Librofilo & Co: Επισκεφτήκαμε το νέο βιβλιοπωλείο στο Κουκάκι

Κατεβαίνοντας την Βεΐκου, από το ύψος του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, ανάμεσα σε μικρά καταστήματα και παλιές αθηναϊκές πολυκατοικίες το βλέμμα στέκεται στο πολύχρωμο γκράφιτι στην οδό με τον αριθμό 101. Πλησιάζοντας, βρισκόμαστε μπροστά στη φωτεινή βιτρίνα του «Librofilo & Co», του νέου βιβλιοπωλείου στο Κουκάκι.

Άνοιξε στις 20 Νοεμβρίου από τον Άγη Αθανασιάδη, βιβλιοπώλη και μπλόγκερ - το μπλογκ του «Librofilo, a books’ aficionado» είναι από τα πιο παλιά που υπάρχουν με θέμα το βιβλίο - και την εκπαιδευτικό Ζωζέτα Ανδρουλάκη. Λίγες μέρες μετά, μας υποδέχθηκαν στον μικρό αλλά ζεστό και φιλόξενο χώρο για μια συζήτηση γύρω από το βιβλιοπωλείο, τη βιβλιοπαραγωγή και την αποδοχή του βιβλίου στην Ελλάδα.

Οι ιδιοκτήτες γνωρίστηκαν πριν από αρκετά χρόνια και έκαναν παρέα, μέχρι που αποφάσισαν να συνεργαστούν. «Είναι από αυτές τις συναντήσεις που, χωρίς να κάνεις ιδιαίτερη παρέα, νιώθεις ότι εκπέμπεις στο ίδιο μήκος κύματος. Συζητήσαμε λίγο την πιθανότητα να συνεργαστούμε αλλά το αναβάλλαμε λόγω του δεύτερου λοκντάουν και μετά ακόμα μια αναβολή λόγω και του μεγαλύτερης διάρκειας τρίτου. Οπότε, τα βάλαμε μπροστά από το καλοκαίρι και μετά βρήκαμε το χώρο τον Σεπτέμβριο και ξεκινήσαμε. Η αγορά του βιβλίου μας υποδέχθηκε καλά. Σαν να περίμεναν μια τέτοια κίνηση από μένα», λέει ο Άγης Αθανασιάδης.

Στη συνέχεια εξηγεί πώς επέλεξαν το Κουκάκι για τη δική τους βιβλιοφιλική γωνιά, λέγοντας ότι «υπάρχει ανάγκη βιβλιοπωλείων με το δικό μας προφίλ και το Κουκάκι έχει το πλεονέκτημα ότι είναι κέντρο – απόκεντρο και υπάρχει η επιλογή του μετρό, του τραμ, των λεωφορείων για τις μετακινήσεις των πελατών αλλά και τις δικές μας». «Είναι μια “ζωντανή” περιοχή που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το βιβλίο και έλειπε ένας χώρος σαν αυτό μετά και το κλείσιμο του βιβλιοπωλείου Πυρσός που υπήρχε για τόσα χρόνια. Πολλοί άνθρωποι που περνούν μας λένε ότι πραγματικά χρειαζόταν ένα τέτοιο βιβλιοπωλείο», συμπληρώνει η Ζωζέτα Ανδρουλάκη.

Για την ίδια, που είναι καθηγήτρια της αγγλικής γλώσσας, το άνοιγμα του βιβλιοπωλείου σημαίνει μια καινούργια αρχή. «Ήταν μια πρόκληση για μένα, μου άρεσε η ιδέα. Η σχέση μου με το βιβλίο είναι πολύ στενή και μοναδική. Διάβαζα και διαβάζω. Και μέσα από την εκπαίδευση, το βιβλίο είναι εκεί. Δεν είναι ότι άφησα τα μαθήματα γιατί ήθελα να ανοίξω βιβλιοπωλείο, ένιωσα ότι απλά κλείνει ένας κύκλος. Πέρασα πάρα πολύ όμορφα, μπορώ να διατηρήσω την επαφή μου με τα παιδιά και τους νέους μέσα από το βιβλιοπωλείο και αυτό μου φτάνει. Στα μαθήματά μου η λογοτεχνία πάντα είχε το ρόλο της. Προσπαθούσα στη διδασκαλία μιας ξένης γλώσσας ταυτόχρονα να περνάω μέσα στοιχεία από τη λογοτεχνία, το σινεμά, την ιστορία», αναφέρει.

