Βάσω Βεκρή, Ιωάννα Καραμαλή και Στέλιος Νικολάου μιλούν για το ντεμπούτο της στη λογοτεχνία

Συνέντευξη στον Γιώργο Ανδρέου

Μιλήστε μας για το πρώτο σας βιβλίο.

Βάσω Βεκρή: Το βιβλίο «Πάροδος» είναι ένα μυθιστόρημα που διαδραματίζεται μια βδομάδα από τη δολοφονία ενός κρατούμενου κατά την έξοδό του από τις φυλακές και για λίγες εβδομάδες μετά. Μια ψυχίατρος -η σύντροφός του - ξεκινάει ένα ταξίδι με την μηχανή προσπαθώντας να απαντήσει κάποια ερωτήματα και να εντοπίσει τους δολοφόνους του αγαπημένου της. Ξαφνικά αρχίζει να αντιλαμβάνεται διαφορετικά πτυχές της πραγματικότητας στις οποίες δεν είχε δώσει σημασία. Συνειδητοποιεί πόσο ύποπτη είναι η εργασία που της ανατέθηκε στις φυλακές από τον καθηγητή ψυχιατρικής. Πως άθελά της μπορεί να χρησιμοποιήθηκε ως δόλωμα από κάποιους για να εξυπηρετήσει το σκοπό τους. Παράνομες δοκιμές φαρμάκων από μια τεράστια φαρμακοβιομηχανία, η αναζήτηση κάποιων καλά φυλαγμένων αρχείων καταλήγουν να γίνουν οι στόχοι της ηρωίδας που πάνω στη μηχανή τρέχει έναν αγώνα δρόμου θαρρείς ενάντια στη μοίρα. Επίορκοι αστυνομικοί, διεφθαρμένοι καθηγητές, συμμορίες ναζί, σφαίρες και καλάσνικοφ, μαζί με τρυφερούς έρωτες συνθέτουν τον καμβά όπου κινείται ο δεύτερος κεντρικός χαρακτήρας, ένας ήρωας νουαρ, μοναχικός, λιγομίλητος, σαν βυθισμένο πλοίο στη δίνη της ζωής. Και τέλος ο τρίτος βασικός χαρακτήρας, ένας νεαρός μουσικός που ξυπνάει απότομα μέσα σε μια άγρια ενηλικίωση. Και που τελικά καταλαβαίνει ότι θέλει να ζήσει. Και που ολοκληρώνει την αφήγηση και κάθε τι «περιμένει να μπει στη θέση του». Σε ένα κόσμο όπου κάποια πράγματα δεν μπαίνουν ποτέ στη σωστή θέση.

Ιώαννα Καραμαλή: Το πρώτο μου βιβλίο ονομάζεται «Χαρακιές σε άσπρους τοίχους» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν. Πρόκειται για μια ποιητική συλλογή που περιέχει 30 ποιήματα γραμμένα μεταξύ διαφορετικών χρονολογιών, διαφορετικού ύφους, μορφής και έντασης μεταξύ τους και ίσως ακριβώς για αυτό θεωρώ ότι συστήνουν με τον καλύτερο τρόπο τις αντιφάσεις μου, στο κοινό.

Στέλιος Νικολάου: Το πρώτο μου βιβλίο είναι ένα βιβλίο ποίησης το οποίο αφιερώνει ένα ποίημα για κάθε κατεχόμενο χωριό της χερσονήσου της Καρπασίας. Προσπαθεί να ξεθάψει τις θύμησες, τις ομορφιές των τοπίων, αλλά και όλα τα μυστικά που έχει αυτός ο τόπος που μένει τόσα χρόνια, τόσο μακριά, μα κιόλας τόσο κοντά μας.

Για να πείσετε κάποιον να αγοράσει το βιβλίο σας, τι ακριβώς θα του λέγατε;

Β.Β.: Η Πάροδος είναι ένα βιβλίο που μιλάει για την αδικία και τον πόνο που προέρχεται όταν σε συνθλίβει κάποιος δυνατός. «Αν σε βρουν κάτω φτιαγμένο, μεθυσμένο, οι περαστικοί σου τραβάνε μια κλοτσιά γιατί είσαι ό,τι μισούν και είναι καλό να απαλλαγεί η κοινωνία από το ντρόπιασμά σου…» λέει κάποια στιγμή ο ένας από τους κεντρικούς χαρακτήρες. Και ύστερα «Ορκίστηκα να πολεμώ τον πόνο… Αλλά τελικά δεν ξέρω αν είναι πιο καλό να τον πολεμάς ή να του παραδίνεσαι…» Νομίζω πως όποιος εξοργίζεται στη θέα ενός ανθρώπου που τον ποδοπατούν χωρίς να μπορεί να αντιδράσει θα βρει σημεία επαφής σε αυτό το βιβλίο. Επιπλέον, πιστεύω πως μπορεί να βρει κάποιος ενδιαφέρον στη σταδιακή αποκάλυψη των στοιχείων που συνθέτουν την πραγματικότητα. Η αλήθεια είναι ένα κουβάρι που ξετυλίγεται σιγά σιγά, μέσα σε μια ατμόσφαιρα αγωνίας και μυστηρίου αλλά και μια σκιαγράφηση της πραγματικής ζωής.

