Βιβλιο

14 βιβλία επιστήμης, ιστορίας, ψυχολογίας, αθλητισμού

Η Athens Voice ξεφυλλίζει τα απαραίτητα καλοκαιρινά αναγνώσματα

A.V. Team
ΤΕΥΧΟΣ 793
9’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Βιβλιοπαρουσιάσεις: Ξεφυλλίζουμε 14 βιβλία επιστημονικά, ιστορικά και ψυχολογίας και προτείνουμε ιδέες και τίτλους.

ΕΠΙΣΤΗΜΗ - ΙΣΤΟΡΙΑ

Μπιλ Φρανσουά, Η ευφράδεια της σαρδέλας - Απίστευτες ιστορίες του υποβρύχιου κόσμου, εκδόσεις Πατάκη
Κι αν γινόταν ν’ ακούσουµε κάτω από το νερό; Κι όµως, µέσα στον «κόσµο της σιωπής» τους τα ψάρια µιλούν… Kι έχουν µάλιστα πολλά να µας πουν. Επιστήµονας, ειδικός της θαλάσσιας ζωής, ο Μπιλ Φρανσουά, µε απλότητα και χιούµορ, µας παίρνει µαζί του για να συναντήσουµε τις φάλαινες µουσικούς ή τον µπακαλιάρο που ανακάλυψε την Αµερική, δίνει τον λόγο στη σαρδέλα αλλά και στον κόκκινο τόνο, µας προσφέρει την ευκαιρία να ακούσουµε τι λέει ο ιππόκαµπος και πώς τραγουδούν τα χτένια του Ατλαντικού. Μύθοι, ιστορίες και επιστηµονικές ανακαλύψεις, σε µια ονειρική καταβύθιση στον αθέατο υποβρύχιο κόσµο, που προκαλεί θαυµασµό και σεβασµό. Φωτισµένο από τις φθορίζουσες µέδουσες µε τα αόρατα χρώµατα, το βιβλίο αυτό είναι µια κατάδυση στα βάθη της Επιστήµης και της Ιστορίας, µε τρόπο που δείχνει πως οι µύθοι συχνά είναι πιο πειστικοί από την απίστευτη πραγµατικότητα. Ο Μπιλ Φρανσουά µοιράζεται µαζί µας τη µεγάλη του αγάπη για τον υποβρύχιο κόσµο και τις λέξεις, και µας παρασύρει στη δίνη µιας απολαυστικής αφήγησης, θέλοντας να µας µεταδώσει το πάθος του για την προστασία των ωκεανών.


Δρ Θεόδωρος Παπακώστας (Archaeostoryteller), Χωράει όλη η αρχαιότητα στο ασανσέρ;, εκδόσεις Key Books
Δύο άγνωστοι συναντιούνται σε ένα ασανσέρ, το οποίο σταματά μεταξύ ορόφων. Ο ένας είναι αρχαιολόγος, ο άλλος όχι. Με αφορμή την ερώτηση «με τι ασχολείσαι» ξεκινάει ένας συναρπαστικός διάλογος και ένα ταξίδι στον χώρο και τον χρόνο. Τι πήρε στις αποσκευές της μια Μινωίτισσα πριγκίπισσα για να πάει στην Αίγυπτο; Πώς περνούσε την ώρα του όταν βαριόταν ένας Μυκηναίος δημόσιος υπάλληλος; Πώς τραυμάτισε το πόδι του ένας κένταυρος; Πώς ένας άσεμνος χορός οδήγησε τυχαία στη δημιουργία της Δημοκρατίας; Ποιος ξένος σκλάβος έγινε πλούσιος τραπεζίτης; Γιατί ο Ηράκλειτος πρότεινε να χαστουκίσουμε τον Όμηρο; Γιατί τις Κυκλάδες τις λέμε Κυκλάδες; Οι τόσοι αιώνες αρχαίας πολιτιστικής κληρονομιάς στον ελλαδικό χώρο συχνά μοιάζουν δύσκολοι στην κατανόηση. Δεν είναι. Ξεκινώντας από τα κοινωνικά δίκτυα, ο Archaeostoryteller, ένα project Επικοινωνίας της Επιστήμης, «σπάει τους κανόνες» και φέρνει την αρχαιολογία στο ευρύ κοινό με εύθυμο τρόπο. Tο βιβλίο παρουσιάζει ολόκληρη την ελληνική αρχαιότητα, από τη βαθιά προϊστορία μέχρι το τέλος της. Παράλληλα δίνονται απαντήσεις στις πιο κοινές ερωτήσεις για την επιστήμη της αρχαιολογίας.


