Βιβλιο

«Ημερολόγιο της πανούκλας» του Γκονσάλο Μ. Ταβάρες

Από την Πορτογαλία, με αγάπη

Άρης Σφακιανάκης
ΤΕΥΧΟΣ 789
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Αναγνώστης με αιτία: Ο Άρης Σφακιανάκης γράφει για το βιβλίο «Ημερολόγιο της πανούκλας» του Γκονσάλο Μ. Ταβάρες, που κυκλοφορεί από τις εκδ. Καστανιώτη.

Έχω μόλις επιστρέψει από το εμβολιαστικό κέντρο όπου έκανα τη δεύτερη δόση του Astra Zeneca. Με δυο λόγια, είμαι ένας βετεράνος του πολέμου. Αντιμετωπίζω με νωθρή υπεροψία τους Pfizer και Moderna (δεν έχουν υπάρξει αυτοί στα χαρακώματα, δεν έχουν νιώσει το παραλήρημα – είναι οι τυχεροί του συστήματος).

Πολλές φορές σκέφτηκα να γράψω ένα ημερολόγιο καραντίνας, μάλιστα κάποτε κάποτε έπιασα το στιλό στα χέρια κι άνοιξα τις σελίδες των καταχωρήσεων, μα ύστερα βρέθηκα μπροστά στη φενάκη του λευκού χαρτιού. Κι ύστερα, τι να γράψω; Για τον καφέ που χτυπάω στο χέρι ώσπου να αποκτήσει μια βελούδινη υφή που θα ζήλευε κάθε μπαρίστας; Για το τρέξιμο που κάνω κάθε απόγευμα στον Άδη (το έκτο υπόγειο της πολυκατοικίας μου που είναι τρόπον τινά προσομοίωση, στο νου μου, του άλλου κόσμου;) Για τις μονήρεις βόλτες μου στον λόφο του Άη Γιάννη, με θέα την Ακρόπολη και τον Αργοσαρωνικό, όπου νιώθω σαν τον Βέρθερο δίχως την κίτρινη παλτουδιά; Να γράψω για τα βιβλία που διαβάζω; –μα γράφω, ας είναι καλά η Athens Voice που μου ’δωσε δουλειά να κάνω. Να μιλήσω για την αγαπημένη μου που δεν βλέπω γιατί δεν υπάρχει αντίστοιχος κωδικός sms; Να αναφερθώ στη φαντασμαγορία των σούπερ μάρκετ που είναι βέβαια τα κατ’ εξοχήν μουσεία της εποχής καθώς στα ράφια τους η αισθητική καλλιεργείται χάρη στους καταξιωμένους γραφίστες των κονσερβών ντομάτας;

Είμαι σίγουρος πως πολλοί συγγραφείς αυτή τη στιγμή γράφουν, επιμελούνται ή ετοιμάζονται να εκδώσουν ημερολόγια καραντίνας. Ένα τέτοιο έπεσε στα χέρια μου τις προάλλες. Με ωραίο εξώφυλλο, οι εκδόσεις Καστανιώτη κυκλοφόρησαν σε καλά ελληνικά το «Ημερολόγιο της Πανούκλας». Συγγραφέας, άγνωστος σε μένα ως τώρα, ο Πορτογάλος Γκονσάλο Μ. Ταβάρες.

Ομολογώ ότι άνοιξα με δισταγμό το βιβλίο καθώς, μπουχτισμένος από την καραντίνα όλους αυτούς τους μήνες, φανταζόμουν ότι δεν θα άντεχα κιόλας να διαβάσω για την επιδημία κι όλη ετούτη την ιστορία με τον κορωνοϊό που πραγματικά την έχω σιχαθεί ως το μεδούλι.

Όμως σύντεχνος Πορτογάλος με εξέπληξε ευχάριστα. Μάλιστα, απολαμβάνω τόσο το βιβλίο του που το διαβάζω σε μικρές δόσεις ώστε να εμπεδώνω τη δική του θεώρηση του κόσμου εν μέσω covid 19. Είναι ένα κείμενο μπολιασμένο όχι μόνο με τις δικές του σκέψεις αλλά και με μπόλικη φιλοσοφία αρχαίων και νέων, με αστραφτερή λογοτεχνία άλλων συγγραφέων αλλά και κάθε μορφής εικαστικές τέχνες. Είναι ένα ημερολόγιο υφασμένο με σκηνές από κάθε γωνιά του πλανήτη, ενός πλανήτη που πρώτη φορά στην ιστορία του καλείται να αντιμετωπίσει έναν κοινό εχθρό – και μάλιστα λιλιπούτειο, αόρατο. Ο συγγραφέας του δεν αναλύεται σε θρήνους, δεν αποδίδει τα τεκταινόμενα σε κάποια συνωμοσία των πλουσίων κατά των φτωχών, δεν κατηγορεί τους πολιτικούς που μας έκλεισαν μέσα. Δεν βγάζει κούφια συμπεράσματα, δεν σπέρνει το φόβο, δεν μας αφηγείται το παραμύθι του σκεπαρνοσκοτωμένου.

Η ματιά του Ταβάρες είναι μια καθαρή ενατένιση του κόσμου, όπως προέκυψε από τούτο το νοσηρό στρίψιμο της βίδας. Προσωπικά, έχω βαρεθεί να βλέπω μάσκες γύρω μου. Εμβολιαστείτε!