Βιβλιο

Ο κόσμος της jazz σε τρία βιβλία της Taschen

Από τα εξώφυλλα δίσκων στις θρυλικές εικόνες του William Claxton και τη Νέα Υόρκη του 1920

Γιώργος Φλωράκης
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Τρία jazz βιβλία για τον κόσμο της jazz από τις εκδόσεις Taschen: Τα εξώφυλλα δίσκων, οι φωτογραφίες του William Claxton και η σκηνή της Νέας Υόρκης το 1920.

Όσο περνάει ο καιρός, η ευρύτερη αισθητική γύρω από ένα μουσικό είδος αποκρυσταλλώνεται. Έτσι, σήμερα ξέρουμε καλά πώς περίπου πρέπει να μοιάζει ένα εξώφυλλο δίσκου για να ανταποκρίνεται στο ύφος της jazz. Παράλληλα, εκτός του ότι πρέπει να εκφράζει την προσωπικότητα του κεντρικού καλλιτέχνη, του leader του σχήματος όπως λένε και οι cool cats του είδους, πρέπει να αγγίζει και τις ανάγκες του κοινού.

Philly Joe Jones (αριστερά) και Larance Marable, Falcon Lair, Beverly Hills © William Claxton/TASCHEN

Η jazz είναι ένα ιδίωμα ρευστό. Χαρακτηρίζεται από μία ελεύθερη φόρμα, που σε κάθε συγκεκριμένη χρονική στιγμή παίρνει ένα συγκεκριμένο σχήμα, το οποίο μετασχηματίζεται σε κάτι άλλο για να διαφοροποιηθεί και πάλι υπό το πνεύμα των καιρών, υπό την προσωπικότητα των μουσικών, υπό τις διαθέσεις του κοινού. Κίνηση αέναη.

Αν αυτό συμβαίνει συνεχώς στη συγκεκριμένη μουσική, τότε στο γραφιστικό αντίστοιχο, στην τέχνη κατασκευής εξωφύλλου για τον δίσκο και στην τέχνη κατασκευής αφίσας για τη συναυλία, τι πρέπει να συμβεί; Πώς μπορεί ο εικαστικός καλλιτέχνης να συλλάβει το γενικό πλαίσιο του ύφους μια συνεχώς μετακινούμενης μουσικής και πώς να αναπαραστήσει οπτικά τις διαφοροποιήσεις της;

© TASCHEN

Η τέχνη των εξωφύλλων των δίσκων της jazz έχει μια πολύ ιδιαίτερη θέση στη γραφιστική. Είναι πολύ σημαντικές και πολύ ενδιαφέρουσες οι απαντήσεις που δόθηκαν στο ζήτημα αυτό από τους γραφίστες των πιο σημαντικών από τις δισκογραφικές εταιρείες του είδους. Η Blue Note -ειδικά αυτή- αλλά και η Verve και η Impulse και αρκετές ακόμη εταιρείες, δημιούργησαν έναν ολόκληρο εικαστικό κόσμο, που έπαιξε πολύ μεγάλο ρόλο στην καθιέρωση της jazz.

Κυκλοφόρησε πριν από λίγες μέρες από την Taschen το βιβλίο των Joaquim Paulo και Julius WiedemannJazz Covers”, που στις 550 σελίδες του περιλαμβάνει μερικά από τα εμβληματικά εξώφυλλα jazz δίσκων, κυκλοφορίας από το 1940 μέχρι το 1990. Σημαντικό απόκτημα για κάθε φίλο του είδους.

Ανάμεσα στις άλλες πρόσφατες κυκλοφορίες της Taschen, είναι και το βιβλίο του Robert Nippoldt, “Jazz. New York in the Roaring Twenties”. Ο Nippoldt είναι ένας από τους πιο σημαντικούς σημερινούς illustrators, που έχει πολύ μεγάλη αγάπη στην εποχή του μεσοπολέμου, στη jazz, στο cabaret, στον ευρύτερο εναλλακτικό πολιτισμό, όπως αναπτύχθηκε σε μεγαλουπόλεις όπως το Βερολίνο και η Νέα Υόρκη. Αυτό εδώ είναι ένα βιβλίο για να ξεφυλλίζεις με τις ώρες ακούγοντας big bands από δεκάιντσα γεμάτα scratch.

© TASCHEN

Τέλος, αφού μιλάμε για jazz στην Taschen, ας θυμηθούμε το “Jazzlife”, το βιβλίο του William Claxton με μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές φωτογραφίες του κόσμου της jazz. Charlie Parker, Count Basie, Duke Ellington, Muddy Waters, Gabor Szabo, Dave Brubeck, Stan Getz, Billie Holiday, Ella Fitzgerald, Miles Davis, Charles Mingus, Thelonious Monk, John Coltrane είναι μερικοί μόνο από τους μουσικούς του είδους που μπορείς να βρεις στις σελίδες του.

O ντράμερ Elvin Jones έξω από το Birdland, Μανχάταν, Νέα Υόρκη © William Claxton/TASCHEN