Avi Loeb, Extraterrestrial - Η πρώτη ένδειξη νοήμονος εξωγήινης ζωής, εκδόσεις Utopia
Στο Extraterrestrial, ο κορυφαίος αστρονόμος του Χάρβαρντ Έιμπραχαμ (Άβι) Λεμπ αφηγείται τη συναρπαστική ιστορία του πρώτου διαστρικού επισκέπτη που εντοπίστηκε στο ηλιακό μας σύστημα. Σύμφωνα με τη θεωρία του, ένα εξωγήινο αντικείμενο υψηλής τεχνολογίας από ένα μακρινό άστρο επισκέφθηκε το ηλιακό μας σύστημα στα τέλη του 2017.Επιστήμονες στο αστεροσκοπείο της Χαβάης παρατήρησαν ένα αντικείμενο να διασχίζει το εσωτερικό ηλιακό μας σύστημα. Ο Άβι Λεμπ, τότε Πρόεδρος του Τμήματος Αστρονομίας του Χάρβαρντ, έδειξε ότι δεν ήταν αστεροειδής, αφού κινούνταν υπερβολικά γρήγορα, διέγραφε ακανόνιστη τροχιά και πίσω του δεν άφηνε θραύσματα ή ίχνη αερίων. Μία μόνο εξήγηση μπορούσε να δοθεί: ήταν ένα τεχνολογικό αντικείμενο κατασκευασμένο από έναν μακρινό εξωγήινο πολιτισμό. Το Extraterrestrial καλεί τους αναγνώστες να δουν με κριτική ματιά τι κρύβεται ανάμεσα στα άστρα, αλλά και να αντιληφθεί τις συνέπειες της θεωρίας του Λεμπ για την επιστήμη, τη θρησκεία και το μέλλον του ανθρώπου και του πλανήτη.


Manuel Baud-Bovy, Περιστεριώνες της Τήνου - Μια περιδιάβαση του 1955 στα τεχνήματα της πέτρας, εκδόσεις Καπόν
Το 1955, ένας νεαρός φοιτητής της Αρχιτεκτονικής Σχολής της Γενεύης, ο Manuel Baud-Bovy, επισκέπτεται για πρώτη φορά την Τήνο. Εξερευνώντας το νησί, ο Manuel αντίκρισε μοναχικούς περιστεριώνες σε αμμουδιές, άλλους ακουμπισμένους στις πλαγιές και άλλους στα ψηλώματα. O Manuel Baud-Bovy, βαθιά συνεπαρμένος, σκέφτηκε να συντάξει έναν συστηματικό κατάλογο των περιστεριώνων. Περπάτησε όλο το νησί και κοιμόταν πότε σε ένα χωριό, και πότε κάτω απ’ τα αστέρια ή σε κάποιο αλώνι, εξωκλήσι, ή εγκαταλελειμμένο περιστεριώνα. Ανακάλυψε περί τους οκτακόσιους που αποτύπωσε σε τέσσερα μεγάλα άλμπουμ με λεπτομερή σχέδια, θεωρίες και σκέψεις, που κατέθεσε στην Αρχιτεκτονική Σχολή της Γενεύης για τη διδακτορική του διατριβή. Μετά από 60 και πλέον χρόνια, ένα μέρος αυτού του σπάνιου υλικού γίνεται βιβλίο, εμπλουτισμένο με εισαγωγικά κείμενα και πολλές φωτογραφίες-ντοκουμέντα που απαθανατίζουν τους περιστεριώνες όπως σώζονταν το 1955, επαναφέροντας έτσι με έντονο τρόπο την ανάγκη προστασίας της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και προτρέποντάς μας να ακολουθήσουμε τα μονοπάτια του νησιού…


