POLIS: Η δίκη του Σωκράτη και ο Πλάτωνας σε κόμικς

Οι μύθοι της αρχαίας Ελλάδας, οι θεοί του Ολύμπου, ήρωες και αντιήρωες, πλάσματα της φαντασίας και ταξίδια ως την άκρη της Γης και σε άλλους πλανήτες συνεχίζουν να εμπνέουν και να κυριαρχούν στην παγκόσμια ποπ κουλτούρα. Άπειρα τα παραδείγματα που μπορούμε να αναφέρουμε, από τα βιβλία και τις ταινίες με ήρωα τον νεαρό Πέρσι Τζάκσον και τους Ολύμπιους μέχρι τους «300» του –πολύ hot αυτές τις ημέρες- Ζακ Σνάιντερ και το δημοφιλές animation «Το Αίμα του Δία» στο Netflix από τα αδέλφια Παρλαπανίδη.

Δεν είχαμε δει ποτέ όμως ένα βιβλίο κόμικ γύρω από τη ζωή και το έργο αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων όπως ο Σωκράτης και ο Πλάτωνας. Ο αμερικανός συγγραφέας Jave Galt-Miller αποδεικνύει ότι κάτι τέτοιο μπορεί να λειτουργήσει περίφημα και μέσα από σελίδες κόμικς. Η σειρά «POLIS» σε τρία μέρη (ήδη κυκλοφορούν ψηφιακά τα δύο πρώτα στην αγγλική γλώσσα και ένα graphic novel στο προσεχές μέλλον θα μαζέψει στις σελίδες του και τα τρία μέρη) είναι μία πραγματικά ενδιαφέρουσα και καλοδουλεμένη μεταφορά σε κόμικς της ζωής των δύο αυτών φιλοσόφων, δύο από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες του παγκόσμιου πνεύματος και πολιτισμού. Με βάση και αρχή τη δίκη του Σωκράτη, ο Jave Galt-Miller από το Λος Άντζελες δούλεψε εξ αποστάσεως με τον σχεδιαστή κόμικς Daniel Becker (Invisible Ink Studio) από την Καμπέρα της Αυστραλίας και δημιούργησαν το «POLIS». Δύο «ξένοι» σχεδιάζουν, γράφουν και συνομιλούν με τον Σωκράτη και τον Πλάτωνα.

Ο Jave Galt-Miller και ο Daniel Becker μίλησαν στην ATHENS VOICE για τη σειρά κόμικς «POLIS».

Πώς αποφασίσατε να γράψετε ένα βιβλίο κόμικ για τον Σωκράτη και τον Πλάτωνα;
Jave Galt-Miller: Με ενδιέφερε η φιλοσοφία από τα γυμνασιακά μου χρόνια, αν και το ομολογώ ότι ήμουν αρνητικά προκατειλημμένος απέναντι στον Πλάτωνα. Λίγα χρόνια αργότερα διάβασα το «Picture This» του Joseph Heller, ένα μυθιστόρημα για τον Ρέμπραντ και τον πίνακα «Ο Αριστοτέλης μπροστά στην προτομή του Ομήρου», με τα φλας μπακ στον Πελοποννησιακό Πόλεμο, συγκρίνοντας την Αθήνα και την Σπάρτη με την Αμερική και την Σοβιετική Ένωση της εποχή τους Ψυχρού Πολέμου. Ο Σωκράτης σε εμένα φαινόταν σαν μία πραγματική ηρωική φιγούρα. Ψάχνοντας τα πράγματα αργότερα, ξεχώρισα τον τρόπο σκέψης του Σωκράτη με του Πλάτωνα και αναρωτήθηκα πώς ήταν η σχέση τους.

Ο Πλάτωνας μιλάει πολύ λίγο για τον εαυτό του στα έργα που άφησε και γνωρίζουμε λίγα πράγματα για τη ζωή του νέος παρά σαν μεγαλύτερος. Πίστεψα ότι θα είχε ενδιαφέρον να πω μία ιστορία για την παράδοση της σκυτάλης από το δάσκαλο στο μαθητή, το τέλος ενός από τους σπουδαιότερους φιλοσόφους της Ιστορίας και η αρχή ενός άλλου.

Και κάτι με τράβηξε ακόμα περισσότερο, μιας και δεν υπάρχουν πολλά πράγματα για τον Σωκράτη στην ποπ κουλτούρα, πέραν ενός cameo στην ταινία «Bill and Ted’s Excellent Adventure». Στην πραγματικότητα, έγραψα την ιστορία σαν κινηματογραφικό σενάριο. Το έδωσα εδώ και εκεί, αλλά οι ατζέντηδες με τους οποίους μίλησα μου είπαν ότι μια ιστορία για αρχαίους φιλόσοφους δεν θα έβγαζε λεφτά.

Δεν θα ήταν δυνατό να βρω 100 εκατομμύρια δολάρια για να γυρίσω μόνος μου ένα ιστορικό blockbuster και έτσι σκέφτηκα να κυκλοφορήσουμε ένα graphic novel. Για να κάνω τα πράγματα πιο απλά, «έσπασα» την ιστορία σε τρία μέρη. Το πρώτο και δεύτερο μέρος είναι έτοιμα, κυκλοφορούν με τη βοήθεια του κόσμου στην πλατφόρμα Kickstarter και ετοιμαζόμαστε και για το τρίτο μέρος.

