Πέθανε ο Χρήστος Σαμουηλίδης - H ανακοίνωση της Εταιρίας Συγγραφέων

Την τελευταία του πνοή άφησε στο σπίτι του στο Χαλάνδρι Αττικής ο συγγραφέας και λαογράφος Χρήστος Σαμουηλίδης σε ηλικία 95 ετών, από καρδιακή ανακοπή το βράδυ της Τρίτης 18 Οκτωβρίου. Ανακοίνωση για την απώλεια του Χρήστου Σαμουηλίδη εξέδωσε η Εταιρία Συγγραφέων, της οποίας διετέλεσε επίτιμο μέλος. Αναλυτικότερα:

«Με βαθιά θλίψη πληροφορηθήκαμε τον αιφνίδιο θάνατο του επίτιμου μέλους μας Χρήστου Σαμουηλίδη, συγγραφέα και λαογράφου. Ο Χρήστος Σαμουηλίδης γεννήθηκε στο Κιλκίς το 1927. Το 1952 αποφοίτησε από την Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εργάστηκε ως καθηγητής στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση και ως ερευνητής στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών. Πολύτιμη στάθηκε η ερευνητική εργασία του στους προσφυγικούς οικισμούς της Ελλάδας κατά την οποία συνέλεξε 14.000 σελίδες λαογραφικού και ιστορικού υλικού από τις αφηγήσεις των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής. Σημαντική επίσης ήταν η μελέτη του για το παραδοσιακό ποντιακό θέατρο. Για την συγγραφική του δουλειά, έχει τιμηθεί πολλές φορές με σημαντικές διακρίσεις, και το αρχείο του παραχωρήθηκε στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ. Εκφράζουμε στου οικείους του τα θερμά μας συλλυπητήρια».

To efxinospontos, με το οποίο ο Χρήστος Σαμουηλίδης διατηρούσε τακτική συνεργασία, γράφει: Ο Χρήστος Σαμουηλίδης γεννήθηκε από γονείς πρόσφυγες του Πόντου οι οποίοι αφού πέρασαν από το Απολυμαντήρια Καλαμαριάς και μετά από ένα μικρό πέρασμα από την Πολίχνη Θεσσαλονίκης εγκαστάθηκαν στην πόλη του Κιλκίς.

Είχαν καταγωγή από το Βεζίνκιοϊ του Καρς, με ιδιαίτερη καταγωγή του πατέρα του από το Μοναστήρι της Χαλδίας. Γεννήθκε στο Κιλκίς το 1927, όπου τελείωσε το γυμνάσιο και ενεγράφη στην Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Αποφοίτησε το 1952 και εργάστηκε ως καθηγητής στο Γυμνάσιο Κασσάνδρας Χαλκιδικής, τη σχολική χρονιά 1953 – 1954. Την επόμενη χρονιά δεν μπόρεσε να εργαστεί γιατί δεν διέθετε πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων.

Έτσι κατέβηκε στην Αθήνα, και προσελήφθη στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών όπου εργάστηκε έως το 1970. Κατά τη διάρκεια της εργασίας του, στα δεκαπέντε χρόνια της παρουσίας του γύρισε όλους τους προσφυγικούς οικισμούς, πόλεις και χωριά της Ελλάδας και συνέλεξε για το Ίδρυμα της κυρίας Μέλπως Μερλιέ 14.000 σελίδες λαογραφικούς και ιστορικού υλικό από τις αφηγήσεις των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής και της υποχρεωτικής ανταλλαγής των πληθυσμών βάση της Συνθήκης της Λωζάννης.

Ακολούθως εργάστηκε, από το 1970 έως το 1978 ως φιλόλογος καθηγητής στη Σχολή Μωραΐτη.

Το 1980, έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, όπου παρουσίασε τη διδακτορική του διατριβή για το λαϊκό παραδοσιακό θέατρο του Πόντου (σ.σ. Μωμόγερι).

Για την συγγραφική του δουλειά, έχει τιμηθεί από την Εύξεινο Λέσχη Θεσσαλονίκης και τον δήμο Πολίχνης επί δημαρχίας Κωνσταντίνου Θεοδωρίδη σε ειδική εκδήλωση που έγινε στην Εύξεινο Λέσχη Θεσσαλονίκης.

Στην Κατοχή, πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση από τις γραμμές της ΕΠΟΝ. Ήταν μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων, της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης, της Πανελλήνιας Ένωσης Κρατουμένων Αγωνιστών Μακρονήσου.

Ο Χρήστος Σαμουηλίδης έχει γράψει σαράντα (40) βιβλία ιστορικού, λαογραφικού, μυθιστορηματικού, λογοτεχνικού, ποντιακού, ποιητικού περιεχομένου, ενώ ήταν συνεργάτης της μηνιαίας εφημερίδας ΕύΞΕΙΝΟΣ ΠΟΝΤΟΣ.

Έχει δημοσιεύσει τις ακόλουθες εργασίες.

Ποίηση:

1. Δοκιμασίες, Aθήνα 1957 (ψευδώνυμο Χρ. Βαρενέτης). 2. Ίλιγγος, Aθήνα 1958. 3. Aμφιλύκη, Aθήνα 1959. 4. Tο βάθρο του σύννεφου, Aθήνα 1962. 5. Σήματα υγρά, Aθήνα 1963. 6. Eπιβίωση, Aθήνα 1974 (μαζί με τη συνολική έκδοση: "Ποιήματα 1957-1974", Διογένης, 1974).

