«Εκμηδένιση» του Μισέλ Ουελμπέκ: Ένα βιβλίο ενηλίκων

Ο Μισέλ Ουελμπέκ είναι ένας συγγραφέας διόλου μονοθεματικός – κι ας αγαπάει αναφανδόν το γυναικείο φύλο. Όποιος έχει διαβάσει τα δοκίμιά του με τίτλο «Παρεμβάσεις» –που κυκλοφορούν επίσης από τις εκδόσεις της Εστίας, όπως και τα υπόλοιπα βιβλία του– θα αντιλήφθηκε αμέσως την τεράστια γκάμα θεμάτων που ενδιαφέρει τον συγγραφέα. Κι όσο κι αν πρόκειται για δοκίμια –είδος δύσκολο και σχεδόν εκτός εποχής– ο τρόπος γραφής του τα κάνει εξόχως ευανάγνωστα.

Το τελευταίο μυθιστόρημά του που είχα διαβάσει ήταν η «Υποταγή», μια προβολή στο μέλλον της προοπτικής που περίμενε την Ευρώπη στην καθόλου απίθανη περίπτωση –για να μη μιλήσουμε για βεβαιότητα– που το Ισλάμ αναλάμβανε την πλήρη πολιτική εξουσία, και μάλιστα διά μέσου των εκλογών, στη Γαλλία. Με άλλα λόγια, την «Υποταγή» της υποτονικής από άποψης γεννήσεων όχι μόνο τέκνων αλλά και ιδεών Γαλλίας στη σαρία των αενάως τεκνοβολούντων μωαμεθανών. Σε έπιανε ελαφρώς σύγκρυο αν το καλοσκεφτόσουν. Πάντως ο ήρωάς του τρέχει να σωθεί.

Στην «Εκμηδένιση», που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Εστία σε άψογη μετάφραση του Γιώργου Καράμπελα, ο Γάλλος συγγραφέας ξετυλίγει σε 650 σελίδες μια πλούσια γκάμα από θέματα ξεκινώντας από μια επίθεση στον κυβερνοχώρο για να καταλήξει σε σκέψεις περί θανάτου και μετενσάρκωσης. Στο ενδιάμεσο οι ήρωές του περνούν από οριακές καταστάσεις όπου αναγκάζονται να τοποθετηθούν επί σχεδόν παντός επιστητού – όχι όμως φλυαρώντας αλλά δρώντας.

Επί αρκετές σελίδες κυριαρχεί το ζήτημα της ευθανασίας αλλά και το κατά πόσον οι συγγενείς μπορεί να έχουν το δικαίωμα να αποφασίσουν για τη συνέχιση ή όχι της ζωής του κοντινού τους προσώπου.

Το μυθιστόρημα περιστρέφεται γύρω από τον βίο τριών αδελφών (δυο άντρες και μια γυναίκα) που οφείλουν ένεκα των περιστάσεων να πάρουν κάποιες καίριες αποφάσεις. Την ίδια στιγμή η χώρα περιδινείται σε βουλευτικές εκλογές με κίνδυνο να καταλάβει την εξουσία η ξενοφοβική δεξιά. Κάποιες στιγμές κυριαρχεί ο έρωτας, άλλοτε το μίσος κι η εκδίκηση, φορές φορές ο φόβος κι ενίοτε η αγάπη.

Είναι ένα βιβλίο ενηλίκων. Τα παιδιά απουσιάζουν – κι αν εμφανίζονται κάποτε είναι μονάχα για να δειχτεί η ανηλεότητά τους. Υπάρχουν αρκετές σκευωρίες κι η περίτρανη απόδειξη ότι είναι όλα θέμα προσωπικών επαφών και επαγγελματικής διαπλοκής. Αν γνωρίζεις τους σωστούς ανθρώπους, θα σε παραπέμψουν στους κατάλληλους ιατρούς, θα λάβεις την πρέπουσα (αν και πανάκριβη) θεραπεία και θα οδηγηθείς στο μονόκλινο δωμάτιο νοσοκομείου. Το μόνο άγνωστο που παραμένει ανεξακρίβωτο είναι αν ο Χάρος θα φοράει Γκούτσι όταν θα εμφανιστεί για την παραλαβή.

Καθώς ο Ουελμπέκ μεγαλώνει σε ηλικία, όπως όλοι μας άλλωστε, εμβαθύνει περισσότερο σε θέματα υπαρξιακής αγωνίας, σε ζητήματα θρησκείας και μεταφυσικής, σε προσπάθεια προσπέλασης του ζοφερού κενού. Διαβάζει ξανά Πασκάλ και Σπένγκλερ ενώ δεν απορρίπτει κάθε λογής σέκτα που θα μπορούσε να του προσφέρει κάποια ανακούφιση υπό μορφή ενδοφλέβιας μορφίνης.

Και όλα αυτά ενώ διατηρεί τον συγγραφικό του οίστρο. Γιατί ο Μισέλ Ουελμπέκ είναι πρωτίστως συγγραφέας καθηλωτικός – είναι αδύνατο να αφήσεις το βιβλίο από τα χέρια σου. Εδώ σταματώ, για να το πάρετε στα δικά σας.