I.K.: Δεν θα ήθελα να πείσω κανέναν να αγοράσει το βιβλίο μου, θα μοιραζόμουν όμως με μεγάλη χαρά της ιστορίες πίσω από τα ποιήματα γιατί κάθε ποίημα που περιέχεται επισφραγίζει μια δυνατή υπαρξιακή κρίση και σύγκρουση.

Σ.Ν.: Θες να νιώσεις πως περπατάς στα χώματα της Καρπασίας και μαθαίνεις την ιστορία της από έναν περιηγητή που βαδίζει δίπλα του ενώ ακούτε το κύμα; Άρπαξε το βιβλίο χθες.

Περιγράψτε μας τον τρόπο που δουλέψατε για τη συγγραφή του βιβλίου σας;

Β.Β.: Υπήρξαν πολλές μικρές ιστορίες με τους κεντρικούς χαρακτήρες, σαν μικρά αυτοτελή διηγήματα. Σιγά σιγά διαμορφώθηκε ένας βασικός κορμός με χαρακτήρες και περιστατικά της ζωής τους και άρχισε να διαμορφώνεται η πλοκή. Για τρία περίπου χρόνια έζησα στον πυρετό της Παρόδου, οι ήρωές της με ακολουθούσαν σχεδόν παντού, μπορώ να πω ότι τους άγγιζα και αυτή η συντροφιά πλέον μου λείπει.

Ι.Κ.: Επειδή πρόκειται για ποιητική συλλογή ή επειδή σαν άνθρωπος λειτουργώ σπάνια εντός πλαισίων, δεν υπήρξε κάποιος συγκεκριμένος τρόπος «δουλειάς» ή «δράσης». Είναι τα ποιήματα που γεννήθηκαν και χάραξαν τον δρόμο προς την έκδοση τους. Απείθαρχα, φωναχτά, παθιασμένα, οργισμένα και φορές βαθιά πληγωμένα ξάπλωσαν πάνω σε χαρτιά αναμένοντας την έκθεση τους.

Σ.Ν.: Έκανα συνεχής έρευνα για τα χωριά, τις ιστορίες που είχανε να πούνε, αλλά και το πώς μοιάζουνε και πως μοιάζανε. Είχα συνεχώς δίπλα μου ανοικτά βιβλία, και παρακολουθούσα σχετικά βίντεο σε άλλες οθόνες που έχω ενωμένες με τον υπολογιστή μου, και αφότου περισύλλεγα τα απαραίτητα στοιχεία, προσπαθούσα να εμπνευστώ και να δώσω τον καλύτερο μου εαυτό στη συγγραφή ενός όμορφου ποιήματος.

Διαβάζετε άλλους συγγραφείς, Έλληνες και ξένους; Ποια βιβλία αποτέλεσαν οδηγούς για την πρώτη σας συγγραφική δουλειά;

Β.Β.: Ξένη και ελληνική λογοτεχνία καθώς και κινηματογραφικές ταινίες διαμορφώνουν το ύφος αλλά και το περιεχόμενο της γραφής μας πάντα. Ο Αλμπέρ Καμύ, η Περλ Μπακ, η Οριάνα Φαλάτσι, ο Άλλεν Γκινσμπεργκ, ο Στρατής Τσίρκας, ο Χρήστος Χωμενίδης έχουν γράψει μερικά από τα αγαπημένα μου έργα. Ανάμεσα σε αυτούς θα ξεχωρίσω το έργο του Γκίνσμπεργκ «Το ουρλιαχτό» το οποίο αν και ποιητικό και όχι πεζογράφημα θα έλεγα ότι λειτούργησε ως οδηγός για την Πάροδο. Είναι ένα ποίημα που με είχε συγκλονίσει και παρότι γράφτηκε το 1956 και περιγράφει την αμερικάνικη κοινωνία, έχει τεράστιες αναφορές στο σήμερα και την ψυχοσύνθεση των ανθρώπων. Με την έννοια ότι κάποια κομμάτια του ποιήματος – το οποίο διάβαζα συχνά όταν έγραφα το βιβλίο μου- αποτέλεσαν αφετηρία για κάποια κεφάλαιά μου. Θα ήθελα να παραθέσω εδώ λίγους στίχους του, που κατά τη γνώμη μου περιγράφουν το μεγαλείο – αδιέξοδο του ποιητή- συγγραφέα αυτού που είδε «τα καλύτερα μυαλά της γενιάς του ρημαγμένα από την τρέλα…». Με τέτοια ψυχή λοιπόν «…για να αναγεννήσει τη σύνταξη και το μέτρο του φτωχού ανθρώπινου πεζού λόγου και να σταθεί μπροστά σας αμίλητος και νοήμων και τρέμοντας από ντροπή, απορριμένος κι όμως ανοίγοντας την ψυχή για να ομονοήσει με το ρυθμό της σκέψης μες στο γυμνό και απέραντο κεφάλι…» «…με την απόλυτη καρδιά του ποιήματος της ζωής σφαγμένη και πεταμένη έξω απ΄τα κορμιά τους καλή για φάγωμα για χίλια χρόνια.»

