James Ellroy: Ο μετρ του αστυνομικού σπέρνει τον πανικό και το διασκεδάζει στο τελευταίο του μυθιστόρημα «Πανικός» (Εκδόσεις Κλειδάριθμος, μετάφραση Μιχάλης Μακρόπουλος)
Για κάποιον που δεν είναι κάπως εξοικειωμένος με τα ήθη του Χόλιγουντ πίσω στα 50s, αλλά και με τις προηγούμενες «συναντήσεις» του Τζέιμς Ελρόι με τον Φρέντι Ότας, αυτό το βιβλίο θα είναι ένα σοκ. Ένα πραγματικό σοκ. Για κάποιον που είναι εξοικειωμένος με τα μεν και έχει διαβάσει και τα προηγούμενα δύο σχετικά μυθιστορήματα του Ελρόι, θα είναι ΠΑΛΙ ένα σοκ. Ο «Πανικός» σοκάρει όσο δεν πάει — και είναι ένοχα απολαυστικός από την πρώτη μέχρι την τελευταία του σελίδα. Γιατί είναι γνήσιος Ελρόι από την κορυφή ώς τα νύχια.
Ο κεντρικός του χαρακτήρας, ο μεγάλος και αδιανόητα ρυπαρός πρωταγωνιστής του, έχει εμφανιστεί λοιπόν άλλες δύο φορές στο έργο του μοναδικού Ελρόι. Στο «The Cold Six Thousand » («Αμερικανικό ταξίδι θανάτου», μετάφραση Ανδρέας Αποστολίδης, Άγρα 2008), δεύτερο μέρος της τριλογίας Underworld USA (Η Τριλογία τού Αμερικανικού Υποκόσμου — είχε προηγηθεί το «Αμερικανικό ταμπλόιντ»), και στο τρίτο της μέρος, «Blood’s a Rover» («Το αίμα δεν σταματάει ποτέ», μετάφραση Ανδρέας Αποστολίδης, Άγρα 2010). Σπουδαία βιβλία, σπουδαία τριλογία.
Αλλά όχι μόνο εκεί. Το 2012 ο Ελρόι έβγαλε μία νουβέλα —κάπου 50 σελίδες όλες κι όλες— με τίτλο «Shakedown» απευθείας σε ηλεκτρονική μορφή. Σ’ αυτήν, βασικός πρωταγωνιστής είναι επίσης ο Ότας. Ουσιαστικά, πρόκειται για μία «περίληψη» από το πρώτο εν τρίτον του «Πανικού». Κάποια στιγμή, το ΗΒΟ ενδιαφέρθηκε να την κάνει σειρά, αλλά οι συζητήσεις δεν προχώρησαν. Ο Ελρόι απέσυρε τη νουβέλα και έκατσε να την ξαναγράψει, να την επεκτείνει και να της δώσει τις πραγματικές της διαστάσεις.
Και έτσι φτάνουμε στο σήμερα, και στον καταιγιστικό, βλάσφημο, σούπερ ακατάλληλο για ανηλίκους και εύθικτους αναγνώστες «Πανικό». Όπου ο Ότας, με τη βοήθεια μιας συμμορίας από σέξι κορίτσια και διψασμένους για βία άντρες, κάνει και λέει τα πάντα. Και αυτά τα πάντα είναι ό,τι πιο ακραίο, πρόστυχο και φρικτό μπορεί να σκεφτεί κανείς. Γιατί ο αχρείος, ποταπός, βρόμικος Ότας έχει μια έφεση στην καταστροφή υπολήψεων, στα χτυπήματα κάτω από τη ζώνη, στη διάδοση φημών και ψεμάτων, στην «αποκάλυψη» της αλήθειας, στο φύτεμα στοιχείων, στη διαπόμπευση των πλούσιων και διάσημων, στον εκβιασμό των αθώων και των ενόχων. Και στις γυναίκες. Έχει μια πελώρια, άσβεστη έφεση για τις ωραίες, σέξι, νεαρές γυναίκες, που για κάποιον λόγο τον θέλουν κι εκείνες, πολύ.
