Βιβλιο

«Η αφιέρωση» του Μπότο Στράους

Ένα μυθιστόρημα για το ναρκισσιστικό τραύμα και τον τρόμο του κενού

Νατάσσα Καρυστινού
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Παρουσίαση του βιβλίου «Η αφιέρωση» του Μπότο Στράους, που κυκλοφορεί σε νέα έκδοση από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια

Το μυθιστόρημα «Η αφιέρωση» του Μπότο Στράους, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια σε μετάφραση Δήμου Βαρθολομαίου, είναι η περιγραφή του «μετά» ενός χωρισμού. Αφηγητής είναι ο Ρίχαρτ Σρούμπεκ, ένας Βερολινέζος βιβλιοπώλης περίπου τριάντα ετών, ο οποίος μόλις χωρίζει από την ερωμένη του πέφτει στο κενό: δεν καταλαβαίνει γιατί η Χάννα τον εγκατέλειψε ξαφνικά και την περιμένει με αγωνία να γυρίσει − ίσως μόνο και μόνο επειδή δεν μπορεί να ζήσει χωρίς αυτήν. Πραγματικά «δεν μπορεί να ζήσει»: αφήνει τη δουλειά του και αποσύρεται στο διαμέρισμά του, όπου παύει να πλένεται και να ξυρίζεται για εβδομάδες, αντλώντας κάποια διεστραμμένη ευχαρίστηση από την απελπισία του. Ο κόσμος καταρρέει γύρω του και μέσα του: οι αστείες στιγμές δεν λείπουν από αυτή την ιστορία ναρκισσιστικού τραύματος∙ μικροατυχήματα, παράλογες σκέψεις, έμμονες ιδέες. Ταυτοχρόνως, καταγράφει συλλογισμούς και ερωτηματικά που προορίζονται για τη Χάννα: η αφήγησή του είναι στοιχειωμένη από τη φρίκη της ερωτικής απώλειας και από τον εκτροχιασμό της συνείδησής του. «Η αφιέρωση» είναι από τα πιο προσιτά του βιβλία, χωρίς αλληγορίες και φαντασμαγορίες σαν εκείνες που βρίσκουμε για παράδειγμα στο μυθιστόρημα «Ο νεαρός άνδρας»: εδώ, μέσα από το χρονικό του Ρίχαρτ, ο αναγνώστης μπορεί να βρει στοιχεία από τον δικό του εγκαταλελειμμένο εαυτό.

Ο Μπότο Στράους είναι περισσότερο γνωστός ως θεατρικός συγγραφέας όπως συμβαίνει συχνά στους γερμανόφωνους Κεντροευρωπαίους −Πέτερ Χάντκε, Μαξ Φρις, Φρίντριχ Ντύρενματ, Τόμας Μπέρχαρτ, Πέτερ Τουρρίνι− αλλά και ως δοκιμιογράφος: το 1993 ένα δοκίμιό του για τον σύγχρονο πολιτισμό θεωρήθηκε υπερβολικά «συντηρητικό» και την ίδια στιγμή αδυσώπητο εναντίον των μικροαστών −όλοι οι προαναφερθέντες θα συμφωνούσαν λίγο-πολύ μαζί του. Ο Στράους γεννήθηκε στο Νάουμπουργκ της Γερμανίας το 1944 και σπούδασε Θέατρο και Κοινωνιολογία στην Κολονία και στο Μόναχο, ενώ στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στο Βερολίνο όπου ζει μέχρι σήμερα. Έχει βραβευτεί με το Jean Paul-Preis (1987) και το Georg Büchner-Preis (1989).

Στα ελληνικά κυκλοφορούν επίσης το «Θεωρία της απειλής» (εκδ. Ίνδικτος) και το «Κανένας άλλος» (εκδ. Αλεξάνδρεια). Επιπλέον ο Μπότο Στράους έχει συνεργαστεί σε συλλογικό τόμο με τίτλο «Ο άγνωστος Τόμας Μπέρχαρτ» (εκδ. Νάρκισσος).