα με το μικρό σαλιγκάρι προστατευμένο στην κλειστή παλάμη της, πήγε στα Μάταλα. Εκεί όπου της είχαν υποσχεθεί ότι βρισκόταν ο παράδεισος της φύσης. Και των χίπηδων. Στα Μάταλα, τον παράδεισο της ελευθερίας. Και της Τζόνι Μίτσελ. Και του Χάρι. Προπαντός του Χάρι. Έμεινε μέχρι τον Μάιο του 1969, περιμένοντας, μαζί με τα παιδιά των λουλουδιών από όλο τον κόσμο, το καλοκαίρι της αγάπης. Μα αυτό δεν ήρθε ποτέ... Γιατί εκείνο τον Μάιο έγινε ό,τι έγινε». Το βιβλίο που ενέπνευσε την τηλεοπτική σειρά της ΕΡΤ « Η Παραλία», είναι ένα μυθιστόρημα για ένα κορίτσι που πίστευε πως η μεγαλύτερη ελευθερία της καρδιάς είναι να μπορεί να ανήκει, και για ένα αγόρι που δεν μπορούσε να ερωτευτεί. Στην πιο ξέγνοιαστη παραλία του κόσμου, τα φημισμένα Μάταλα, κάτω από τον μοναδικό ήλιο της Κρήτης, με τον αέρα της Αφρικής να φυσάει στο Λιβυκό Πέλαγος και διώχνοντας μακριά τις ιστορίες της τότε καθωσπρέπει κοινωνίας, οι ήρωες θα ζήσουν έρωτες και άγριες στιγμές που θα καθορίσουν το μέλλον τους.

Γιώργος Σπανουδάκης, Η αγωνία του μέτρου, εκδόσεις Βακχικόν
Στα διηγήματα του Γιώργου Σπανουδάκη πρωταγωνιστούν πολλοί: Ένας θείος που μαθαίνει στα ανίψια του πώς παρακολουθούνται τα κινητά τηλέφωνα, μια βουλωμένη αποχέτευση σε ένα συγκρότημα εξοχικών κατοικιών, ένας δάσκαλος, ένας ψιλικατζής, μια απρόσωπη τηλεφωνική επικοινωνία, ένα βράδυ Ανάστασης, μία εκδήλωση και μία κόντρα εκδήλωση, ένας καθηγητής Ιστορίας και η εθνική υποτέλεια, μια μύγα, μια εκδρομή στη Χαλκιδική, μια θυμωμένη ιστορία και το πείραμα ενός πεθαμένου. Ή μήπως ο τελευταίος είναι ζωντανός;