Είναι μία πολύ ενδιαφέρουσα κίνηση μιας και γνωρίζουμε όλοι πόσο δημοφιλής είναι η Ελληνική Μυθολογία, οι Θεοί και οι Ήρωες στην ποπ κουλτούρα, αλλά όχι τόσο οι φιλόσοφοι.
Jave Galt-Miller: Ναι, ήθελα να ασχοληθώ με μία ιστορία από την Αρχαία Ελλάδα που δεν θα είχε να κάνει με τη μυθολογία. Ψάχνοντας τόσο την ιστορία του Σωκράτη, με συνεπήρε η όλη περίοδος. Είναι πολύ ενδιαφέρουσα και συναρπαστική, χωρίς τις διαμάχες των θεών. Αν και οι Περσικοί Πόλεμοι έχουν γίνει δημοφιλείς μέσα από τα κόμικς και την ταινία «300», είμαι σοκαρισμένος που δεν υπάρχει κάτι για τον Πελοποννησιακό Πόλεμο, εκτός από το πρόσφατο video game «Assassin’s Creed: Odyssey» που πραγματικά αγαπώ. Ελπίζω να κάνω κάτι για αυτό.

Αν το «POLIS: The Trial of Socrates» κάνει για ένα καλό graphic novel ή ταινία, νομίζω ότι ο Πελοποννησιακός Πόλεμος θα ήταν ωραίο θέμα για σειρά. Θα ακολουθούσα τον Αλκιβιάδη της Αθήνας στο δεύτερο μισό αυτού του μακροχρόνιου πολέμου. Κατά κάποιο τρόπο βλέπω τον Αλκιβιάδη και τον Σωκράτη σαν δύο όψεις του ίδιου νομίσματος: μεγαλείο, όπως το περιμένει η κοινωνία, μεγαλείο, όπως πραγματικά είναι. Ναι, ο Σωκράτης θα εμφανίζεται στη σειρά σαν ένα μεσήλικας άνδρας.

Ποιες ήταν οι δυσκολίες γράφοντας αυτό το βιβλίο κόμικ; Έκανες μεγάλη έρευνα;
Jave Galt-Miller: Σίγουρα, έκανα μεγάλη έρευνα. Όπως προανέφερα, ήταν ένα θέμα που με ενδιέφερε πολύ πριν αρχίσω να γράφω κάτι, έτσι είχα ένα μικρό προβάδισμα. Αλλά έκανα κάθε προσπάθεια για να βρω μη-Πλατωνικές αντιλήψεις στον Πλάτωνα, μιας και ο σκοπός μου ήταν να διαχωρίσω τους δύο αυτούς φιλόσοφους. Στο πρώτο μέρος, μάλιστα, υπάρχει και μία σκηνή μέσα από τις «Νεφέλες» του Αριστοφάνη, έτσι για πλάκα και σαν φόντο.

Αν και η θανατική ποινή του Σωκράτη ήρθε τέσσερα χρόνια μετά το τέλος του Πελοποννησιακού Πολέμου, βρίσκω τη δίκη και το θάνατό του σαν τον επίλογο αυτής της σύγκρουσης. Θέλοντας να συνδέσω αυτές τις ιδέες, το πρώτο μέρος της ιστορίας λαμβάνει χώρα τη στιγμή που οι δημοκρατικοί εξόριστοι επιστρέφουν στο σπίτι τους και διώχνουν τον Κριτία και τους Τριάκοντα Τύραννους από την εξουσία. Έκανα πολύ έρευνα πάνω σε αυτό το κομμάτι επίσης.

Όσο για τις δυσκολίες που υπήρχαν, είναι πάντα δύσκολο να αποδώσεις έναν κόσμο που ποτέ δεν είδες ή έζησες. Δεν μπορώ να ζωγραφίσω τίποτα εγώ, έτσι αυτό το ανέλαβε ο καλλιτέχνης Daniel Becker που έκανε εκπληκτική δουλειά. Του έδωσα ότι εικονογραφημένες πηγές μπορούσα να βρω, αλλά έκανε και μόνος του ενδελεχή έρευνα.

Ποιες οι δικές σου δυσκολίες σχεδιάζοντας αυτό το βιβλίο κόμικς; Έκανες και εσύ τη δική σου έρευνα;
Daniel Becker: Μία από τις πιο ευχάριστες προκλήσεις αυτού του project ήταν ο σχεδιασμός προοπτικής και αναλογίας, ειδικά όταν έπρεπε να σχεδιάσω εμβληματικά μέρη της Αθήνας το 400 π.Χ. Φυσικά, το πιο δύσκολο κομμάτι ήταν οι σκηνές με στρατό και μεγάλα πλήθη, κάτι που απαιτεί υπομονή, διορθώσεις, αναφορές και πηγές για τα ρούχα και τις στολές-πανοπλίες των οπλιτών. Το «POLIS» ήταν ένα από τα πιο δύσκολο βιβλία που έχω δουλέψει αλλά μου πρόσφερε μεγάλη ικανοποίηση. Απαίτησε από εμένα να κάνω πολύ extra δουλειά και έρευνα για να βγουν όλα σωστά. Έπρεπε να ψάξω βαθιά στις παραπομπές και πηγές για τον Παρθενώνα, την Αρχαία Αγορά και για άλλα κτίρια που υπήρχαν τότε. Αρκετά δύσκολο.