Τα βιβλία και η ανάγνωση

Στα ράφια του «Librofilo & Co» θα βρούμε ξένη, ελληνική λογοτεχνία, δοκίμιο, ιστορικά βιβλία κ.α. «Νομίζω ότι ανοίξαμε με μια καλή ένδειξη του τι τίτλους θα έχουμε και στο μέλλον. Σιγά σιγά εμπλουτίζουμε τις βιβλιοθήκες. Δίνουμε περισσότερο έμφαση στη λογοτεχνία γιατί αυτό είναι που μας αρέσει περισσότερο και μπορούμε να εξυπηρετήσουμε. Έχουμε όμως και αρκετές επιλογές παιδικού βιβλίου», λέει ο Άγης Αθανασιάδης. Και οι δυο τους τονίζουν ότι στις βιβλιοθήκες θα προστεθούν σύντομα περισσότερα ξενόγλωσσα βιβλία, επειδή στην περιοχή ζουν μόνιμα ξένοι, ψηφιακοί νομάδες αλλά την επισκέπτονται και πολλοί τουρίστες.

Θα πρέπει εδώ να αναφερθεί ότι η Λέσχη Ανάγνωσης του κ. Αθανασιάδη που προϋπήρχε, θα γίνεται τώρα στο βιβλιοπωλείο, μια φορά το μήνα. Οι παρουσιάσεις επίσης θα γίνονται στο χώρο όπως το επιτρέπει η πανδημία, αξιοποιώντας και τον εξωτερικό χώρο - στοά που προσφέρεται για σχετικές εκδηλώσεις.

Η συζήτηση πηγαίνει στο είδος που προτιμάται για ανάγνωση στις μέρες μας. «Παρατηρώ άνθηση του δοκιμίου. Πρώτα από όλα βγαίνουν καταπληκτικά δοκίμια, καταπληκτικά βιβλία θεωρητικού περιεχομένου που δεν είναι τόσο επιστημονικοφανή και δύσληπτα όπως παλιότερα. Υπάρχουν ωραίες μεταφράσεις Αγγλοσαξόνων ή Γάλλων που έχουν μια γλαφυρότητα στο ύφος και αυτό βοηθάει. Είναι και οι Έλληνες που στρέφονται προς τα εκεί. Ορισμένοι γράφουν πολύ καλά και νομίζω ότι έχει ενδιαφέρον αυτό. Δεν ξέρω πού θα οδηγήσει. Η Ελλάδα είναι μια χώρα που κυκλοφορούν πολύ ωραία μεταφρασμένα μυθιστορήματα. Σαν μικρή χώρα και σαν γλώσσα που δεν μιλιέται πουθενά αλλού παρά μόνο εδώ και στην Κύπρο, υποδέχεται όλες τις γλώσσες. Θα βρεις ωραία μεταφρασμένα μυθιστορήματα που δεν θα βρεις στην Αμερική ή στην Αγγλία, στην Γαλλία, στην Ισπανία που έχουν ισχυρές γλώσσες. Υπάρχουν συγγραφείς που μεταφράζονται πρώτα στα ελληνικά και μετά σε άλλες γλώσσες. Και πλέον αναγνωρίζονται και οι μεταφραστές». 

Όπως προσθέτει ο κ. Αθανασιάδης, «οι εκδοτικοί οίκοι συνεχίζουν απτόητοι να εκδίδουν πάρα πολλά βιβλία για λίγους αναγνώστες. Υπάρχουν βιβλία που δεν πουλάνε ούτε 100 αντίτυπα, αλλά κυκλοφορούν. Πάντα στην Ελλάδα οι αναγνώστες ήταν λίγοι. Πράγματι, σύμφωνα με στοιχεία από την έκδοση βιβλίων που εμείς θεωρούμε κλασικά, έβγαιναν σε ελάχιστα αντίτυπα τις δεκαετίες του 1930 ή του 1950». 

