Οι συγγραφείς που κρύβονται πίσω από δύο σπουδαία λογοτεχνικά ψευδώνυμα αποκαλύπτονται

Τις γνωρίσαμε μέσα από μια ανθολογία μυθιστορημάτων που θεμελιώνουν το αψεγάδιαστο οικοδόμημα μιας σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας, η οποία σαγηνεύει τον αναγνώστη δίνοντας την έμφαση στο έργο αντί για τον δημιουργό.

Μετά το ντεμπούτο «Όλα όσα ψιθυρίσαμε», η Μαρία Μαρσέλου απασχολεί ξανά τους βιβλιόφιλους μέσα από το «Επικίνδυνη», το δεύτερο μυθιστόρημά της στις εκδόσεις Ψυχογιός. Ενώ η Μεταξία Κράλλη έχει κατακτήσει φανατικό κοινό γράφοντας με συνέπεια από το 2012 και παραδίδοντας έως τις μέρες μας ένα πλούσιο σώμα έργου, το οποίο ξεκινά από το «Μια φορά κι ένα καλοκαίρι» και συνεχίζεται με τα «Η αγάπη φόβο φέρνει», «Δεύτερη πράξη», «Κάποτε στη Σαλονίκη», «Κάπου χωρίς να το ξέρουμε», καθώς και το πιο πρόσφατο βιβλίο της, «Σύρα Σάκρα» (όλα στις εκδόσεις Ψυχογιός).

Πέρα από τη συγγραφική δεινότητα, τη σκιαγράφηση αξέχαστων χαρακτήρων και τη διατύπωση μιας μαγικής γλώσσας που βρίσκει έδαφος στο νου και την καρδιά των αναγνωστών, οι εκλεκτικές συγγένειες που συνδέουν τις δύο μυθιστοριογράφους είναι πολύ περισσότερες. Αμφότερες είναι εκπρόσωποι μιας νεοελληνικής πεζογραφίας η οποία τοποθετεί την κοινωνία, την ιστορία, την οικογένεια, τη φιλία, τις σχέσεις, το πάθος με όλους τους θριάμβους και τις διαψεύσεις του στο επίκεντρό της, μια πεζογραφία η πεμπτουσία της οποίας μοιάζει να λέει: Μόνο η αγάπη μπορεί να γίνει το τυχερό σου νόμισμα, αρκεί να την αφήσεις μέσα σου.

Προπάντων, το σημείο που τέμνει την πορεία της Μαρίας Μαρσέλου και της Μεταξίας Κράλλη είναι μια πολύ ιδιαίτερη λογοτεχνική συνθήκη: Για τους δικούς τους λόγους η κάθε μια, έχουν επιλέξει την υιοθέτηση ενός άλλου από το πραγματικό τους όνομα.

Το σαγηνευτικό παιχνίδι της συγγραφικής μάσκας και του ψευδωνύμου δεν είναι ασφαλώς κάτι το πρωτοφανές στη λογοτεχνική σκηνή: Από το ντεμπούτο της Πατρίσια Χάισμιθ, το alter ego της Τζ. Κ. Ρόουλινγκ ως Ρόμπερτ Γκάλμπρεϊθ έως τις εγχώριες περιπτώσεις, όπως η Ντόρα Ρωζέττη ή τα 33 διαφορετικά ψευδώνυμα που έχουν ανιχνευθεί σε κείμενα του Εμμανουήλ Ροΐδη αποδεικνύουν ότι το παιχνίδι της ψευδωνυμίας έβρισκε και θα βρίσκει πάντοτε πρόσφορο έδαφος στο σύμπαν της μυθοπλασίας.

Προκειμένου να γνωρίσουμε καλύτερα την κουλτούρα του λογοτεχνικού ψευδωνύμου, αναζητήσαμε τα πρόσωπα που βρίσκονται πίσω από τις υπογραφές «Μαρία Μαρσέλου» και «Μεταξία Κράλλη», ώστε να μάθουμε κάποιες από τις σκέψεις τους γύρω από τη μυθιστορία και το δέλεαρ της δημιουργίας υπό μια επινοημένη συγγραφική ταυτότητα.

Μαρία Μαρσέλου: Βίωσα την απόλυτη ελευθερία γράφοντας με ψευδώνυμο

«Ναι, βίωσα την απόλυτη ελευθερία γράφοντας με ψευδώνυμο τα δυο πρώτα βιβλία μου», αναφέρει η Μαρία Μαρσέλλου, κατά κόσμον Μαρία Ματσούκα. «Ειδικά για την “Επικίνδυνη”, που εκδόθηκε τον Οκτώβριο του 2022, ήταν αρκετά απελευθερωτικό, γιατί πρόκειται για ένα σκληρό μυθιστόρημα. Υπάρχουν κεφάλαια που σοκάρουν. Νομίζω ότι αν χρησιμοποιούσα το πραγματικό μου όνομα ίσως να κόμπλαρα σε κάποια σημεία και να μην αφηνόμουν», εξηγεί.

