Ο Γιώργος Κύρτσος μετράει τις δυνάμεις του με την πανδημία

Από χθες βρίσκεται στα βιβλιοπωλεία το βιβλίο «Στον λαβύρινθο της πανδημίας» (εκδόσεις Κλειδάριθμος) του ευρωβουλευτή της ΝΔ Γιώργου Κύρτσου, ο οποίος διατηρεί ταυτόχρονα την ιδιότητα του δημοσιογράφου και του συγγραφέα. Το εκδοτικό γεγονός αποτέλεσε την αφορμή για μια συνέντευξη με μία προσωπικότητα η οποία άλλοτε ενθουσιάζει, άλλοτε προκαλεί αρνητικές αντιδράσεις, σίγουρα όμως δεν περνάει απαρατήρητη.

Νέο βιβλίο από τον Γιώργο Κύρτσο; Επιστροφή στον… τόπο του εγκλήματος της εκδοτικής σας επιτυχίας του 2003-2004 «Ο μυστικός πόλεμος των εξουσιών»;
Όχι ακριβώς. Τότε ήμουν πιο νέος και δυναμικός και κυρίως οργισμένος από το τέλος της περιόδου κατά την οποία ήμουν διευθυντής και εκδότης στο ισχυρό συγκρότημα του Ελεύθερου Τύπου. Στο βιβλίο εκείνο παρουσίασα με βάση την εμπειρία μου στον εκδοτικό χώρο τις διαπλεκόμενες σχέσεις μεταξύ της ΝΔ, ισχυρών επιχειρηματικών παραγόντων και την προσπάθεια ελέγχου του Ελεύθερου Τύπου εκ μέρους τους. Ήταν μία μεγάλη εκδοτική επιτυχία γιατί μίλησα με γεγονότα και κυρίως διευθύνσεις και ονόματα. Κόντεψα να πέσω θύμα της επιτυχίας μου γιατί κόπηκαν γέφυρες και χρειάστηκε να διασχίσω την επαγγελματική και πολιτική έρημο. Τώρα τα πράγματα είναι πιο ήρεμα σε προσωπικό επίπεδο αλλά πιο δύσκολα σε συλλογικό. Στις 405 σελίδες του βιβλίου μου «Στον λαβύρινθο της πανδημίας» προσπαθώ να αναλύσω τον κορωνοϊό σαν κοσμοϊστορικό γεγονός που επηρεάζει τις εξελίξεις και την ισορροπία δυνάμεων.

Βιβλίο 405 σελίδων δεν είναι δύσκολη υπόθεση για έναν ευρωβουλευτή με φόρτο εργασίας και διαρκή παρουσία στον δημόσιο βίο;
Το ερέθισμα αλλά και την ευκαιρία μου έδωσε η πανδημία. Ήμουν ο πρώτος ο οποίος υποστήριξα δημόσια από τέλη Μαρτίου - αρχές Απριλίου του 2020 ότι αντιμετωπίζαμε μια πολυδιάστατη πρόκληση που θα πήγαινε σε βάθος χρόνου και πως τα σενάρια για γρήγορες και εύκολες λύσεις δεν είχαν σχέση με τη σκληρή πραγματικότητα. Μου είχε κάνει μάλιστα εντύπωση η αντίδραση του κυβερνητικού εκπροσώπου, κ. Πέτσα, ο οποίος προφανώς από υπερβάλλοντα ζήλο είχε κάνει κριτική και στη σύζυγό μου, Αμαλία Καραγκούνη –ομότιμη καθηγήτρια στο Τμήμα Βιολογίας του ΕΚΠΑ–, στις επιστημονικές γνώσεις και στη διεθνή ακαδημαϊκή διασύνδεση της οποίας στηρίζω πολλές από τις εκτιμήσεις μου. Περιττό να πω ότι οι εξελίξεις με δικαίωσαν με την έννοια ότι η πτώση της ελληνικής οικονομίας ήταν πολύ μεγάλη, η ανάκαμψη δεν ήρθε το δεύτερο εξάμηνο του 2020, τα δημόσια οικονομικά ανατράπηκαν πλήρως και το δημόσιο χρέος πηγαίνει προς το 200% του ΑΕΠ ενώ η θεραπεία και το εμβόλιο δεν είναι στην ημερήσια διάταξη. Τον χρόνο τον βρήκα λόγω του εγκλεισμού που προκάλεσε η πανδημία. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έμεινε κλειστό για ένα διάστημα και στη συνέχεια λειτούργησε κυρίως μέσω τηλεδιασκέψεων και ηλεκτρονικών ψηφοφοριών από απόσταση. Είχα λοιπόν το ερέθισμα λόγω της σημασίας της πανδημίας, βρήκα και τον αναγκαίο χρόνο για να σκεφτώ, να μελετήσω και να γράψω. Άλλωστε, το γράψιμο για μένα είναι η μεγάλη χαρά. Ακόμη και την περίοδο που είμαι ευρωβουλευτής δημοσιεύω κείμενα με ρυθμό –κατά μέσο όρο– χίλιες λέξεις την ημέρα. 

