«Γη που χάνεται» της Julia Phillips: Ένα συγκινητικό θρίλερ

«Γη που χάνεται». Αυτό το συναίσθημα κυριαρχεί στις σελίδες του πρώτου μυθιστορήματος της Julia Phillips. «Γη που χάνεται» ξαφνικά κάτω από τα πόδια των χαρακτήρων της ιστορίας. «Γη που χάνεται» κάτω από τα πόδια των αναγνωστών καθώς εγκλωβίζονται στην κλειστοφοβική ατμόσφαιρα του Πετροπαβλόφσκ, της μεγαλύτερης πόλης της χερσονήσου Καμτσάτκα στο βορειοανατολικό άκρο της Ρωσίας. Το ηφαιστιογενές έδαφος της περιοχής αρχίζει να μετατρέπεται σε κινούμενη άμμο για τους κατοίκους της, καθώς η ανατριχιαστική απαγωγή δύο ανήλικων κοριτσιών αλλάζει τις ισορροπίες, φέρνει στην επιφάνεια κοινωνικές ανισότητες, βάζει στο στόχαστρο τους αυτόχθονες, πυροδοτεί εντάσεις και τονίζει τις διαχωριστικές γραμμές που ορίζουν ήθη και στερεότυπα. Αγναντεύοντας τον ωκεανό και τα εκατοντάδες χιλιόμετρα βουνών και τούνδρας, που σαν τείχος χωρίζουν τη χερσόνησο από την ηπειρωτική χώρα, η συγγραφέας συνθέτει το πορτρέτο της κλειστής αυτής κοινωνίας, που κινείται ανάμεσα στο Σοβιέτ και τον Πούτιν, και αποτυπώνει μια συλλογή χρονογραφημάτων υπό τη σκιά ενός εγκλήματος.

Όλα αρχίζουν ένα αυγουστιάτικο απόγευμα όταν δύο αδελφές, η Σοφία και η Αλιόνα, οκτώ και έντεκα χρονών αντίστοιχα, συμφωνούν να μπουν στο αυτοκίνητο ενός άγνωστου άντρα και κάνεις δεν τις ξαναβλέπει. Η Μαρίνα, η μητέρα τους, είναι δημοσιογράφος και έχει σχέσεις με την Ενωμένη Ρωσία, γι’ αυτό και οι αρχές ξεκινούν ενδελεχή έρευνα ώστε να βρουν τον απαγωγέα και τα κορίτσια. Ο χρόνος κυλά αργά και βασανιστικά, οι κινήσεις της αστυνομίας δεν αποδίδουν, οι κάτοικοι βρίσκονται σε αναβρασμό, οι μητέρες αισθάνονται το πέπλο του φόβου και της ανασφάλειας να έχει απλωθεί πάνω από τα κεφάλια των παιδιών τους, οι εντάσεις κορυφώνονται και η καθημερινότητα όλων μπαίνει σε νέες, ανεξερεύνητες τροχιές.

Η ιστορία χωρίζεται σε δώδεκα κεφάλαια, όσοι και οι μήνες που περνούν για να συμπληρωθεί ένας χρόνος από την εξαφάνιση. Κάθε μήνας αποτελεί για τη συγγραφέα και μια ευκαιρία για να συστήσει στον αναγνώστη διαφορετικές γυναίκες που ζουν στο Πετροπαβλόφσκ. Πρώτα η Όλια, ακολουθούν  η Κάτια, η Βαλεντίνα, οι ξαδέλφες Ξιούσα και Αλίσα, οι τρεις φίλες Λάντα, Κριστίνα και Μάσα. Έπονται η Νατάσα, η Ρεμβίρα, η Νάντια, η Ζόγια και η σκυτάλη καταλήγει στη Μαρίνα, το κεντρικό πρόσωπο της τραγωδίας, που ψάχνει να βρει απεγνωσμένα τη λύτρωση και να γλιτώσει από τις αλλεπάλληλες κρίσεις πανικού και τα ατελείωτα «αν» που στοιχειώνουν τις σκέψεις της. 

Η αφήγηση δίνει την αίσθηση μιας αέρινης χορογραφίας, απόλυτα εναρμονισμένης με τις επιταγές ενός απαιτητικού whodunit θρίλερ και του αστικού περιβάλλοντος όπου λαμβάνει χώρα η πλοκή. Ο λανθάνων ρατσισμός της ξενοφοβικής κοινωνίας παίρνει φωτιά μέρα με τη μέρα, με τις δύο αντίπαλες πλευρές, γηγενείς και ιθαγενείς, να μπαίνουν στα χαρακώματα πολεμώντας με πάθος για τις αρχές τους. Κάποιοι αρχίζουν να αναπολούν τις καλές μέρες της Σοβιετικής Ένωσης, ενώ άλλοι υποτάσσονται αμαχητί σε όσα τους επιφυλάσσει η ζωή πιστεύοντας πως «Οι οδύνες μας είναι της μοίρας μας». Και το χάσμα γίνεται ολοένα και βαθύτερο ανασκαλεύοντας όνειρα που έμειναν μετέωρα, επιθυμίες που δεν έγιναν λέξεις, ανάγκες που δεν ικανοποιήθηκαν, λάθη που οδήγησαν σε ματαιωμένες προσδοκίες, εγωισμούς που οδήγησαν σε θανάσιμες παγίδες.

Κάθε ιστορία αποτελεί και ένα αυτοτελές διήγημα. Είναι η φωνή μιας μητέρας, μιας αδελφής, μιας ερωμένης, μιας φίλης, μιας ξαδέλφης, μιας κόρης. Ιστορίες ζωής φαινομενικά ασύνδετες μεταξύ τους, μέσα από τις οποίες η συγγραφέας καταφέρνει να φανερώνει σταδιακά νέες πτυχές της αστυνομικής υπόθεσης και να διατηρεί την ένταση και την υποδόρια αγωνία στα ύψη. Και τη στιγμή που έχει σκιαγραφήσει πια, με κοφτές προτάσεις, καθαρές περιγραφές και εξαιρετικά χαρτογραφημένους χαρακτήρες, το κλίμα που επικρατεί και τη σκληρή πραγματικότητα πίσω από τις κλειστές πόρτες, η μορφή της μάνας εμφανίζεται και καθηλώνει.    

Η «Γη που χάνεται» -σε εξαίρετη μετάφραση της Ιωάννας Ηλιάδη‒ υποψήφιο για το National Book Award, το Βραβείο Καλύτερου Πρώτου Μυθιστορήματος National Book Critics Circle John Leonard, το Βραβείο Μυθοπλασίας New York Public Library Young Lions και σύμφωνα με τους New York Times, την Washington Post και το Variety ένα από τα καλύτερα βιβλία του 2019, είναι ένα βαθιά συγκινητικό σπονδυλωτό μυθιστόρημα και συνάμα ένα συναρπαστικό θρίλερ για την απώλεια και την αιχμαλωσία κάθε μορφής.   

Info: Η Julia Phillips (Τζούλια Φίλιπς, 1989) είναι υπότροφος Φούλμπραϊτ. Κείμενά της έχουν δημοσιευτεί στους New York Times, στο Atlantic, στην Paris Review. Ζει στο Μπρούκλιν. Το «Γη που χάνεται» είναι το πρώτο της μυθιστόρημα.