Ρεμάλι, ανάλγητος, σαδιστικός και ρυπαρός όσο δεν πάει, στον αντίποδα της πολιτικής ορθότητας, ο Ότας είναι ένας υπαρκτός χαρακτήρας: πρώην πεζοναύτης, πρώην (και φυσικά επίορκος) αστυνομικός, ιδιωτικός ντετέκτιβ με ειδίκευση στο φύτεμα ψεύτικων στοιχείων και στο μπουκάρισμα σε ξενοδοχεία «ημιδιαμονής» με μια φωτογραφική μηχανή με φλας στο χέρι, εθισμένος στο σεξ, στο χρήμα, στη βία και στον διασυρμό, είναι αυτός που γέμισε αλήθειες, ψέματα, φήμες και αδιανόητα σκάνδαλα το Χόλιγουντ μέσα από τα εξώφυλλα και τα «ρεπορτάζ» του σκανδαλοθηρικού περιοδικού «Confidential», της διαβόητης βίβλου της δυσφήμισης και της συκοφαντίας των celebrities.
Παρ’ όλα αυτά, υπαρκτός ή μη, τίποτα δεν μπορεί να προετοιμάσει τον μερικώς ανυποψίαστο αναγνώστη για αυτά που θα διαβάσει στις γεμάτες σπαρταριστή παράνοια σελίδες του «Πανικού», όπως τα αφηγείται με την αγοραία, της πιάτσας, γλώσσα ο ίδιος ο Ότας. Όπως επίσης, τίποτα δεν μπορεί να τον προετοιμάσει για τα ονόματα που θα συναντήσει εκεί μέσα: από τον Τζέιμς Ντιν και τη Μέριλιν Μονρόε μέχρι τη Λιζ Τέιλορ και τον Ροκ Χάντσον, και από τον Τζακ Κένεντι μέχρι τον Λιμπεράτσε, αλλά και μία στρατιά άλλους, το τελευταίο μέχρι σήμερα μυθιστόρημα του Ελρόι είναι μία πασαρέλα διασημοτήτων που «κρεμιούνται στα μανταλάκια» — νεκρών διασημοτήτων βέβαια, καθώς η ζωή τους, τα βίτσια τους, τα πάθη τους, εκτίθενται εδώ παραμορφωμένα και σε πλήρη θέα, πράγμα που θα σήκωνε αστρονομικές αγωγές αν ήταν ακόμη εν ζωή — και αν όλο αυτό δεν ήταν λογοτεχνία.
Ο Ότας τα λέει όλα αυτά γιατί είναι ο μόνος τρόπος για να το σκάσει από το Καθαρτήριο όπου έχει, υποτίθεται, εγκλωβιστεί, τυλιγμένος με τις ενοχές του όπως ένας κολασμένος είναι μονίμως αγκαλιά με τις φωτιές των ανομημάτων του. Προτιμά να πάει κι αυτός στην Κόλαση, που του πρέπει καλύτερα. Έτσι, αυτή εδώ είναι η μεγάλη του εξομολόγηση. Για τις αμαρτίες τις δικές του, και των άλλων.
Το νουάρ στα όρια του — με επίσης αχαλίνωτη μετάφραση στα ελληνικά, ένα βλάσφημο βιβλίο που διαβάζεται απνευστί, δίνοντάς σου την αίσθηση πως είσαι επί ώρα στο τρενάκι του λούνα-παρκ: σε εκείνη τη μεγάλη βουτιά στο κενό.
* * *
O Τζέιμς Ελρόι γεννήθηκε το 1948 στο Λος Άντζελες, όπου και ζει. Είναι, μεταξύ άλλων, ο συγγραφέας τής Τετραλογίας του Λος Άντζελες («Η Μαύρη Ντάλια», «Το Μεγάλο Πουθενά», «Λος Άντζελες Εμπιστευτικό» και «Λευκή Τζαζ») και της Τριλογίας τού Αμερικανικού Υποκόσμου («Αμερικανικό ταμπλόιντ», «Αμερικανικό ταξίδι θανάτου» και «Το αίμα δεν σταματάει ποτέ»). Τα έργα του έγιναν διεθνή best seller, δύο εξ αυτών μεγάλες κινηματογραφικές επιτυχίες (Η Μαύρη Ντάλια και Λος Άντζελες Εμπιστευτικό), ενώ απέσπασαν πολλές διακρίσεις.
Ένα βιβλίο μυστηρίου για ένα κορίτσι που μεγαλώνει προσπαθώντας ν’ ανακαλύψει τον εαυτό του, αλλά και το κατά πόσο ο Αμερικανός πατέρας του ήταν μπλεγμένος με την Απριλιανή χούντα
Μιλήσαμε για το νέο του βιβλίο, ένα μυθιστόρημα για τη μονίμως φευγαλέα αίσθηση της μητέρας του, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο η μνήμη πλάθει την προσωπική ιστορία
14°
