Υπήρξε ένας από τους κύριους εκφραστές της κεντροευρωπαϊκής παράδοσης του μυθιστορήματος μαζί με τους Μούζιλ, Μπροχ, Κάφκα και Ροτ. Έζησε αυτοεξόριστος στην Αργεντινή επί είκοσι τρία συναπτά έτη, μακριά από τους διάσημους πνευματικούς κύκλους της εποχής του – ένας αποσυνάγωγος της λογοτεχνίας. Η διεθνής αναγνώριση άργησε, όπως κι η υποψηφιότητά του για το βραβείο Νόμπελ που ήρθε μόλις ένα χρόνο πριν από το θάνατό του. Κυρίες και κύριοι, ο Βίτολντ Γκομπρόβιτς και η «Διαθήκη» του. Με υπότιτλο «Συνομιλίες με τον Ντομινίκ ντε Ρου» το βιβλίο αυτό θυμίζει εκτενές εργοβιογραφικό σημείωμα ή μια ψευδο-συνέντευξη. Ο Ντομινίκ ντε Ρου θυμίζει αχυράνθρωπο-συνομιλητή ή κάτι σαν τον περίφημο «λαγό» που προσπαθεί να παρασύρει ένα δρομέα μεγάλων αποστάσεων προκειμένου αυτός να δώσει τον καλύτερο εαυτό του.
Η «Διαθήκη» ξεκινά με μερικές σελίδες απαράμιλλης αφηγηματικής ποιότητας που καταλήγουν σε υπέροχες φράσεις όπως: «Δεν θυμόμαστε γαλήνια το παρελθόν, δεν το αναπολούμε χωρίς πάθος» ή ακόμα «Ίσως να μη θυμάμαι πολύ καλά το παρελθόν, ίσως απλώς να το καταβροχθίζω για να θρέψω αυτό που είμαι σήμερα». Στη συνέχεια ο Ντομινίκ ντε Ρου παρασύρει τον Γκομπρόβιτς σε μια εκ βαθέων εξομολόγηση, σ’ ένα μακρύ οδοιπορικό απόψεων για τη λογοτεχνία, για τη λογοτεχνία των άλλων αλλά και τη δική του. Του επιτρέπει έτσι να ξεδιπλώσει το πειραματικό πνεύμα που τον διακρίνει αλλά και την αιρετική πικρόχολη φύση που το συντήρησε για δεκαετίες.
Ο δημιουργός του «Φερντιντούρκε» και της «Πορνογραφίας» ακροβατεί συνεχώς ανάμεσα σε σοφίες και πικρόχολα σχόλια. Από τη μια αποφαίνεται πως ο άνθρωπος είναι μετέωρος ανάμεσα στον Θεό και στη νεότητα. Από την άλλη προβαίνει σε διαπιστώσεις του τύπου: «Μήπως οι εκπρόσωποι της κομμουνιστικής ηθικής, όπως ο Αραγκόν και ο Νερούδα, δεν εξασφάλισαν αξιοζήλευτες θέσεις μέσα στο ανήθικο καπιταλιστικό σύστημα, όμορφα σπίτια, τιμές, σοφέρ, θαυμαστές, μπανιέρες, αγάπη και ακριβά έπιπλα».
Ο Θεόφιλος Τραμπούλης μετέφερε επιτυχώς το χειμαρρώδη λόγο του Γκομπρόβιτς στα καθ’ ημάς.
*Τα βιβλία του Δ.Στ. κυκλοφορούν από τις εκδ. Ψυχογιός
Ένα βιβλίο μυστηρίου για ένα κορίτσι που μεγαλώνει προσπαθώντας ν’ ανακαλύψει τον εαυτό του, αλλά και το κατά πόσο ο Αμερικανός πατέρας του ήταν μπλεγμένος με την Απριλιανή χούντα
Μιλήσαμε για το νέο του βιβλίο, ένα μυθιστόρημα για τη μονίμως φευγαλέα αίσθηση της μητέρας του, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο η μνήμη πλάθει την προσωπική ιστορία
13°
