Θάνος Δημάδης: Η σύγκρουση συμφερόντων να γίνει ποινικό αδίκημα

Το νέο βιβλίο του Θάνου Δημάδη, «Ένα ρεπορτάζ για την Τηλεόραση και την Εξουσία», κυκλοφόρησε λίγες εβδομάδες μετά τη δικαίωσή του για την υπόθεση «Περούκα gate». Σε αυτό, ο δημοσιογράφος επέλεξε να μιλήσει όλα όσα έζησε από το 2015 και μετά.

Μιλώντας στην ATHENS VOICE, ο Θάνος Δημάδης εξέφρασε την άποψή του για την κατάσταση στον χώρο των ΜΜΕ και στράφηκε κατά του ΣΥΡΙΖΑ δηλώνοντας ότι «ασφαλώς και η χειραγώγηση των ΜΜΕ στη χώρα δεν εφευρέθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ», όμως το κόμμα κατάφερε «να κάνει τα φαινόμενα διαπλοκής και τις πρακτικές διαφθοράς σημαία της πολιτικής του δράσης».

Το νέο σας βιβλίο τιτλοφορείται «Ένα Ρεπορτάζ για την Τηλεόραση και την Εξουσία». Τι πρέπει να περιμένει ο αναγνώστης να διαβάσει στις σελίδες του; 
Στο βιβλίο αντανακλάται η αθέατη όψη όσων έζησαν οι πολίτες από το 2015 με την εκλογή του ΣΥΡΙΖΑ και κατά τα επόμενα χρόνια· την αμετροέπεια της πολιτικής εξουσίας, την υποκρισία ανθρώπων της μιντιακής εξουσίας, τη διαπλοκή επιχειρηματικής-μιντιακής-πολιτικής ελίτ, την κατασκευή ψευδών ειδήσεων με σκοπό την αδυσώπητη στοχοποίηση αντιπάλων και επικριτών από μία κατ’ επίφαση αριστερή κυβέρνηση που εκλέχθηκε με την υπόσχεση να αποκαταστήσει τη δημοκρατική τάξη αλλά, όπως αποδείχθηκε, είχε βλέψεις και προσανατολισμό απολυταρχικών καθεστώτων. Όλα αυτά αναφύονται ως συμπεράσματα μέσα από τα πραγματικά γεγονότα που έζησα και τις προσωπικές εμπειρίες που αφηγούμαι με ονοματεπώνυμα και χωρίς γενικολογίες και αφηρημένες έννοιες όπως συνήθως συμβαίνει στις περιπτώσεις όσων στην Ελλάδα αγγίζουν μεν αυτά τα ζητήματα, φοβούνται όμως να μιλήσουν με ονοματεπώνυμα για να μην χαλάσουν τις… σχέσεις τους. Πιστεύω ότι αυτό που διαφοροποιεί το βιβλίο μου –αλλά κι αυτό που έχει διαφοροποιήσει κι εμένα στα χρόνια της μέχρι σήμερα πορείας μου– είναι ότι δεν τετραγωνίζω τον κύκλο, δεν φοβάμαι να θέσω «τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων» και να μιλήσω με ονοματεπώνυμα και πρόσωπα. 

Κατά την άποψή σας, διαβάζοντας όλες αυτές τις εξιστορήσεις στο βιβλίο σας, τι διδάγματα μπορεί να βγάλει κάποιος σε σχέση με τη δημοσιογραφική και πολιτική ζωή στην Ελλάδα; 
Πολλά είναι τα διδάγματα που πιστεύω ότι το βιβλίο προσφέρει μέσα από απτά παραδείγματα και συγκεκριμένα γεγονότα, σε όλους τους σκεπτόμενους αναγνώστες του. Το βασικότερο όμως όλων είναι, νομίζω, το δίδαγμα που έχω εισπράξει κι εγώ έχοντας ζήσει εκ των έσω όλες αυτές τις καταστάσεις: δεν είναι αθέμιτο να εξυπηρετεί κάποιος συγκεκριμένα συμφέροντα, είτε είναι πολιτικός, είτε δημοσιογράφος ή διευθυντής ειδήσεων, είτε ηθοποιός. Αθέμιτο και ανήθικο είναι ότι στην Ελλάδα σχεδόν άπαντες που κατέχουν μία πολιτική, δημοσιογραφική ή άλλη επιρροή δεν αναγκάζονται από κανέναν να δηλώσουν και να κοινοποιήσουν σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη –και πρωτίστως την κοινή γνώμη– τα συμφέροντα που εξυπηρετούν. Η Ελλάδα έχει ανάγκη μία πολιτική που θα καταστήσει τη σύγκρουση συμφερόντων ποινικό και αστικό αδίκημα με σκληρές κυρώσεις, ακόμα και φυλάκιση, για όσους ασκούν εξουσία ή επηρεάζουν την κοινή γνώμη εκφέροντας ή διαμορφώνοντας δημόσιο λόγο, και την ίδια στιγμή εξαρτώνται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο από οικονομικά, κομματικά, πολιτικά, ή επιχειρηματικά συμφέροντα. 

