Το λεωφορείο 550 οργώνει την Αθήνα πάνω - κάτω

Ένα μεγάλο λεωφορείο που διασχίζει την πόλη από πάνω ως κάτω, από Κηφισιά ως παραλία, 56 στάσεις, είναι το θέμα ενός κόμικ με αυτόν ακριβώς τον τίτλο, «Λεωφορείο 550», που δημιούργησαν ο Χρήστος Χαντζής και ο Γαβριήλ Μελισσουργάκης. Ένα κόμικ συγκινητικό, βαθιά αστικό και οικείο. Σαν ένα είδος ρεπορτάζ στη μεγάλη διαδρομή της Αθήνας.

Μπαινοβγαίνω χρόνια στο «550 Π. Φάληρο-Κηφισιά», ακόμα κι όταν πρόκειται να αλλάξω λεωφορείο ή τρόλεϊ πιο κάτω, θα φάω σίγουρα 6-7 στάσεις, είτε κρεμασμένη από χειρολαβή είτε καθιστή στο-βάθος-κήπος. Χαζεύω τις φάτσες, αναρωτιέμαι για τις ιστορίες τους, κοιτάζω έξω το αστικό τοπίο και όχι το κινητό μου – είμαι στη γενιά που χαζεύει από τα παράθυρα των λεωφορείων. Και τους συνεπιβάτες, οπωσδήποτε: είναι υλικό για ιστορίες ολόκληρες, απορώ πώς μπορεί να γράφει ένας άνθρωπος που δεν μπαινοβγαίνει στα λεωφορεία. Ειδικά στο 550, που πιάνει τόσο πλατιά γκάμα επιβατών, λόγω της τεράστιας διαδρομής του. Πενήντα έξι στάσεις, αν τις έχω μετρήσει σωστά και κάμποσα χιλιόμετρα, από τις 5.20 τα χαράματα ως τις 11.45 τη νύχτα, το 550 οργώνει την Αθήνα πάνω-κάτω λες κι είναι χωράφι του παππού του. Που λέει ο λόγος.

Δύο παιδιά λοιπόν έφτιαξαν ένα κόμικ για αυτό ακριβώς το λεωφορείο. Δεν ξέρω πόσο παιδιά είναι, σίγουρα νέοι, ο Χρήστος Χαντζής που έγραψε τα κείμενα και ο Γαβριήλ Μελισσουργάκης που έκανε τα σκίτσα. Παραθέτω βιογραφικά τους, μια και δεν τους ξέρω, το κόμικ μόνον είδα:

«O Χρήστος Χαντζής μεγάλωσε στο Αγρίνιο και τα Γρεβενά. Τώρα ζει στην Καισαριανή και προσπαθεί ως ηλεκτρολόγος μηχανικός να καταλάβει τι λένε τα κομπιούτερς και οι αριθμοί. Υποστηρίζει τον ποδοσφαιρικό Παναιτωλικό και ακούει τραγούδια με ελληνικούς στίχους. O Γαβριήλ Μελισσουργάκης γεννήθηκε στη Νέα Αλικαρνασσό και μεγάλωσε στην Κοκκινιά. Έγινε γραφίστας πριν τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Δεν έχει αυτοκίνητο. Πηγαίνει στη δουλειά με το 550».

Ο Γαβριήλ λοιπόν μπαίνει στο 550 με το τάμπλετ του και σχεδιάζει για κάμποσους μήνες, πρόσωπα και βασικά άλλα πρόσωπα που βλέπει μέσα στο λεωφορείο. Ο Χρήστος παίρνει τις εικόνες και γράφει ιστορίες πάνω σε αυτές, λόγια που σκέφτονται οι ανώνυμοι «ήρωες», φράσεις που θα έλεγαν αν μιλούσαν, κουβέντες που αρπάζει στον αέρα ο υποψιασμένος συνεπιβάτης και συναισθήματα που πετάνε σπίθες ανάμεσα στα καθίσματα. Η αίσθηση είναι αυτή που αναγνωρίζω από τον εαυτό μου, του (βασικά) επαρχιώτη καλλιτέχνη, για τον οποίον το αστικό τοπίο όσα χρόνια κι αν το τρώει στη μάπα, είναι γοητευτικό με τον τρόπο του. Όχι με όλους τους τρόπους. Απλώς με τον δικό του τρόπο που λίγο θυμίζει Σειρήνες του Οδυσσέα.

Το κόμικ κυκλοφόρησε πρόσφατα, μου φάνηκε ιδιαίτερο, συγκινητικό, βαθιά αστικό και οικείο. Σαν ένα είδος ρεπορτάζ στη μεγάλη διαδρομή της Αθήνας, αυτήν που δεν προσφέρεται για τηλεοπτικά ρεπορτάζ επειδή μοιάζει με συλλογή διηγημάτων. Στην περίπτωση του «Λεωφορείου 550», μια συλλογή διηγημάτων με εικόνες.

«Λεωφορείο 550», κείμενα Χρήστος Χαντζής, σκίτσα Γαβριήλ Μελισσουργάκης, εκδόσεις Δίαυλος.