Ποια είναι η σχέση ανάμεσα στον συγγραφέα κόμικς και τον σχεδιαστή; Πώς δουλέψατε μαζί;
Daniel Becker: Ο Jave και εγώ δουλέψαμε αποκλειστικά μέσω email, μιας και εγώ ζω στην Αυστραλία και εκείνος στο Λος Άντζελες. Είναι άριστος συγγραφέας και η επικοινωνίας μας ήταν πολύ καλή. Μου έδωσε να καταλάβω το όραμά του για την ιστορία και μου έδινε το κατάλληλο υλικό και πηγές. Κάποιες φορές πηγαίναμε μπρος και πίσω πως θα έπρεπε σχεδιαστικά να είναι μία σκηνή ή σελίδα, όπως κάνουν και όλοι οι συγγραφείς και σχεδιαστές, κάτι καλό για να ολοκληρωθεί η ιστορία όπως θέλαμε. Ένας καλός καλλιτέχνης πρέπει να είναι ευέλικτος όταν δουλεύει με συγγραφείς (και το αντίστροφο), δεν πρέπει να κάνει «του κεφαλιού του». Αν πάντως πιστεύει σε μία ιδέα που θα είναι καλή για την ιστορία, τότε πρέπει να επικοινωνήσει με τον συγγραφέα και να του πει τη γνώμη του.

Τι κάνει το «POLIS» τόσο ξεχωριστό στα μάτια σου;
Daniel Becker: Έχω μείνει έκπληκτος πόσο καλά έχει πάει η «Δίκη του Σωκράτη» σε βιβλιοπωλεία, μαγαζιά και φεστιβάλ με κόμικς εδώ στην Αυστραλία (σ.σ. το «POLIS» κυκλοφορεί αποκλειστικά στην Αυστραλία και σε φυσική μορφή μέσα από την εκδοτική εταιρία του Daniel Becker, Invisible Ink Studio). Δεν ήμουν σίγουρος πόσο καλά ένα ιστορικό graphic novel θα πήγαινε σε ένα μέσο που οι περισσότεροι άνθρωποι περιμένουν κάπες, υπερδυνάμεις ή το υπερφυσικό. Αλλά δείχνει ότι αν υπάρχει μία καλή ιστορία, οι άνθρωποι θα το διαβάσουν. Νομίζω ότι ο Jave έκανε φοβερή δουλειά πάνω σε αυτό. Και χαίρομαι που «ζωντανεύω» ένα κομμάτι της Ιστορίας και οι άνθρωποι θα μπορέσουν να μάθουν περισσότερα για τον Σωκράτη, τον Πλάτωνα και την ιστορία της Ελλάδας μέσα από αυτόν τον τρόπο.

Τι έρχεται μετά το «POLIS»;
Jave Galt-Miller: Όπως προανέφερα, επόμενος στόχος είναι η ολοκλήρωση του τρίτου μέρους. Όταν και τα τρία μέρη ολοκληρωθούν, σχεδιάζω να εκδώσω την ιστορία σε ένα graphic novel.

Την ίδια στιγμή, έχω ξεκινήσει το πρώτο τεύχος του «POLIS: Alcibiades’ War», η πρώτη σειρά κόμικς που θα ασχοληθεί σοβαρά με τον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Στο πρώτο μέρος θα γνωρίσουμε τον Αλκιβιάδη, έναν Αθηναίο πολιτικό και στρατηγό, που προσπαθεί να κερδίσει σε αρματοδρομία στους Ολυμπιακούς Αγώνες το 416 π.Χ. Βλέπουμε τον συνεχή ανταγωνισμό ανάμεσα στην Αθήνα και τη Σπάρτη, ακόμα και εν μέσω ολυμπιακής εκεχειρίας.

Μιας και αυτή θα είναι πολύ μεγαλύτερη ιστορία από τη Δική του Σωκράτη, σκέφτομαι να το κυκλοφορήσω σε 5-6 μέρη, αργότερα σε μικρότερα graphic novels, σαν μέρος μίας μεγάλης σειράς. Έτσι, σχεδιάζω σε αυτό το πρώτο μίνι graphic novel να ακολουθήσω τον Αλκιβιάδη καθώς πιέζει την Αθήνα να εισβάλει στη Σικελία αλλά στη συνέχεια το σκάει υπό τις κατηγορίες της ασέβειας και την ερήμην καταδίκη του σε θάνατο. Έτσι έχουμε ένα νέο κεφάλαιο του Πελοποννησιακού Πολέμου.

POLIS: Facebook - Twitter