Βιβλιο

Ποια βιβλία θα μας συνοδεύσουν στις καλοκαιρινές μας εξορμήσεις

Πειράζει που θέλω να διαβάζω Φλομπέρ με ντάλα ήλιο;

Αλίκη Πορτοσάλτε
ΤΕΥΧΟΣ 786
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Καλοκαιρινά αναγνώσματα: Ποια βιβλία θα μας συνοδεύσουν στις καλοκαιρινές μας εξορμήσεις;

Οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν, ο ήλιος όχι μόνο λάμπει, αλλά καίει, οι τελικοί της Eurovision και του Champions League σήμαναν το τέλος της άνοιξης… Το καλοκαίρι είναι εδώ και ήρθε για να μείνει, όπως επίσης και τα όνειρα για ταξίδια σε παραθαλάσσιες περιοχές… Άσε που τώρα έχουμε και αφορμή για να οργανωθεί αυτό το ταξίδι στην Ιταλία που πάντα θέλαμε να γίνει πραγματικότητα. Εκτός από τα πολλά ερωτήματα και τους πολλούς προβληματισμούς, θα πάμε εξωτερικό ή «εσωτερικό», ποιο νησί να επιλέξουμε, πού να μείνουμε, πού να φάμε, έχουμε και μια ακόμη πιο δύσκολη απόφαση να πάρουμε… Ποια βιβλία θα μας συνοδεύσουν στις καλοκαιρινές μας εξορμήσεις;

Τέλος Μαΐου εμφανίζεται στα βιβλιοπωλεία μια καινούργια γωνιά, με ένα καινούργιο και εξωτικό είδος, που κατά τη διάρκεια των άλλων εποχών εξαφανίζεται σαν να φοράει τον μαγικό μανδύα του Χάρι Πότερ. Με τον χαρακτηρισμό Summer reading «Καλοκαιρινό ανάγνωσμα» ορίζουμε τα –ας πούμε– πιο ανάλαφρα και διασκεδαστικά βιβλία, που «παραδοσιακά» διαβάζονται μόνο το καλοκαίρι, γιατί τον υπόλοιπο χρόνο υποτιμούνται, λες και υπάρχει κάποιος άγραφος κανόνας που σου υποβάλλει τον χειμώνα να διαβάζεις μόνο Ντοστογιέφσκι και Φιτζέραλντ. Το είδος αυτό έχει συνδεθεί με την έννοια της χαλάρωσης και των θετικών vibes του καλοκαιριού και εκπροσωπείται από εξώφυλλα είτε με κάποια εικόνα κάποιας παραλίας ή κάποιου δέντρου, ή με μια παρέα γυναικών στον δρόμο ή τέλος με κάτι abstract όπως ένα φύλλο που έχει πέσει στο έδαφος ή μια πετσέτα παραλίας.

Σε ένα από τα αγαπημένα sites των βιβλιοφάγων, το Goodreads, μπορεί κανείς να μιμηθεί την Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων και να πέσει μέσα στην άβυσσο από λίστες με προτάσεις «καλοκαιρινών βιβλίων». Μεγάλοι εκδοτικοί οίκοι, όπως ο Penguin Books και τα παρακλάδια του, έχουν χιλιάδες ιστοσελίδες με προτάσεις και Summer Reading Challenges….

Δεν είναι όμως ένα είδος διάκρισης προς τα βιβλία αυτός ο διαχωρισμός; Γιατί δεν είναι «αποδεχτό» να συνοδεύσουν κάποιον στην παραλία οι στίχοι του Νερούδα, οι περιγραφές του Φλομπέρ, τα δοκίμια της Ζέιντι Σμιθ; Επειδή είναι «δύσκολα» και «βαριά» βιβλία με πολλούς χαρακτήρες και πολλές παράλληλες πλοκές; Επειδή υποτίθεται ότι η παραλία είναι ευκαιρία να χαλαρώσουμε και να ξεχάσουμε τις έγνοιες μας; Και αν κάποιος χαλαρώνει με τα ανθρώπινα πάθη της Άννα Καρένινα ή τις περιπέτειες του Ρόμπερτ Τζόρνταν; 

Με την ίδια λογική γιατί να κρίνεται κάποιος αν π.χ. διαβάζει κάποιο βιβλίο του Bridgerton στο μετρό τον χειμώνα; Επειδή, θεωρείται romance, άρα ανάλαφρο, άρα κατάλληλο για το καλοκαίρι; Ή επειδή προτιμάει κάποιο βιβλίο που είναι εκτός της λίστας των κλασικών; Ενώ κάποτε το διάβασμα ήταν μία από τις κύριες ασχολίες, ή χόμπι, πλέον θεωρείται ένα είδος καταναγκαστικής εργασίας, κάτι που μας επιβάλλεται από το σπίτι ή από το σχολείο. 
«Βιβλιοφάγοι του κόσμου ενωθείτε»! Με την τεχνολογική επανάσταση και με τους εκατοντάδες τρόπους να διαβάσει κανείς όποιο βιβλίο και όπου θέλει, ήρθε πια η ώρα να μη θεωρείται το διάβασμα ξεκούραση μόνο το καλοκαίρι και όλον τον υπόλοιπο χρόνο ασχολία του «σπασίκλα» ή κάποιου εσωστρεφούς ατόμου, αλλά ένας ακόμη τρόπος να περάσει κανείς τον ελεύθερο του χρόνο, χωρίς να κρίνεται από το είδος και τον τίτλο του βιβλίου. Ας αποδεχτούμε αυτό το καλοκαίρι με έναν διαφορετικό τρόπο, κρατώντας ένα βιβλίο του Καμύ στο χέρι, με το Nessun Dorma να παίζει δυνατά από τα μεγάφωνα του beach bar…