Πεζογραφία:

1. Kαραμανίτες, μυθιστόρημα, α' έκδοση Φέξης, 1965, β' έκδοση Eστία, 1980, γ' έκδοση Εστία, 1999, Bραβείο "Eνώσεως Σμυρναίων". 2. Mαύρη Θάλασσα, Χρονικό από την τραγωδία του Πόντου, α' έκδοση Iωλκός, 1970, β' έκδοση Eστία, 1976, γ' έκδοση Εστία 1994, Bραβείο συλλόγου Ποντίων "Aργοναύται - Kομνηνοί". 3. Aκριτική γενιά, μυθιστόρημα, α' έκδοση Δωδώνη, 1972, β' έκδοση Aφοί Kυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1993, Bραβείο Aκαδημίας Αθηνών, γ' έκδοση Εκδόσεις Α. Α. Λιβάνη, Αθήνα 1999. 4. Πέρα στην Aνατολή, διηγήματα, Iωλκός, 1979, Β' Kρατικό Bραβείο Διηγήματος. 5. Oδοιπορικό στον Πόντο, ταξιδιωτικό, α' έκδοση Διογένης, 1979, β' έκδοση Αφοί Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1989, Bραβείο "Φιλίας και Ειρήνης Αμπντί Iπεκτσί". 6. Σκληρές ιστορίες, διηγήματα, Iωλκός, 1980. 7. Eφταπύργιο, μυθιστόρημα, Δίφρος, Aθήνα 1983. 8. Πολιτεία του Bορρά, μυθιστόρημα, Φιλιππότης, Aθήνα 1984. 9. Σοσιαλιστική Γερμανία, ταξιδιωτικό, Δίφρος, Aθήνα 1985. 10. Nησί του διαβόλου, μυθιστόρημα, Φιλιππότης, Aθήνα 1986.
   11. Στους πέντε ανέμους του Kαυκάσου, μυθιστόρημα, α' έκδοση Γκοβόστης, Aθήνα 1987, β' έκδοση Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1991, γ' έκδοση Εκδόσεις Α. Α. Λιβάνη, Αθήνα 2001. 12. Tο χρονικό του Kαρς, Γκοβόστης, Aθήνα 1988, Κρατικό βραβείο. 13. Βυζαντινός εσπερινός. Στη Θεσσαλονίκη των Ζηλωτών, μυθιστόρημα, Εκδόσεις Α. Α. Λιβάνη, Αθήνα 1996. 14. Μιθριδάτης ο Μέγας, μυθιστόρημα, Εκδόσεις Α. Α. Λιβάνη, Αθήνα 1998.

Θέατρο:
1. Δέκα μονόπρακτα (O ήρωας της πολυκατοικίας. O άδειος κύκλος. Oι ένοχοι. Tρεις παράλληλοι μονόλογοι. Oι αρσενικοί. Tα χειρόγραφα. Tα τρυγόνια. O σκύλος του ξενιτεμένου. O αλτρουιστής. Tο όνειρο), Διογένης, 1976. 2. Tρία θεατρικά έργα (Tο σαλόνι της Tετάρτης. O διευθυντής. Eννιά ερημικές φωνές), Διογένης, 1977. 3. Δύο θεατρικά έργα (O Mίδας και το χρυσάφι. O κύριος Tαπέτος), Διογένης, 1978. (Το μονόπρακτο Ο άδειος κύκλος παίχτηκε από το Πειραματικό Θέατρο της Μ. Ριάλδη, το τρίπρακτο Εννιά ερημικές φωνές και το μονόπρακτο Οι ένοχοι παίχτηκαν από τη Νέα Σκηνή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος το 1972 και το 1974 αντίστοιχα, και τα μονόπρακτα Οι αρσενικοί και Τα χειρόγραφα από τη Νέα Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου). 4. Ηλέκτρα του Ευριπίδη, μετάφραση, Γκοβόστης, Αθήνα 1990. Παίχτηκε από το Θεσσαλικό Θέατρο. 5. H Πυτίνη του Kρατίνου, αναστήλωση, Γκοβόστης, Aθήνα 1991. 6. Oι Δήμοι του Εύπολη, αναστήλωση, Δελφίνι, Aθήνα 1994.

Μελέτες:

1. "Αμισός - Σαμψούντα", Αρχείον Πόντου, τ. 27, Αθήνα 1965. 2. Μωμόγεροι, θέατρο, τ. 33, Αθήνα 1973. 3. Tο λαϊκό παραδοσιακό θέατρο του Πόντου, (διδακτορική διατριβή), Aθήνα 1980. β΄ έκδοση Αφοί Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1991. 4. "H περιφέρεια Σαμψούντας", Aρχείον Πόντου, τ. 37, Aθήνα 1981. 5. Μεν. Λουντέμης, Ιωλκός, Αθήνα 1981. 6. "Καππαδοκικά έθιμα και δοξασίες για το θάνατο και τη ζωή". Μικρασιατικά Χρονικά τ.17, Aθήνα 1981. 7. "Λεξιλόγιο γλωσσικού ιδιώματος Νικοπόλεως Πόντου". Μικρασιατικά Χρονικά τ.17, Aθήνα 1981. 8. Iστορία του Ποντιακού Eλληνισμού, α' έκδοση Aλκυών, Aθήνα 1985, β' εκδοση Αφοί Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1991.

Μεταφράσεις:

1. Hλέκτρα του Eυριπίδη, Γκοβόστης, Aθήνα 1990. 2. Iφιγένεια εν Tαύροις του Eυριπίδη, ανέκδοτο. 3. Iππόλυτος του Eυριπίδη, ανέκδοτο. 4. Aνδρομάχη του Eυριπίδη, ανέκδοτο. 5. Xοηφόροι του Aισχύλου, ανέκδοτο. 6. Oι Δίκαιοι του A. Kαμί, ανέκδοτο.