Στα 20 –περίπου– χρόνια της δημοσιογραφικής σας πορείας, πιστεύετε ότι μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ επιχείρησε να χειραγωγήσει, όπως λένε, τα ΜΜΕ της χώρας ή έχετε συναντήσει παραδείγματα και από άλλους πολιτικούς χώρους; 
Ακούγεται συχνά από διαφόρους που προσπαθούν να δημιουργήσουν άλλοθι και να δώσουν συγχωροχάρτι στον ΣΥΡΙΖΑ για τα πεπραγμένα του στην κυβέρνηση, να λένε «γιατί λέτε για τον ΣΥΡΙΖΑ και δεν λέτε για αυτούς που χρεοκόπησαν τη χώρα» ή «δεν λέτε για αυτούς που ήταν πριν τον ΣΥΡΙΖΑ, που έκαναν τα ίδια». Σε ό,τι με αφορά, εγώ δεν συγκρούστηκα με τον ΣΥΡΙΖΑ γιατί τα είχα κάνει πλακάκια με τους προηγούμενους ή τους επόμενους. Καθ’ όλη την πορεία μου διαχρονικά, μέσα από κείμενα ρεπορτάζ και αρθρογραφίας μου, πάντα υιοθέτησα κριτική στάση απέναντι στην κάθε κυβέρνηση. Και επί Γιώργου Παπανδρέου και επί Αντώνη Σαμαρά και, μετέπειτα, επί Αλέξη Τσίπρα. «Δημοσιογραφικός Γκρούεζας της εξουσίας» δεν έγινα ποτέ μου και αυτό το πλήρωσα ακόμα και με τη δουλειά μου όταν το 2012 το Μαξίμου του Σαμαρά λογόκρινε το ρεπορτάζ μου στον ΣΚΑΪ από τις Βρυξέλλες, γεγονός που με εξανάγκασε σε παραίτηση. Η απάντηση, λοιπόν, στο ερώτημα είναι ότι ασφαλώς και η χειραγώγηση των ΜΜΕ στη χώρα δεν εφευρέθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ. Όμως ο ΣΥΡΙΖΑ εκλέχτηκε για να βάλει τέλος σε αυτά τα φαινόμενα διαπλοκής και τις πρακτικές διαφθοράς, αλλά αυτό που έκανε τελικά ήταν όχι μόνο να μην τα τερματίσει αλλά να τα κάνει σημαία της πολιτικής του δράσης, κυβερνώντας σφιχταγκαλιασμένα με τον υπόκοσμο της εξουσίας. Για τα όσα μάλιστα είχαν προηγηθεί του ΣΥΡΙΖΑ, εγώ όχι μόνον έχω μιλήσει αλλά τα έχω καταγράψει και μπορεί κάποιος να τα διαβάσει στο πρώτο μου βιβλίο «Στον Δαίδαλο των Μνημονίων» (εκδόσεις Οκτώ). 