Edward O. Wilson, Γένεσις - Η απώτερη προέλευση των κοινωνιών, εκδόσεις Utopia
Τι είμαστε και τι μας δημιούργησε. Στο Γένεσις, ο Edward O. Wilson, πραγματεύεται την εξελικτική ιστορία και παρουσιάζει μια αποκαλυπτική περιγραφή της απώτερης προέλευσης των κοινωνιών. Βεβαιώνοντας πως θρησκευτικές πεποιθήσεις και φιλοσοφικά ερωτήματα μπορούν να συνοψισθούν σε καθαρά γενετικά και εξελικτικά στοιχεία, και πως το σώμα και ο νους του ανθρώπου έχουν υλική υπόσταση που υποτάσσεται στους νόμους της φυσικής και της χημείας, ο Wilson υποστηρίζει ότι ο μόνος τρόπος για να καταλάβουμε πραγματικά την ανθρώπινη συμπεριφορά είναι να εκτιμήσουμε τη μακρά, πολύπλοκη εξελικτική ιστορία ειδών πέραν αυτής του ανθρώπου. Ο Wilson καταδεικνύει ότι τουλάχιστον δεκαεπτά έχουν αναπτύξει προηγμένες κοινωνίες που βασίζονται σε επίπεδα αλτρουισμού και συνεργασίας παρόμοια με αυτά του ανθρώπου. Όπως ο Δαρβίνος στο έργο του Descent of Man (1871), πρότεινε την προέλευση της ανθρωπότητας μέσα από τη μελέτη των πιθήκων και της ανθρώπινης συμπεριφοράς, ο Wilson συνθέτει την πιο σύγχρονη έρευνα στην εξελικτική επιστήμη για να προσφέρει ένα πρωτοποριακό έργο εξελικτικής θεωρίας.


Carol J. King, Αρχαία Μακεδονία, εκδόσεις Historical Quest
Το βιβλίο προσφέρει μια λεπτομερή αφήγηση για την άνοδο και την πτώση της δύναμης της Μακεδονίας στη χερσόνησο της Βαλκανικής και στην περιοχή του Αιγαίου κατά τη διάρκεια της περιόδου των 500 ετών της μακεδονικής μοναρχίας από τον 7ο έως τον 2ο αιώνα προ Χριστού. Η King εκμεταλλεύεται σε μεγάλο βαθμό τις φιλολογικές μαρτυρίες για την επιχειρηματολογία της, παραθέτοντας τόσο σύγχρονους όσο και μεταγενέστερους αρχαίους συγγραφείς. Η υλική τεκμηρίωση προερχόμενη από τα επιστημονικά πεδία της Αρχαιολογίας, της Επιγραφικής και της Νομισματικής γίνεται επίσης αντικείμενο διερεύνησης. Το βιβλίο Αρχαία Μακεδονία εξισορροπεί τα ιστορικά στοιχεία με τις ερμηνείες –αυτές της συγγραφέως καθώς και άλλων ιστορικών – και ενθαρρύνει τον αναγνώστη να εμπλακεί στενά με το υλικό των πηγών και τα ιστορικά ερωτήματα που το υλικό αυτό αναγείρει.


