Ένα συνέδριο γενετικής στα πρόθυρα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου
Πώς ξεκίνησε μια μεγάλη περίοδος διωγμών των γενετιστών και απομόνωσης της σοβιετικής γενετικής από τις διεθνείς επιστημονικές εξελίξεις
Εισαγωγή σε μια ιστορία ενός συνεδρίου γενετικής στα πρόθυρα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου που ξεκίνησε χωρίς τον πρόεδρό του.
Την 23η Αυγούστου του 1939 στην αίθουσα του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου στην οποία θα διεξαγόταν το 7ο Διεθνές Συνέδριο Γενετικής, επικρατούσε παγωμάρα. Δεν ήταν μόνο ότι το διεθνές περιβάλλον είχε βαρύνει -τα ναζιστικά στρατεύματα είχαν ήδη εισβάλει στην Τσεχοσλοβακία και τα χέρια του Χίτλερ είχαν λυθεί μετά την υπογραφή, την ίδια ημέρα, του επαίσχυντου συμφώνου Ρίμπεντροπ-Μολότοφ- ώστε οι σύνεδροι να συνειδητοποιούν πως το συνέδριο αυτό μπορεί να ήταν το τελευταίο, πριν το ξέσπασμα ενός ακόμη πολέμου στην ταλαιπωρημένη ήπειρο. Ήταν και ότι το συνέδριο θα ξεκινούσε τις εργασίες του χωρίς πρόεδρο, αφού ο ομόφωνα εκλεγμένος από την Οργανωτική Επιτροπή πρόεδρος του συνεδρίου, Νικολάι Βαβίλοφ δεν παρίστατο!
Τι είχε συμβεί, ώστε ο σημαντικός Ρώσος γενετιστής να μην ανταποκριθεί στην ύψιστη και χωρίς προηγούμενο τιμή, να ανατεθεί σε επιστήμονα που δεν ήταν πολίτης της διοργανώτριας χώρας η προεδρία του συνεδρίου;
Πολύ απλά οι σοβιετικές αρχές είχαν απαγορεύσει στον ίδιο και στους 50 περίπου επιστήμονες που θα τον συνόδευαν να μετάσχουν στο συνέδριο. Αιτία για την απόφαση αυτή των σοβιετικών αρχών, ήταν ότι είχαν δυσαρεστηθεί, από την επιβεβλημένη-μετά τις αλλεπάλληλες υπαναχωρήσεις τους και τις απροσχημάτιστες παρεμβάσεις τους στο πρόγραμμα του συνεδρίου-απόφαση του Διεθνούς Κέντρου Οργάνωσης των Συνεδρίων Γενετικής να ορίσει ως τόπο διεξαγωγής του, το Εδιμβούργο.
Έτσι, όταν το πρωινό της 23ης Αυγούστου ανέβηκε στο βήμα ο πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής, Βρετανός γενετιστής Φράνσις Κριού, οι σύνεδροι τού ζήτησαν να προεδρεύσει ο ίδιος- απόντος του Βαβίλοφ, στις εργασίες του συνεδρίου. Ο Κριού απέρριψε το αίτημά τους εκφωνώντας μια μνημειώδους παρρησίας ομιλία στην οποία ανέφερε:
«Μου προτείνετε να καταλάβω μια θέση που θα είχε κοσμήσει ο Νικολάι Βαβίλοφ. Αν κρεμάσετε στους απρόθυμους μου ώμους μου τον χιτώνα του και φανεί πόσο αδέξια κινούμαι εντός του, δεν θα ξεχάσετε ποτέ πως ο χιτώνας αυτός είχε ραφτεί για έναν σπουδαιότερο από εμένα άνδρα».
Αμέσως μετά πρότεινε, και έγινε δεκτή ομοφώνως η πρότασή του, να παραμείνει κενή η θέση του προέδρου, καθόλη τη διάρκεια του συνεδρίου, ώστε να επισημανθεί η βαθύτατη εκτίμηση των συνέδρων για τον σημαντικό απόντα, αλλά και η ανησυχία τους για την τύχη του.
Την αμέσως επόμενη ημέρα από τη λήξη των εργασιών του συνεδρίου, κανείς από τους συνέδρους δεν είχε αμφιβολία για ό,τι θα επακολουθούσε στην Ευρώπη. Την 1η Σεπτεμβρίου του 1939 η ναζιστική Γερμανία εισέβαλε στην Πολωνία, ώστε οι περισσότεροι από τους Πολωνούς συνέδρους να αποφασίσουν να παραμείνουν στη Βρετανία, αρνούμενοι να επιστρέψουν στη διχοτομημένη από τους Ναζί και τους Σοβιετικούς χώρα τους. Δύο μέρες αργότερα και λίγες ώρες αφότου η Βρετανία κήρυξε τον πόλεμο εναντίον της Γερμανίας, το πλοίο Athenia, με το οποίο οι Αμερικανοί γενετιστές επέστρεφαν στην πατρίδα τους, βυθίστηκε από γερμανική τορπίλη στο μέσον του Ατλαντικού. Εκατό άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, οι περισσότεροι όμως από τους επιβαίνοντες διασώθηκαν από παρακείμενα πλοία.