Ι.Κ.: Διαβάζω πολλούς συγγραφείς, κυρίως ξένους αλλά και πολλούς σύγχρονους Έλληνες. Δεν είχα κάποιον οδηγό στην πρώτη μου συγγραφική δουλειά, πέρα από τον εσωτερικό μου δυνάστη όπως θέλω να τον αποκαλώ. Μέσα από την πρώτη μου ποιητική συλλογή συμφιλιώθηκα, πάλεψα, χαμογέλασα και πόνεσα μαζί του.

Σ.Ν.: Φυσικά. Είμαι μεγάλος λάτρης της δουλειάς του κύριου Christopher Paolini, και του μεγάλου Tolkien. Επίσης λατρεύω βιβλία που διαδραματίζονται στην Βικτωριανή εποχή. Ο «Κόμης Μόντε Κρίστο», ή η «Περηφάνεια και προκατάληψη» είναι μερικά από τα άλλα αγαπημένα μου βιβλία. Ωστόσο, με διαφορά, μπορώ να πω πώς οι οδηγοί για την πρώτη μου συγγραφική δουλειά (Το μεγάλο έπος μου που ακόμη να δεσμευτεί από κάποιον εκδοτικό οίκο) ήταν τα βιβλία των μεσαιωνικών συγγραφέων Λεόντιος Μαχαιράς και Βουστρώνιος, μαζί με όλους τους λαογράφους συγγραφείς της Κύπρου, αλλά και το Japanese manga “One Piece”, παρέα με πάμπολλες άλλες πηγές και βιβλία. Όσο αφορά την πρώτη συγγραφική μου δουλειά που εκδόθηκε («Κυπρίων γη αέναη – Καρπασία»), κύριοι οδηγοί μου αποτελέσαν οι δουλειές «Περπατώντας στην άκρη της γης μας» από την κ. Άννα Μαραγκού, «Στην Κύπρο τη χώρα της Αφροδίτης» από τον κ. Emile Deschamps, και το περιεχόμενο της ηλεκτρονικής Κυπριακής εγκυκλοπαίδειας Polignosi, που στηρίχθηκε αρχικά στο περιεχόμενο της Μεγάλης Κυπριακής Εγκυκλοπαίδειας του Άντρου Παυλίδη που είναι 20 τόμοι.

Ποια ήταν η εμπειρία σας μέχρι την έκδοση του βιβλίου σας;

Β.Β.: Η εμπειρία της συγγραφής του βιβλίου είχε μέσα πολλή συγκίνηση, ενθουσιασμό και απόλαυση. Όταν ολοκληρώθηκε στην τελική του μορφή και ξεκίνησε την πορεία προς αναζήτηση εκδοτικής στέγης υπήρξε αγωνία από την πλευρά μου. Χάρη στις εκδόσεις Βακχικόν είδα το βιβλίο μου τυπωμένο και η ευχαρίστησή μου ήταν απερίγραπτη. Και τώρα παίρνω μεγάλη χαρά όταν άνθρωποι, γνωστοί και άγνωστοι, αγκαλιάζουν το βιβλίο μου, συζητούν για αυτό, κάνουν παρατηρήσεις. Είναι για μένα μια πολύ ουσιαστική επικοινωνία. Και νιώθω περήφανη γιατί έκανα στον εαυτό μου ένα πολύ σημαντικό δώρο.

Ι.Κ.: Είχα την τύχη να συνεργάζομαι ως μεταφράστρια με τις Εκδόσεις Βακχικόν, οπότε είχα μια πολύ καλή εμπειρία γιατί οι εκδότες μου αγκάλιασαν κατευθείαν το εγχείρημα και με στήριξαν περισσότερο από όσο θα μπορούσα να ελπίζω. Η εμπειρία μου λοιπόν πρόσθεσε ανθρώπους στη ζωή μου που μου χάρισαν την ευκαιρία να ανοίξω τις σελίδες μου στους αναγνώστες.

Σ.Ν.: Αρκετά αγνή, γαλήνια, αλλά και μοναχική θα έλεγα. Μέχρι την έκδοση του πρώτου μου βιβλίου είχα ήδη γράψει τρία, και είχα αρχίσει να γράφω άλλα δύο. Άρα, άπειρες ώρες ημέρας και νύχτας, αφοσιωθήκανε επάνω σε ενδιαφέροντες χαρακτήρες, μαγικά τοπία, και σε ποιητικά ταξίδια, όλα εμπνευσμένα από τον ρομαντισμό και την αγάπη. Χωρίς όμως να αναιρώ τη μοναχική πορεία, τις κοινωνικές, οικονομικές και άλλες θυσίες, αλλά και όλο το άγχος μέχρι τη λήψη εκείνου του λατρεμένου θετικού μηνύματος. Παρ’ όλα αυτά, η εμπειρία ήταν μοναδική. Εξάλλου, η αναμονή της πρώτης έκδοσης ενός συγγραφέα, είναι ποιητικά και μαγικά συναρπαστική σαν εμπειρία. Σαν τη ζωή.