Alessandro Barbero, Ιεροί πόλεμοι - Σταυροφορία &Τζιχάντ, εκδόσεις Historical Quest
Ο διακεκριμένος Ιταλός ιστορικός και συγγραφέας Alessandro Barbero αφηγείται με άμεσο τρόπο τι ήταν οι Σταυροφορίες: τρομερές εκρήξεις βίας, sui generis παράδειγμα προσκυνηματικού ταξιδιού, βαλβίδα ασφαλείας για μια Ευρώπη που υποφέρει από υπερπληθυσμό. Είναι επίσης η περιπέτεια εκείνων των χριστιανών που αποδέχτηκαν την κλήση του πάπα και μπήκαν στο παιχνίδι, κάνοντας πράγματα που τους φάνταζαν άγια, ενώ με τις σημερινές μας αξίες φαίνονται υπερβολικά συζητήσιμα. Γεγονός είναι ότι οι μουσουλμάνοι δεν έμειναν αδρανείς απέναντι στην εισβολή των σταυροφορικών στρατιών των «άπιστων» που έρχονταν ποιος ξέρει από πού, σπέρνοντας τον όλεθρο και την καταστροφή. Όμως είναι και η στιγμή στην οποία δύο αντίπαλοι κόσμοι, που δεν γνωρίζουν ότι έχουν κοινές βαθιές ρίζες, συναντώνται και περιγράφουν ο ένας τον άλλο.


Simon Wiesenthal & Joseph Wechsberg (επιμ.), Οι δολοφόνοι ανάμεσά μας, εκδόσεις Παπαδόπουλος
Για πρώτη φορά στην Ελλάδα εκδίδεται η μοναδική και συνάμα συναρπαστική μαρτυρία του σημαντικότερου κυνηγού των Ναζί. Ο Simon Wiesenthal ήταν ένας εμμονικός συλλέκτης πληροφοριών που πίστευε στην έννομη απόδοση δικαιοσύνης και όχι στην αυτοδικία. Έμεινε στην ιστορία ως ο άνθρωπος που ανακάλυψε το κρησφύγετο του Άντολφ Άιχμαν στη Νότια Αμερική. Όταν οι σύμμαχοι απελευθέρωσαν το στρατόπεδο συγκέντρωσης Μάουτχαουζεν, ο Wiesenthal ήταν ανάμεσα στους επιζώντες μέσα σε ένα κτίριο γεμάτο πτώματα. Χάνοντας την οικογένειά του στον πόλεμο και στους θαλάμους αερίων, έβαλε σκοπό της ζωής του να ανακαλύψει και να συλλάβει τους Ναζί εγκληματίες πολέμου που είχαν σκορπιστεί και κρύβονταν σε όλο τον κόσμο, προκειμένου να τους οδηγήσει ενώπιον τηςδικαιοσύνης. Το βιβλίο αποτελεί τη βίβλο της πορείας του, από τον εντοπισμό του Άιχμαν μέχρι την υποψηφιότητα για Νόμπελ Ειρήνης, και ακόμα παραπέρα.


Κωνσταντίνος Φίλης, Διεκδικητικός Πατριωτισμός - Ανατομία μιας συζήτησης που δεν έγινε ποτέ, εκδόσεις Παπαδόπουλος
Ο Κωνσταντίνος Φίλης, στις συζητήσεις του με τον Μάκη Προβατά, σπάει στερεότυπα, αποδομεί διαχρονικούς μύθους και προσφέρει μία ρεαλιστική και διεκδικητικά πατριωτική θεώρηση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.Ο «Διεκδικητικός πατριωτισμός», όρος που επινόησε ο ίδιος ο Φίλης, είναι μια επισκόπηση της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας, γραμμένη για κάθε αναγνώστη που θέλει να ξέρει τι γίνεται, τι δεν γίνεται και τι είναι πραγματικά εφικτό στον τομέα αυτό. Διακόσια χρόνια μετά την έναρξη της Επανάστασης και μέσα από ένα ταξίδι στους κυριότερους σταθμούς της σύγχρονης ιστορίας, το βιβλίο περιγράφει τη μετεξέλιξη της Ελλάδας από επαρχία της της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε ένα εθνικό κράτος και αργότερα σε μία σταθερή δημοκρατία της Δύσης, που όμως διατηρεί το βλέμμα της και στην Ανατολή. Εντοπίζονται οι παραλείψεις, οι ασυνέχειες αλλά και η προνοητικότητα που συχνά επέδειξε η ελληνική διπλωματία και αξιολογείται η μακροχρόνια πολιτική μας σε τρία επίπεδα: το παγκόσμιο, τοευρωπαϊκό και το περιφερειακό.


ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

HBR'S Ten must reads - Συναισθηματική νοημοσύνη, εκδόσεις Ψυχογιός
Στο κλασικό πλέον και μπεστ σέλερ Συναισθηματική Νοημοσύνη, ο Daniel Goleman διαπιστώνει πως ο ρόλος της είναι δύο φορές πιο σημαντικός από άλλες δεξιότητες στην άσκηση αποτελεσματικής ηγεσίας. Ακόμα και αν δεν έχετε διαβάσει τίποτα περί αυτής, διαβάστε αυτά τα 10 άρθρα - επιτομή των σημαντικότερων ιδεών και αποτελεσματικότερων πρακτικών επί του θέματος, που επιλέχθηκαν με προσοχή μέσα από τις σελίδες του περιοδικού Harvard Business Review. Το βιβλίο αυτό θα σας εμπνεύσει και θα σας εξάψει για να αποκτήσετε επίγνωση της διάθεσης και των συναισθημάτων σας. Να τα ρυθμίσετε, να λάβετε αποφάσεις σε σχέση με το ανθρώπινο δυναμικό με σύνεση και ενσυναίσθηση, να διαχειριστείτε συγκρούσεις και να ελέγξετε τα συναισθήματα μέσα στην ομάδα σας αντιδρώντας σε δύσκολες καταστάσεις με σθένος. Αντιληφθείτε σε βάθος τις δυνάμεις, τις αδυναμίες, τις ανάγκες, τις αξίες και τους στόχους σας, αναπτύξτε συναισθηματική ευελιξία και μυηθείτε σε μια διαδικασία διαρκούς εγρήγορσης.


BJ Fogg, PhD, Μικρές συνήθειες, εκδόσεις Κλειδάριθμος
Ξεχάστε την τελευταία τάση για εξαντλητική γυμναστική. Ξεχάστε τις μεγάλες αποφάσεις που διαρκούν μόνο μερικές εβδομάδες. Ξεχάστε την ενοχή. Ξεχάστε τη δυσαρέσκεια. Η βελτίωση της ζωής σας είναι πολύ πιο εύκολη απ’ ό,τι νομίζετε. Δοκιμάστε οποιαδήποτε συνήθεια, κάντε τη μικρή, βρείτε πού ταιριάζει φυσιολογικά στη ζωή σας και καλλιεργήστε την ανάπτυξή της. Ο BJ Fogg, εμβληματική μορφή της Silicon Valley και ιδρυτής του θρυλικού Εργαστηρίου Σχεδιασμού Συμπεριφοράς στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, έχει αποκωδικοποιήσει τον σχηματισμό συνηθειών. Με τη μέθοδο Tiny Habits© (Μικρές Συνήθειες), η οποία βασίζεται σε εικοσαετή έρευνα και χρησιμοποιείται από περισσότερα από 60.000 άτομα, αποκαλύπτει ότι το κλειδί για την αλλαγή συμπεριφοράς είναι το αντίθετο αυτού που σας έλεγαν πάντα. Δεν έχει να κάνει με τη δύναμη της θέλησης, αλλά με το να ξεκινάει κανείς με μικρά βήματα και με τρόπο που τον κάνει να νιώθει καλά.


ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

Φιλ Τζάκσον, Έντεκα δαχτυλίδια, εκδόσεις Ψυχογιός
Κατά τη διάρκεια της απίστευτης καριέρας του ως κόουτς των Σικάγο Μπουλς και των Λος Άντζελες Λέικερς, ο Φιλ Τζάκσον κέρδισε τα περισσότερα πρωταθλήματα από οποιονδήποτε άλλο προπονητή στην ιστορία του επαγγελματικού αθλητισμού. Έντεκα φορές οδήγησε τις ομάδες του στον απόλυτο στόχο: το πρωτάθλημα ΝΒΑ – έξι φορές τους Σικάγο Μπουλς και πέντε φορές τους Λος Άντζελες Λέικερς. Διερευνώντας τα πάντα, από την ανθρωπιστική ψυχολογία και τη φιλοσοφία των Αυτοχθόνων Αμερικανών μέχρι τον ζεν διαλογισμό, ο Τζάκσον ανέπτυξε μια νέα προσέγγιση όσον αφορά την ηγεσία, η οποία άφησε το στίγμα της στον υπερανταγωνιστικό κόσμο του επαγγελματικού αθλητισμού. Αποκαλύπτει πώς έμαθε τα μυστικά της ενσυνείδησης και του ομαδικού πνεύματος, πώς ενέπνευσε θρυλικούς παίκτες όπως ο Μάικλ Τζόρνταν, ο Σακίλ Ο’Νιλ και ο Κόμπι Μπράιαντ και πώς έστησε πετυχημένες ομάδες, κάνοντας τους παίκτες του να εμπιστεύονται ο ένας τον άλλον και να λειτουργούν με απόλυτο συγχρονισμό.


Χοσέ Μανουέλ Πουέρτας, Γιάννης Αντετοκούνμπο - Γράφοντας Ιστορία, εκδόσεις Κάκτος
Ο Βασίλης Σκουντής γράφει στον επίλογο του βιβλίου: «Ζωή σαν μυθιστόρημα, με το σύμπαν να συνωμοτεί για να επιτευχθεί το ακατόρθωτο, είναι η ζωή του Γιάννη Αντετοκούνμπο! Τι πιθανότητες υπάρχουν ο γιος μεταναστών από τη Νιγηρία να αναδειχθεί δύο φορές MVP, μόλις στα μισά της τρίτης δεκαετίας της ζωής του, και να υπογράψει το πιο ακριβό συμβόλαιο στην ιστορία του NBA; Η πορεία της ζωής του Γιάννη είναι τόσο μοναδική όσο και ο ίδιος. Με πρωτοφανή σωματικά χαρακτηριστικά και αστείρευτο μπασκετικό ταλέντο, αφήνει πίσω τους αντιπάλους με την ίδια ταχύτητα που στο παρελθόν έτρεχε για να βοηθήσει την οικογένειά του να βιοποριστεί. Πανίσχυρος και δυναμικός κάτω από το καλάθι, έγινε θρύλος που τη ζωή του θα διηγούμαστε για να εμπνέουμε τις επόμενες γενιές. Γιατί όταν η ίδια η ζωή ξεπερνά και την πιο ζωηρή φαντασία και την πιο ευφάνταστη ταινία, τότε γράφεται Ιστορία!».


Βασίλης Παπαθεοδώρου, Με ταχύτητα, με δύναμη, με πάθος, εκδόσεις Καστανιώτη
Τζέσε Όουενς, Λιζ Χάρτελ, Πίτερ Νόρμαν, Ντέρεκ Ρέντμοντ: Αθλητές κορυφαίοι, που έμειναν στην ιστορία όχι μόνο για τις επιδόσεις, αλλά για τις αξίες τους, που αγωνίστηκαν για το ιδεώδες του ευ αγωνίζεσθαι και την ισότητα, ενάντια στις προκαταλήψεις της εποχής τους, ενάντια στα κάθε είδους εμπόδια που βρέθηκαν στον δρόμο τους. Μαχητές του αθλητισμού και της ζωής που, ακόμα κι αν δεν το επεδίωξαν, ενέπνευσαν εκατομμύρια ανθρώπων με την πίστη, το πάθος και την αγωνιστικότητά τους. Είκοσι ιστορίες από τους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες με μορφές των σταδίων και των γηπέδων που, ακόμα κι αν δεν κατάφεραν να πάρουν κάποιο μετάλλιο, ακόμα κι αν δεν κατάφεραν καν να λάβουν μέρος στον τελικό του αγωνίσματός τους, έμειναν στο μυαλό και στην καρδιά των ανθρώπων σαν παραδείγματα ήθους και μαχητικότητας. Σαν παραδείγματα ζωής.