Βιβλιο

«Γείρε Πέσε Σήκω» του Τζον ΜακΓκρέγκορ: Ιστορία μυστηρίου στη χιονοθύελλα

Αποστολή σε κάποιον απομακρυσμένο μετεωρολογικό σταθμό της Ανταρκτικής

Άρης Σφακιανάκης
ΤΕΥΧΟΣ 828
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Αναγνώστης με αιτία: Ο Άρης Σφακιανάκης γράφει για το βιβλίο «Γείρε Πέσε Σήκω» του Τζον ΜακΓκρέγκορ (εκδόσεις Άγρα, μετάφραση Αλέξης Καλοφωλιάς).

Ποιος δεν θα ήθελε να βρεθεί σε μια παγονησίδα που παρασύρεται στα ανοιχτά της Ανταρκτικής ενώ γύρω του μαίνεται μια σαιξπηρική καταιγίδα, οι σύντροφοί του είναι χαμένοι στη βουερή ανεμοθύελλα και το τηλέφωνό του δεν πιάνει σήμα; Υπάρχουν άνθρωποι που δυσφορούν με το κρύο (εγώ) κι άλλοι που δυστροπούν με τη ζέστη. Εκείνοι που τυλίγονται σε βαριές γούνες τον χειμώνα (εγώ) κι άλλοι που κυκλοφορούν με κοντομάνικα αγνοώντας κάθε χαμηλό βαρομετρικό. Οι λάτρεις των ταξιδιών σε τροπικά νησιά μες στο καταχείμωνο (εγώ, πώς αλλιώς;) κι αυτοί που κλείνουν καμπίνα με εξωτερικό φινιστρίνι στα παγοθραυστικά του Αρκτικού κύκλου.

Κοντολογίς, η μόνη παραχώρηση που δύναμαι να κάνω στο κρύο, είναι να διαβάζω κάποιο μυθιστόρημα που ξετυλίγεται στους χιονισμένους παγετώνες (όπου, για παράδειγμα, τοποθετεί η Μαίρη Σέλλεϋ τους ήρωές της στην αρχική σκηνή του Φρανκενστάιν), ενώ βρίσκομαι στη ζεστασιά που παρέχουν πλούσια  τα καλοριφέρ του διαμερίσματός μου – αυτά πριν την πετρελαϊκή κρίση.

Ο Άγγλος συγγραφέας Τζον ΜακΓκρέγκορ, στο βιβλίο «Γείρε Πέσε Σήκω» (εκδ. Άγρα)μας συστήνει τους δικούς του ήρωες εν μέσω μιας λυσσομανούσας καταιγίδας. Δεν πρόκειται εδώ για την αστική παγοθύελλα του Ρικ Μούντι (αν δεν έχετε διαβάσει το βιβλίο, θα έχετε δει σίγουρα την ταινία), εδώ ο άνεμος ξυρίζει, τεμαχίζει τον πάγο και παρασύρει τον δύστυχο φωτογράφο, που προσπαθεί να συλλάβει στη μηχανή του το μεγαλειώδες τοπίο γύρω του, στον καταπιώνα της αφρισμένης θάλασσας.

Πρόκειται για μια αποστολή σε κάποιον απομακρυσμένο μετεωρολογικό σταθμό της Ανταρκτικής. Τρεις άντρες βρίσκονται εκεί και συλλέγουν στοιχεία όταν τους αιφνιδιάζει η χιονοθύελλα που φέρνει και τον χαμό του ενός συναδέλφου τους. Ο αρχηγός της αποστολής σύρεται στα δικαστήρια. Εγκαλείται για την εξαφάνιση του φωτογράφου και καλείται να δώσει τη δική του εκδοχή για το περιστατικό. Εκείνος γνωρίζει τι συνέβη αλλά δεν μπορεί να το εκφράσει, καθώς έχει υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο και χάνει τον ειρμό της σκέψης και των λόγων του.

Ο συγγραφέας μας παραδίδει έναν ήρωα μυθιστορήματος που αγωνίζεται να αφηγηθεί την ιστορία του. Ο Τζον ΜακΓκρέγκορ τραυλίζει δεξιοτεχνικά μαζί με τον ήρωά του στην προσπάθεια να αποδώσει τις σκηνές του δράματος. Πρόκειται για μια καθηλωτική αφήγηση που φανερώνει για μια ακόμη φορά την λαμπρή πένα (πένα;) του Άγγλου πεζογράφου. Είναι μια ιστορία μυστηρίου γραμμένη με έναν εντελώς ξεχωριστό τρόπο. Ο μεταφραστής Αλέξης Καλοφωλιάς συντονίζεται πλήρως με τη γλώσσα του ΜακΓκρέγκορ, μια γλώσσα που χαρτογραφεί τους μαιάνδρους ενός τραυματισμένου μυαλού.

Όταν διάβασα πρώτη φορά αυτόν τον συγγραφέα, όταν έπιασα στα χέρια μου τον «Ταμιευτήρα 13», εννόησα από τις αρχικές κιόλας σελίδες ότι είχα να κάνω με μια ιδιάζουσα περίπτωση πεζογραφίας. Αναζήτησα αμέσως και τα άλλα δυο βιβλία του που είχαν φροντίσει να μεταφραστούν στα ελληνικά οι εξαιρετικές εκδόσεις Άγρα. Αναφέρομαι στο «Αν δεν μιλάμε για τα σπουδαία πράγματα» και στο «Τόσοι και τόσοι τρόποι για να γίνει μια αρχή». Το καθένα τους τόσο ξεχωριστό και τόσο σαγηνευτικό. Όποιον κι αν πάρετε να διαβάσετε θα σας οδηγήσει να αναζητήσετε το επόμενο. Κι αυτό γιατί, ως αναγνώστες με αιτία, επιζητούμε πάντα την καλή λογοτεχνία.