Michelle Zauner: Το τρυφερό αντίο στη μητέρα της που έγινε βιβλίο

Η Michelle Zauner είναι η ψυχή των Japanese Breakfast. Κατάγεται από τη Νότια Κορέα και με την μπάντα της έχει κυκλοφορήσει τρία albums, με το πιο πρόσφατο, το “Jubilee” να είναι το καλύτερο απ’ όλα. Το 2018 πέθανε η μητέρα της και τον Αύγουστο δημοσίευσε στο New Yorker ένα μικρό κείμενο για τη σχέση τους, με τίτλο “Crying In H Mart”. Το κείμενο αγαπήθηκε τόσο πολύ που πρόσφατα επεκτάθηκε κι έγινε βιβλίο. Ένα πολύ τρυφερό βιβλίο!

Δεν είμαι σίγουρος αν η Αθήνα έχει H Mart. Αν έχει όμως, πρέπει απαραίτητα να την επισκεφθούμε. Η H Mart είναι μια αλυσίδα super market στην Αμερική που πουλάει υλικά για ανατολίτικο φαγητό. Το “H” προέρχεται από τη φράση “han an reum” που σημαίνει στα κορεάτικα κάτι σαν «ένα τμήμα γεμάτο φαγώσιμα». Εκεί πήγαινε η Michelle μετά τον θάνατο της μητέρας της, ψάχνοντας τα υλικά που θα έδιναν στο φαγητό της, τη γεύση που είχε το φαγητό της μαμάς της. Για να νιώσει ότι τίποτα σχεδόν δεν είχε αλλάξει, ότι όλα ήταν όπως πριν.

Τίποτα δεν μοιάζει όμως με το φαγητό της μαμάς. Ακόμη κι αν βρεις τη συνταγή που είχε γράψει με το χέρι της σ’ ένα παλιό τετράδιο, ακόμη κι αν την ακολουθήσεις κατά γράμμα, το αποτέλεσμα δεν θα είναι ποτέ το ίδιο. Σε κάθε συνταγή της μαμάς, φαίνεται πως υπάρχει ένα μικρό twist που κάνει το τελικό αποτέλεσμα πολύ πιο γευστικό.

Η Michelle μιλάει για το ζήτημα της κοινωνικής ταυτότητας. «Αν δεν υπάρχει κανείς ζωντανός συγγενής να ρωτήσεις ποια ήταν η σάλτσα που παίρναμε για τη σούπα με τα φύκια, τότε είσαι πια ξεριζωμένος, είσαι μόνος». Η Michelle είναι μόνη σε μια ξένη χώρα. Η ταυτότητα που αναγκαστικά πρέπει πλέον να δημιουργήσει δεν είναι κοινωνική, είναι προσωπική. Αυτό είναι το πρώτο που αρνείται: η κόρη θέλει να παραμείνει στο σύμπαν της μητέρας, ένα είδος άρνησης αποκόλλησης, ένα είδος εθελούσιας παραμονής σε μια σχέση που εκ των πραγμάτων έχει διακοπεί. Εφευρίσκει την H Mart. Την αγορά με τα υλικά που θα τη βοηθήσουν να μείνει προσκολλημένη στον κόσμο που είχε γνωρίσει μέσω της μητέρας.

Το βιβλίο είναι γραμμένο εν θερμώ, πολύ λίγο καιρό μετά τον θάνατο της μητέρας της. Έτσι, κάθε εικόνα έχει πολύ μεγάλη ένταση. Εδώ, η Michelle περιγράφει την εμπειρία της σ’ ένα spa: «Δεν υπήρχε κανείς σ’ εκείνη την αίθουσα, μόνο δύο ξύλινα μαξιλάρια. Ξάπλωσα κοντά σ’ έναν τοίχο και ακούμπησα το κεφάλι μου σ’ ένα από αυτά. Το φως ήταν μουντό με μια απαλή πορτοκαλί απόχρωση. Ένιωθα ήρεμη, καθαρή και καινούργια, έχοντας πετάξει από πάνω μου όλα τα περιττά στοιχεία, σαν μόλις να είχα βαπτιστεί. Το πάτωμα θερμαινόταν και η θερμοκρασία του δωματίου ήταν τέλεια ζεστή, σαν μέσα στο εσωτερικό ενός υγιούς ανθρώπινου σώματος, σαν μέσα στη μήτρα. Έκλεισα τα μάτια μου και τα δάκρυα άρχισαν να τρέχουν ποτάμι στα μάγουλά μου, χωρίς να βγάζω ούτε έναν ήχο».

Θα έρθει όμως η στιγμή, και μάλιστα πολύ νωρίς, που η Michelle θα συνειδητοποιήσει το θάνατο της μητέρας, τη βίαιη διακοπή αυτής της τόσο πολύτιμης σχέσης. Και θα βρει τον τρόπο να την αποχαιρετήσει και να δημιουργήσει την προσωπική της εικόνα για εκείνη με τις λέξεις που θα χαράξει στο μνήμα της. Αντί για “loving mother, wife and friend”, θα διαλέξει το “lovely mother, wife and friend”. Το να είσαι «προσφιλής», λέει, «είναι σίγουρα κάτι που σχετίζεται με όλους τους ανθρώπους που τη γνώριζαν και ήρθαν στην τελετή. Το να είσαι όμως υπέροχη χρειάζεται να έχεις ένα συγκεκριμένο χαρακτηριστικό. Κι αυτό θα μείνει για πάντα δικό σου».

Το “Crying In H Mart” είναι ένα από τα πιο ζεστά, συγκινητικά και υπέροχα βιβλία του 2021.