Η πανδημία δείχνει να είναι κοσμοϊστορικό γεγονός αλλά γιατί να υπάρχει η αίσθηση ότι βρισκόμαστε σε λαβύρινθο;
Στο τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου μου βγάζω, όπως χαρακτηριστικά λέω, τα… πρώτα 122 συμπεράσματα για την πανδημία. Μέσα από αυτά αναδεικνύεται ο δυναμικός, σύνθετος και απρόβλεπτος χαρακτήρας της πρόκλησης που αντιμετωπίζουμε, γι’ αυτό τη χαρακτηρίζω σύγχρονο λαβύρινθο. Δεν υπάρχουν βεβαιότητες σε σχέση με την αντιμετώπιση του κορωνοϊού και πρέπει να κινηθούμε πειθαρχημένα, με δημιουργική σκέψη και αποτελεσματικά για να αφήσουμε πίσω μας τη δοκιμασία. Προς το παρόν, διαχειριζόμαστε την πανδημία χωρίς να την αντιμετωπίζουμε. Το μοντέλο που εφαρμόζεται στην ΕΕ, στην Ελλάδα και στις ΗΠΑ αποσκοπεί στο να μην ξεπεράσουν αυτοί που θα αρρωστήσουν βαριά από τον Covid-19 τις δυνατότητες του συστήματος υγείας και δημιουργηθούν απαράδεκτες καταστάσεις όπως στη Βόρεια Ιταλία, την Ισπανία ή τη Νέα Υόρκη στο πρώτο κύμα της πανδημίας. Στην Κίνα και σε άλλες χώρες της Άπω Ανατολής αντιμετωπίζουν αντί να διαχειρίζονται την πανδημία με μεθόδους που ξεπερνούν τις δυνατότητες της Δύσης. Εγκλεισμός με αυστηρούς όρους, τεστ κορωνοϊού σε όλο τον πληθυσμό, ψηφιακή παρακολούθηση όσων έχουν νοσήσει και του ευρύτερου κοινωνικού περιβάλλοντός τους.

Στο βιβλίο μου αναφέρομαι αναλυτικά στο παράδοξο του κορωνοϊού ο οποίος ξεκίνησε από την Κίνα και έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα ενισχύει τη στρατηγική θέση της νέας υπερδύναμης σε βάρος των ΗΠΑ και της ΕΕ.