Η αμέσως επόμενη ερώτηση αφορά στο κατά πόσο διαβάζουν σήμερα οι Έλληνες βιβλία και αν αυτά αποτέλεσαν συντροφιά στην καραντίνα. «Νομίζω ότι ο κόσμος συνήθισε να διαβάζει περισσότερο στην πανδημία. Οι περίοδοι τέτοιας κρίσης που κλείνονται λίγο οι άνθρωποι, ωθεί προς την ανάγνωση. Στο πρώτο λοκντάουν ο κόσμος έβλεπε σειρές νυχθημερόν. Μετά βαρέθηκαν γιατί όλα συνηθίζονται και έτσι στράφηκαν λίγο προς το βιβλίο. Που είναι κάτι καλό. Ωστόσο, πάντα είναι μια μειοψηφία ο κόσμος που διαβάζει. Διαβάζουν οι άνω των 40, οι νέοι όχι. Yποφέρουν από διάσπαση προσοχής με τα τόσα βιντεοπαιχνίδια, με τις τόσες κινήσεις που κάνουν τα δάχτυλα στις συσκευές, δεν μπορούν να συγκεντρωθούν εύκολα. Και αυτό τους επηρεάζει στην ανάγνωση, όχι μόνο του “εξωσχολικού” βιβλίου, αλλά και του σχολικού υποθέτω. Τα παιδιά διαβάζουν μέχρι την ηλικία των 12. Και η κατηγορία του Young Adult που είναι πολύ χοτ στην Αμερική, στην Ελλάδα είναι μηδενική», εξηγεί ο Άγης Αθανασιάδης.

«Το ζήτημα είναι ότι τα παιδιά και οι έφηβοι γοητεύονται τόσο πολύ από την τεχνολογία, την εικόνα που ίσως τους φαίνεται λίγο αργό το βιβλίο. Μπορεί να το ανακαλύψουν αργότερα. Πιστεύω ότι σε αυτό παίζει ρόλο η οικογένεια και επίσης κατά πόσο θα δώσεις σημασία στους νέους. Δηλαδή να κουβεντιάσεις μαζί τους, να αποκτήσεις μια πιο προσωπική σχέση και να νιώσουν ότι το βιβλιοπωλείο μπορεί να γίνει αν το θελήσουν και δικός τους χώρος. Ας αρχίσουν από κάτι που είναι στα μέτρα τους και σιγά σιγά ας προχωρήσουν σε επόμενα. Θέλει όμως υπομονή και χρόνο. Εάν οι γονείς μάθουν στα παιδιά να διαβάζουν και να αναπτύσσουν τη φαντασία τους, τότε κάποια στιγμή πιστεύω ότι θα επιστρέψουν στο βιβλίο», συνεχίζει η Ζωζέτα Ανδρουλάκη.

Η προσδοκία για το μέλλον

Στην ερώτησή μου σχετικά με το ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουν, μου απαντούν: «Η πανδημία είναι κάτι που μας ανησυχεί, φοβόμαστε μήπως έχουμε ένα νέο λοκντάουν. Και αυτό γιατί είμαστε πολύ καινούργιοι, τα βιβλιοπωλεία βέβαια δούλεψαν πέρυσι, αν έχεις όμως ανοίξει τώρα και δεν σε γνωρίζουν, τι κάνεις; Αυτό είναι το άγχος μας, τίποτα άλλο». 

Ως προς το τι μπορεί να αλλάξει μετά την πανδημία, τονίζουν ότι: «ελπίζουμε μετά τη λήξη αυτής της περιπέτειας να υπάρχει χαρτί, αφού αυτή τη στιγμή υπάρχει μια γενική έλλειψη στην αγορά, κάτι το οποίο μπορεί να επηρεάσει την εκδοτική παραγωγή προσεχώς. Είναι πιθανόν να παραμείνουν οι πλέον πιο υγιείς περιπτώσεις εκδοτικών επιχειρήσεων, εκδοτικών οίκων ή βιβλιοπωλείων. Δεν ξέρω αν θα γίνει αυτό. Δεν μπορώ να προβλέψουμε τίποτα γιατί οι αλλαγές συμβαίνουν με πολύ γρήγορο ρυθμό».