Την ιστορία του συνεδρίου αυτού και τα γεγονότα που επακολούθησαν, με τα οποία σηματοδοτήθηκε η έναρξη μιας μακράς περιόδου διωγμών των γενετιστών και απομόνωσης της σοβιετικής γενετικής από τις διεθνείς επιστημονικές εξελίξεις, αφηγούμαι στο βιβλίο μου: «Η γενετική σε δύσκολους καιρούς και τόπους» (Εκδόσεις Σαββάλας).
Οι επιλογές του ολοκληρωτικού καθεστώτος δεν επέφεραν μόνο ένα βαρύ πλήγμα στην επιστήμη της γενετικής, από το οποίο η σύγχρονη ρωσική επιστήμη, ακόμη δεν έχει συνέλθει. Εξαιτίας τους πλήρωσε οδυνηρό τίμημα και η σοβιετική γεωργία, με αποτέλεσμα την πρόκληση λιμών που στοίχισαν τη ζωή εκατομμυρίων σοβιετικών πολιτών.
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μάθε απο το παρελθόν σου, αγάπησε τον εαυτό σου, ζήσε τη ζωή που σου αξίζει
Γράφοντας για αυτά που έχουν σημασία, με τον πιο συναρπαστικό τρόπο
Μιλήσαμε με αφορμή το νέο της βιβλίο «Η φωνή στα χέρια της» που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ίκαρος
Βιβλία για ένα μακρύ, καυτό και διαβαστερό καλοκαίρι!
Τι τη συγκινεί, τι τη θυμώνει, τι νοσταλγεί στην καθημερινή της ζωή και τι της λείπει από το παρελθόν; Μιλήσαμε μαζί της με αφορμή το πρώτο της βιβλίο με ποιήματα
Πώς η επιμονή, η αφοσίωση στη δημιουργική σου φωνή και μια σειρά από ευφάνταστα σωματικά τελετουργικά μπορούν να δώσουν φτερά στην καλλιτεχνική δημιουργία
Διαβάστε δύο ποιήματα από τη νέα συλλογή που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη
Η ψυχαναλύτρια Galit Atlas φωτίζει τη σκοτεινή επικράτεια του ασυνείδητου, αυτή που μας στοιχειώνει εν αγνοία μας
Τα λημέρια των συγγραφέων - πεζογράφων, ποιητών, δοκιμιογράφων. Γιατί γράφουν εκεί που γράφουν; Τι φετίχ έχουν; Πώς εμπνέονται σ’ αυτόν τον χώρο;
Tι μας ενδιαφέρει η πεισιθάνατη αναζήτηση ενός μετανάστη Ιρανού που μέσα σε όλα τα άλλα είναι και ορφανός από μητέρα, ενώ ο πατέρας του δουλεύει σε εκτροφείο ορνίθων;
Μια συζήτηση για το βιβλίο της «Πρόσωπα του μύθου, του θρύλου, της μουσικής» και το πώς οι μύθοι και οι θρύλοι εικονογραφούν ένα είδος πρωτόγονης ψυχολογίας
«Η ζωή με το δικό σου φως» του Abdellah Taïa είναι μια γοητευτική καταβύθιση σ’ έναν κόσμο άγνωστο, σκληρό και ανθρώπινο, όπου οι κατηγοριοποιήσεις και οι κανόνες της Δύσης δεν χωρούν
Μια συζήτηση με τους συγγραφείς για τον ρόλο του επιχειρείν στη δημοκρατία
Ο υδράργυρος ανεβαίνει και τα συναισθήματα στις σελίδες κορυφώνονται
Τα βιβλία που θα προσθέσουμε στις καλοκαιρινές μας αναγνώσεις
Σπουδή εφηβικής αφύπνισης, παραμένει ένα από τα πιο αγαπημένα βιβλία του 20ού αιώνα
«Το τρίτο στεφάνι», οι περιπέτειες του λογοτέχνη με τον νόμο στην Αυστραλία και η οριστική επιστροφή του στην Ελλάδα καταγράφονται στο βιβλίο «Το Τέρας και ο Κολοσσός»
Βιβλία για ένα μακρύ, καυτό και διαβαστερό καλοκαίρι!
Βιβλία για ένα μακρύ, καυτό και διαβαστερό καλοκαίρι!
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.