Ποια είναι τα θέματα που θίγονται στο βιβλίο και μπορεί να έχουν ένα ευρύτερο ενδιαφέρον για το αναγνωστικό κοινό;
Πρώτον, εξηγώ πώς επηρεάζει η πανδημία την παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων και τις ανατροπές που μπορεί να φέρει σε ό,τι αφορά την Κίνα, τις ΗΠΑ και την ΕΕ, αλλά και περιοχές στρατηγικής σημασίας. Δεύτερον, αναλύω σε ειδική ενότητα τις επιπτώσεις της πανδημίας στην κατάσταση και την προοπτική της ΕΕ. Ο κορωνοϊός προστέθηκε σε άλλες ευρω-κρίσεις και ανέδειξε κι αυτός τα τεράστια κενά στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Τρίτον, σε άλλη ενότητα του βιβλίου υπολογίζω το οικονομικό και κοινωνικό κόστος του Covid-19 για την Ελλάδα αποφεύγοντας τις κυβερνητικές ωραιοποιήσεις και την αντιπολιτευτική κινδυνολογία. Τέταρτον, ασχολούμαι με ειδικά θέματα και τον τρόπο που επηρεάζονται από την πανδημία. Το ενεργειακό, το προσφυγικό-μεταναστευτικό, τις σχέσεις με την Τουρκία. Πέμπτον, αναλύω την πανδημία σαν καταλύτη μεγάλων αλλαγών, τη νέα οργάνωση της εργασίας μέχρι τον νέο τρόπο διαμόρφωσης της κοινής γνώμης και το ψηφιακό άλμα στο μέλλον. Έκανα μία σοβαρή προσπάθεια να καταλάβω και να εκλαϊκεύσω αυτά τα ζητήματα και ελπίζω το αναγνωστικό κοινό να ανταποκριθεί.

Τελικά στο βιβλίο θα συναντήσουμε τον πολιτικό, τον δημοσιογράφο ή τον διανοούμενο Γιώργο Κύρτσο;
Από τα 18 μου αναζητώ τον ρόλο που μου πάει καλύτερα. Πενήντα χρόνια αργότερα μπορώ να πω ότι η διαδρομή ήταν και παραμένει εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και πως δεν έχω καταφέρει να δώσω την οριστική απάντηση στο ερώτημα που ο ίδιος έθεσα στον εαυτό μου. Υποθέτω ότι στο βιβλίο μου ο αναγνώστης θα συναντήσει και τον πολιτικό και τον δημοσιογράφο και τον διανοούμενο σε μια δύσκολη ισορροπία και στα όρια των δυνατοτήτων τους. Θεωρώ πάντως ότι είμαι σοβαρός και ειλικρινής στην προσπάθειά μου και το αποτέλεσμα με ικανοποιεί.

Να απευθυνθώ λοιπόν στον πολιτικό Γιώργο Κύρτσο και να τον ρωτήσω πώς αξιολογεί την κυβερνητική προσπάθεια σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Στο πρώτο κύμα η αντιμετώπιση ήταν υποδειγματική και μας μετέτρεψε σε παράδειγμα προς μίμηση στην ΕΕ αλλά είχε τεράστιο οικονομικό κόστος. Στη συνέχεια, επιχειρήσαμε το αναγκαίο άνοιγμα στον τουρισμό χωρίς να επιτύχουμε αξιόλογες οικονομικές επιδόσεις, ενώ η καλοκαιρινή και τουριστική χαλάρωση έδωσαν νέες ευκαιρίες στον κορωνοϊό. Σήμερα ακολουθούμε τη γενική ευρωπαϊκή τάση της επιδείνωσης, είμαστε αρκετά καλύτεροι από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο αλλά έχουμε σταματήσει να είμαστε το παράδειγμα προς μίμηση. Ο χρόνος δουλεύει σε βάρος μας γιατί η κοινωνία έχει αρχίσει να αμφιβάλλει για την αποτελεσματικότητα της πολιτικής που ακολουθείται και δεν πειθαρχεί όπως στο ξεκίνημα της δοκιμασίας, ενώ εξαντλούνται και τα οικονομικά περιθώρια. Το αδύνατο σημείο της κυβερνητικής πολιτικής είναι η καθημερινότητα του πολίτη και της οικογένειας από τα σχολεία μέχρι τις συγκοινωνίες. Παρά τα προβλήματα, η κοινή γνώμη εμπιστεύεται τον Μητσοτάκη και την κυβέρνηση συγκρίνοντας αυτά που συμβαίνουν στη χώρα μας με πολύ χειρότερα που παρατηρούνται σε χώρες όπως η Ισπανία και η Γαλλία.

Το βασικό μήνυμα του βιβλίου είναι αισιόδοξο ή απαισιόδοξο;
Το βασικό μήνυμα είναι αγωνιστικό και γι’ αυτό αισιόδοξο. Η κατάσταση είναι τόσο δύσκολη και σύνθετη ώστε η απαισιοδοξία είναι μια απαράδεκτη πολυτέλεια.