Η συγγραφέας που γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα περιγράφει ως «σκληρό» το πιο πρόσφατο βιβλίο της, ωστόσο το «Επικίνδυνη», το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός είναι ένα έργο που επιφυλάσσει πολλά περισσότερα: Ανατρεπτικό, έξυπνο, καθηλωτικό, αναμφίβολα διασκεδαστικό, πρόκειται για ένα ανάγνωσμα το οποίο προσφέρει μοναδικές απολαύσεις. Οι φαν των μυθιστορημάτων υψηλής ψυχολογικής έντασης θα ενθουσιαστούν, ομοίως και οι λάτρεις της λογοτεχνίας του άμεσου και ρεαλιστικού ύφους με ανατρεπτική ροή.

Βασικό συστατικό της πλοκής του, το γεμάτο μυστικά και ψέματα παιχνίδι αποπλάνησης που παίζει η Ηλέκτρα, μια θεληματική, επιτυχημένη γυναίκα, η οποία φτάνει στα όρια προκειμένου να κατασιγάσει την αίσθηση του ανικανοποίητου που κατατρώει την ψυχή της. Όταν εισπράξει την αδιαφορία από τον Δημήτρη, το πρόσωπο για το οποίο αισθάνεται ακατανίκητη έλξη, δε θα διστάσει να εισβάλει στο περιβάλλον της οικογένειάς του, με απρόβλεπτες εξελίξεις.

Πριν από το νέο αυτό βιβλίο, έχει προηγηθεί το «Όλα όσα ψιθυρίσαμε», (εκδ. Ψυχογιός), ένα πολυδιαβασμένο ντεμπούτο που σκιαγραφεί την πάλη μιας γυναίκας με την αγάπη: Την έλλειψη και την επιδίωξή της. Ήταν το πρώτο αυτό συγγραφικό βήμα που εξώθησε τη Μαρία Ματσούκα να υιοθετήσει τη λογοτεχνική περσόνα της Μαρίας Μαρσέλου.

Όπως τοποθετείται η ίδια: «Δεν ήθελα να πουν “έλα μωρέ, το έγραψε η τάδε, δε θα είναι καλό…”, κρίνοντας τα βιβλία μου πριν καν τα διαβάσουν. Αυτό θα ήταν άδικο και δεν ήθελα να συμβεί, το να αναγνωστούν και να μην αρέσουν είναι δεκτό, την κακόβουλη κριτική δεν αντέχω. Εισέπραξα χλευασμό, ειρωνεία και αμφισβήτηση από το 2015 που ξεκίνησα τα μαθήματα δημιουργικής γραφής και αυθόρμητα μοιράστηκα το όραμα με κάποιους ανθρώπους. Με αυτή την αφορμή, ένιωσα ότι για να διαβαστώ θα πρέπει να γίνω ανώνυμη. Την απόφαση αυτή δεν την πήρα ελαφρά την καρδία, το σκέφτηκα πολύ και ήταν στιγμές που με πόνεσε πολύ». 

Fast forward στο σήμερα και στα επόμενα βήματα μιας καταξιωμένης πλέον συγγραφέως. Φλερτάρει άραγε με την πιθανότητα να αποκαλύψει το πραγματικό της όνομα στους αναγνώστες της; «Έχοντας δημιουργήσει την περσόνα Μαρσέλου, έχω συνειδητά αποφασίσει να συνεχίσω με αυτό το όνομα. Μου αρέσει. Βέβαια δεν παίρνω και όρκο, στην πορεία μπορεί να αλλάξω γνώμη, η ζωή είναι απρόβλεπτη, όπως και εγώ άλλωστε…».

Μιλώντας για τη ζωή, τη λογοτεχνία και τα μυστικά πέπλα της συγγραφικής δημιουργίας, ίσως το καλύτερο επιμύθιο προσφέρει ένα τσιτάτο από τις σελίδες του «Επικίνδυνη»: «Η ζωή είναι πολύ ωραία, το μόνο που χρειάζεται είναι να έχεις τα κότσια για να τη ζήσεις».

Μεταξία Κράλλη: Νιώθω εξαιρετικά οικεία με το ψευδώνυμό μου

Βιώνει άραγε κανείς ένα αλλιώτικο είδος δημιουργικής ελευθερίας όταν γράφει με ψευδώνυμο; Και ποια ανάγκη γεννά την επιθυμία υιοθέτησης ενός λογοτεχνικού alter ego; Το ερώτημα απευθύνεται στη Μεταξία Κράλλη, δημιουργό ενός σεξτέτου μυθιστορημάτων, τα οποία έχουν διαβαστεί πολύ και παθιασμένα, με πιο πρόσφατο το «Σύρα Σάκρα» των εκδόσεων Ψυχογιός, μια συναρπαστική οικογενειακή και κοινωνική σάγκα με φόντο τη Σύρο και την Αθήνα στο λυκόφως του 19^ου αιώνα και με τρεις πολυδιάστατους γυναικείους χαρακτήρες στο επίκεντρο του πλούσιου αφηγηματικού του τέμπλου. 

