Αναγνώστης με αιτία: Ο Άρης Σφακαιανάκης γράφει για τα βιβλία «Μνήματα καουμπόηδων» και «2666» του Ρομπέρτο Μπολάνιο, που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Άγρα.
Υπάρχουν κάποιοι συγγραφείς που με κάνουν να δαγκώνω τα χείλη μου από λύσσα. Όχι επειδή έκανα το ατόπημα να αγοράσω κάποιο βιβλίο τους που αποδείχτηκε νούλα κι αδυνατώ να το επιστρέψω στον βιβλιοπώλη της γειτονιάς μου γιατί σεμνύνομαι τη σεβάσμια όψη του, (ούτε γιατί η μετάφραση ήταν τέτοια που σχημάτιζα ήδη τον αριθμό τηλεφώνου του εκδότη να διαμαρτυρώ κόσμια, πριν σκεφτώ ωριμότερα ότι και ο εκδότης άνθρωπος είναι και υπόκειται σε λάθη), μα επειδή διάβασα κάποιον συγγραφέα που με έκανε να θέλω να σταθώ μπροστά στον μοναδικό καθρέφτη του σπιτιού μου –δεν φημίζομαι για εγωπάθεια– και να σκαμπιλίσω εμαυτόν γιατί δεν τον είχα ανακαλύψει ως τότε.
Μια τέτοια περίπτωση υπήρξε για μένα ο Ρομπέρτο Μπολάνιο. Χιλιανός συγγραφέας που πέθανε στα πενήντα του. Ένας σπουδαίος συγγραφέας. Ένας συγγραφέας που αγνοούσα – και ντρέπομαι γι’ αυτό. Μάλιστα, είμαι έτοιμος να λογοδοτήσω ενώπιον του δικαστηρίου του καλού αναγνώστη για τούτη μου την παράλειψη. Ίσως φταίει το γεγονός ότι δεν διαβάζω κριτικές βιβλίων, ούτε παρουσιάσεις σε λέσχες ανάγνωσης, μήτε μπλογκ σχετικά με μυθιστορήματα. Κι αυτό όχι γιατί δεν εμπιστεύομαι τους άλλους, αλλά επειδή πλήττω με τέτοια κείμενα. Προτιμώ να ακολουθώ τη δική μου αναγνωστική πυξίδα, που ενίοτε ωστόσο ατονεί, με αποτέλεσμα να μην έχω διαβάσει ως πριν λίγο καιρό έναν συγγραφέα σαν τον Ρομπέρτο Μπολάνιο.
Μια ευτυχής συγκυρία έφερε στα χέρια μου το τελευταίο βιβλίο του, το «Μνήματα καουμπόηδων», που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Άγρα. Πρόκειται για μια συλλογή τριών νουβελών, που όταν άρχισα να διαβάζω με άφησαν άναυδο. Απόλαυσα το βιβλίο κι αποφάσισα να βρω και τα υπόλοιπα του συγγραφέα, που, για καλή μου τύχη, είχαν κυκλοφορήσει όλα από τις ίδιες εκδόσεις (που σημαίνει ότι είχαν όλα καλές μεταφράσεις και καλή επιμέλεια).
Το επόμενο που έπιασα στα χέρια μου –και διαβάζω τούτες τις μέρες- έχει τίτλο «2666». Κάπως διαβολικός τίτλος, είναι η αλήθεια. Μα το κείμενο είναι θεϊκό. Οι ήρωές του πότε αναζητάνε κάποιον εξαφανισμένο συγγραφέα, πότε παρακολουθούν έναν αγώνα πυγμαχίας, πότε επιχειρούν να λύσουν μια σειρά εγκλημάτων, πότε ερωτεύονται το λάθος άτομο. Περιπλανιούνται στην Ευρώπη και στη Λατινική Αμερική και ζουν απίστευτες περιπέτειες στο Μεξικό. Ο αναγνώστης δεν μπορεί να αφήσει το μυθιστόρημα από τα χέρια του – παρόλο τον όγκο του. Ο μεταφραστής Κρίτων Ηλιόπουλος αξίζει τα εύσημά μας – και μαζί ο εκδότης που μας συστήνει τον συγγραφέα. Θα μπορούσα να φλυαρήσω κι άλλο, όμως προτιμώ να ακούσουμε μαζί τη φωνή του ίδιου του συγγραφέα από το 2666.
Μιλάει ένας κεντρικός ήρωας: «Άραγε τι είναι για μένα ιερό; σκέφτηκε ο Φέητ. Ο αόριστος πόνος που νιώθω με το χαμό της μητέρας μου. Η συνειδητοποίηση ότι αυτό είναι ανεπανόρθωτο; Ή μήπως η περίεργη κράμπα που νιώθω όταν κοιτάζω αυτή τη γυναίκα; Και για ποιον λόγο με πιάνει η κράμπα, ας την πούμε έτσι, όταν εκείνη με κοιτάζει και όχι όταν με κοιτάζει η φίλη της; Επειδή η φίλη της είναι λιγότερο όμορφη, σκέφτηκε ο Φέητ. Άρα συμπεραίνουμε ότι για μένα το ιερό είναι η ομορφιά…»
Ιδού η αγάπη των αρχαίων Ελλήνων για το κάλλος στα χείλη ενός Χιλιανού.
Ρωτήσαμε 10 προσωπικότητες από τους χώρους των τεχνών, των βιβλίων, της πολιτικής και της ακαδημαϊκής ζωής να μας μιλήσουν για τα τρία βιβλία που διάβασαν και αγάπησαν περισσότερο μέσα στο 2024. (Έχουμε κι ένα έξτρα. Κι είναι, φυσικά, ποίηση.)
«Προσπάθησα να γράψω ένα ποίημα που δεν παραιτείται, δεν παραδίδεται, δεν σηκώνει αμαχητί τα χέρια ψηλά, δεν το βάζει στα πόδια μπροστά στην αγριάδα και τη σκληρότητα της ζωής και της εποχής»
Το βιβλίο του, με τον τίτλο «Στον ίδιο δρόμο», είναι από κάθε άποψη ένα γοητευτικό ανάγνωσμα. Τόσο γιατί αφηγείται μια γοητευτική ζωή, όσο και γιατί είναι γοητευτική η γραφή του.
Ο τόμος αριθμεί τον εικοστό τρίτο της σειράς «Ο Κύκλος των Μουσείων», μιας εκδοτικής πρωτοβουλίας η οποία αποτελεί μακρά πολιτιστική συνεισφορά στο πλούσιο αρχαιολογικό απόθεμα της Ελλάδας.
12°