Πρόσφατα ήρθε μία δικαστική σας δικαίωση σε σχέση με την υπόθεση που στο πανελλήνιο έγινε γνωστή ως «Περούκα Gate», αλλά επί της ουσίας αφορούσε την είδηση που είχε μεταδώσει το ΑΠΕ για εσάς, ότι είχατε συλληφθεί στη Νέα Υόρκη για ποινικά αδικήματα κατά το ρεπορτάζ που είχατε κάνει για τον πρώην υπουργό Νίκο Παππά.
Για μένα αυτή η δικαίωση σημαίνει πολλά, πρωτίστως μία ακόμα ηθική ικανοποίηση. Όμως αυτός ο αγώνας και η δικαίωση δεν αφορούν μόνο εμένα και την οικογένειά μου. Αυτό που ελπίζω μέσα μου είναι το δικό μου παράδειγμα –ενός ανθρώπου που αγωνίστηκε μόνος του έναντι σε έναν ολόκληρο κυβερνητικό μηχανισμό προπαγάνδας, κατασκευής και παραγωγής ψευδών ειδήσεων– να γίνει πηγή δύναμης και αγώνα που να εμπνέει τις νέες γενιές ανθρώπων δίνοντας ένα δίδαγμα: δεν έχει σημασία πόσο δυνατός είναι ο αντίπαλος ή ποια μέσα ή προσβάσεις έχει που δεν έχεις εσύ. Σημασία έχει πόσο δυνατή είναι η δική σου ψυχή γιατί αν είναι δυνατή, όπως αποδείχθηκε ότι είναι η δική μου, τότε καμία εξουσία, πολιτική ή μιντιακή επιρροή, δεν θα είναι ικανή να τη νικήσει. 

Η δικαίωσή σας ανοίγει και τον δρόμο για την επάνοδό σας στην ελληνική δημοσιογραφία ως ανταποκριτής ή σε κάποιο άλλο πόστο στην Αθήνα; 
Η ερώτηση μού δίνει τη δυνατότητα να διευκρινίσω κάτι που νομίζω ότι στο μυαλό μεγάλης μερίδας του κόσμου που μας παρακολουθεί παραμένει λίγο θολό. Από το 2017 έχω σταματήσει να εργάζομαι ως δημοσιογράφος, και ακόμα ειδικότερα ως δημοσιογράφος ελληνικών ΜΜΕ. Πρόκειται για μία συνειδητή επιλογή μου και την απόφασή μου αυτή την είχα δρομολογήσει πολύ νωρίτερα, όταν το 2014 αποφάσισα να εγκαταλείψω τη θέση του προϊσταμένου πολιτικού ρεπορτάζ του ALPHA και να επιστρέψω στην Αμερική για να χτίσω εδώ το νέο κεφάλαιο της δουλειάς μου σε πράγματα εκτός ενεργούς δημοσιογραφίας. Αυτό κάνω σήμερα δημιουργώντας συνέργειες με τον ιδιωτικό τομέα στις ΗΠΑ για προγράμματα και υποτροφίες για τις νέες γενιές ξένων δημοσιογράφων που εργάζονται στην Αμερική. Παρότι εδώ και τέσσερα χρόνια δεν εργάζομαι ούτε για ελληνικά ΜΜΕ ούτε ως έλληνας ανταποκριτής, ούτε καν εργάζομαι ως δημοσιογράφος εν γένει, εν τούτοις η κοινή γνώμη στη χώρα μας επιμένει να με ταυτίζει με τη δημοσιογραφία και να με κρίνει ως δημοσιογράφο. Λένε ότι κάποιος άπαξ και υπάρξει έστω και μία φορά δημοσιογράφος στη ζωή του, την ταμπέλα του δημοσιογράφου θα την κουβαλάει και για το υπόλοιπο της καριέρας του. Ποιος ξέρει; Ίσως αυτήν την ταμπέλα του δημοσιογράφου να είμαι καταδικασμένος να την κουβαλάω για πολλά χρόνια ακόμα, παρότι δεν έχω ούτε πρόθεση, ούτε επιθυμία, ούτε φιλοδοξία να επιστρέψω στην ενεργή δημοσιογραφία. 

Το νέο βιβλίο του Θάνου Δημάδη, «Ένα Ρεπορτάζ για την Τηλεόραση και την Εξουσία (Νέα Υόρκη-Αθήνα)», εκδόσεις Φανταστικός Κόσμος, είναι διαθέσιμο μέσω των βιβλιοπωλείων Public, αλλά και μέσω του DimadisBook.com με δωρεάν τα έξοδα αποστολής και παράδοσης.