«Γράφοντας το πρώτο μου μυθιστόρημα είχα μια έντονη επιθυμία να κρατήσω αυτό το κομμάτι ξεχωριστό από την επαγγελματική, αλλά και την κοινωνική μου ζωή», εξηγεί η ίδια. «Δεν ήθελα όποιος τύχαινε να πιάσει στα χέρια του ένα βιβλίο μου να μπορεί να κάνει αυτόματα την σύνδεση, αλλά το ότι σκαρώνω ιστορίες να είναι ένα κομμάτι δικό μου, που θα είχα την δυνατότητα να το μοιραστώ με όποιον και όποτε εγώ θελήσω.

»Όντως στην αρχή οι άνθρωποι που ήξεραν την "παράλληλη" δραστηριότητά μου μετριόντουσαν στα δάχτυλα του ενός χεριού. Για να επιβεβαιωθεί όμως ο κανόνας "μυστικό που το ξέρουν τρεις δεν είναι μυστικό", σταδιακά αυτοί πλήθαιναν... και πλήθαιναν... και πια δεν νομίζω ότι υπάρχει φίλος μου ή συγγενής που να μην ξέρει για τα βιβλία μου. Όμως αυτή η "ανωνυμία", έστω κι αν πια αφορά στους ανθρώπους έξω από τον κύκλο μου, είναι κάτι που μου ταίριαξε και δεν βρίσκω τον λόγο να το αλλάξω».

Στο «Μια φορά κι ένα καλοκαίρι» (εκδόσεις Ψυχογιός), το βιβλίο που σύστησε τη Μεταξία Κράλλη στο φιλαναγνωστικό κοινό, τρεις φλογερές ερωτικές ιστορίες πλέκονται κάτω από τον καυτό ήλιο του καλοκαιριού. Στις σελίδες του, τρία ζευγάρια θα συναντηθούν, θα ενωθούν και θα συγκρουστούν με πάθος. Και οι λίγοι αυτοί μήνες σημαδεύουν για πάντα τη ζωή τους. Ακολούθησαν τα «Η αγάπη φόβο φέρνει», «Δεύτερη πράξη», «Κάποτε στη Σαλονίκη», «Κάπου χωρίς να το ξέρουμε», όλα τους εθιστικά, εκλεπτυσμένα, τρυφερά, ενίοτε θυελλώδη, πάντοτε απολαυστικά ευανάγνωστα μυθιστορήματα, που έχουν κατακτήσει ευρύ κοινό στη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνική σκηνή.  

Έχει άραγε τύχει να συναντήσει αναγνώστες οι οποίοι αγνοούν ότι είναι το πρόσωπο πίσω από τη Μεταξία Κράλλη; Και πώς λειτουργεί σε μια τέτοια περίπτωση; «Οι δικοί μου άνθρωποι ξέρουν πια όλοι ότι γράφω, οπότε δεν υπάρχουν τέτοιες συναντήσεις απ' αυτή την πλευρά. Μου έχει τύχει όμως να συναντήσω στο μετρό ή στην παραλία ή σ' ένα πλοίο κάποιον ή κάποια να διαβάζει μια ιστορία μου. Και μου δίνει μεγάλη χαρά να τους κρυφοκοιτάζω και να προσπαθώ να καταλάβω αν την απολαμβάνουν ή βαριούνται ή ακόμα και με διαολοστέλνουν από μέσα τους!».

Θα αναλογιζόταν η Μεταξία Κράλλη το ενδεχόμενο να γράψει κάποια στιγμή με το πραγματικό της όνομα; Ίσως κι εδώ την απάντηση δίνουν πιο εύγλωττα οι χαρακτήρες του «Σύρα Σάκρα»: «Δεν πάνε μαζί χαρά και λογοτεχνική δόξα».

Η ίδια η συγγραφέας ωστόσο τοποθετείται πιο επεξηγηματικά: «Νιώθω εξαιρετικά οικεία με το ψευδώνυμό μου. Είμαι φύσει ντροπαλός άνθρωπος και αν το πραγματικό μου όνομα ή το πρόσωπό μου ήταν ευρέως γνωστά, θα ένιωθα άβολα στην σκέψη της αυτόματης σύνδεσης. Γι' αυτό και όχι, δεν σκέφτομαι να "σπάσω" την ρουτίνα της ψευδωνυμίας. Ένας κανόνας της ζωής βέβαια λέει "ποτέ μην λες ποτέ", αλλά δεν είναι κάτι που αντιμετωπίζω τώρα ως ενδεχόμενο».