Confiteor: 736 σελίδες μετά, υποκλίνεσαι στο μεγαλείο του Καμπρέ

Μόνες τους σε μια γραμμή στέκουν τέσσερις λέξεις. Ήρεμες και γαλήνιες στην italic γραμματοσειρά τους προοικονομούν ότι: «Εγώ θα είναι τίποτα». Και αυτό είναι μόνο ένα κεφάλαιο. Όχι το πρώτο αλλα ούτε και το τελευταίο. Ο Καταλανός Ζάουμε Καμπρέ γράφει ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα που τα βάζει με την μνήμη και τον χρόνο. Και τα καταφέρνει άψογα. 

«Confiteor» ετυμολογικά θα πει ομολογώ. «Confiteor» στο χαμένο μυαλό του πολυσχιδούς ήρωα του Ζάουμε Καμπρέ θα πει δένω τα κομμάτια της ιστορίας μου όπως αυτή συντέθηκε πριν καν εγώ υπάρξω και αφού εγώ σταμάτησα να ζω. «Confiteor» θα πει διαβάζω ίσως ένα από τα καλύτερα βιβλία της σύγχρονης λογοτεχνίας. 

Ο ανορθόδοξος τρόπος με τον οποίο ο συγγραφέας επιλέγει να μας εξιστορήσει τα γεγονότα που αφορούν στη ζωή του Αντριά Αρντέβολ, ενός ανθρώπου που στην αρχή της ζωής του τα πήγε τρομερά καλά με την μνήμη για να φτάσει να την χάσει πολύ πριν το τέλος του είναι και η δυναμική του Καμπρέ. Αλλά δεν είναι μόνο το άχρονο κείμενο  που στην κυριολεξία σε βάζει από την αρχή κιόλας μέσα στις σκέψεις ενός ταραγμένου μυαλού. Δεν είναι ούτε η ταύτιση που νιώθεις διαβάζοντας την πολυτάραχη ζωή ενός ανθρώπου μοναχικού και αφιερωμένου πραγματικά στα βιβλία, τη γνώση, την εκμάθηση ξένων και αρχαίων γλωσσών. Αυτό που πραγματικά σε κρατάει και ουσιαστικά σε πείθει να διαβάσεις και τις 736 σελίδες (μια ασήκωτη ντάνα σελίδων) είναι η ιστορία ενός βιολιού. Η οποία κατά κάποιον τρόπο παίρνει την φαντασία σου και την ταξιδεύει ανέξοδα στον χρόνο. Την πιάνει από το χέρι και την μεταφέρει στα ανεκδιήγητα ντους του Άουσβιτς, στους «γιατρούς» και τα περίφημα δολοφονικά πειράματά τους, στην δικτατορία του Φράνκο και στην αποκοπή των Εβραίων που έχασαν πολλά ή όλα τα μέλη της οικογένειάς τους. 

Μια ιστορία χωρίς αρχή, μέση και τέλος όπως ακριβώς θα αποτυπώνονταν στο μυαλό ενός ανθρώπου που πάσχει από την Νόσο του Αλτσχάιμερ και όπως θα την περιέγραφε λίγο πριν αφήσει το μυαλό του να χαθεί μια για πάντα στο κενό και στο τέλος. 

Το «Confiteor» έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία, μεταξύ των οποίων το βραβείο Κριτικών Serra d'Or 2012, το βραβείο M. Angels Anglada 2012, το βραβείο La tormenta en un Vaso 2012, το βραβείο Crexells 2012, το βραβείο Courrier International για το καλύτερο ξένο μυθιστόρημα του 2013. Μεταφράστηκε σε δεκαπέντε γλώσσες και σημείωσε παντού ιδιαίτερη εμπορική επιτυχία, πουλώντας πάνω από 1.000.000 αντίτυπα. Το «Confiteor» κυκλοφορεί στην Ελλάδα από τις Εκδόσεις Πόλις.

Η περίληψη του «Confiteor»

Βαρκελώνη, δεκαετία του '50. Ο νεαρός Αντριά μεγαλώνει ανάμεσα σ' έναν πατέρα που θέλει να του δώσει μόρφωση αναγεννησιακού ανθρώπου, να τον κάνει γνώστη πολλών γλωσσών, και μια μητέρα που τον προορίζει για την καριέρα δεξιοτέχνη βιολονίστα. Ο Αντριά, ευφυής, μοναχικός και υπάκουος, προσπαθεί να ικανοποιήσει τις υπέρμετρες και αντιφατικές φιλοδοξίες των γονιών του, ως τη στιγμή που ανακαλύπτει την ύποπτη προέλευση του οικογενειακού πλούτου και άλλα ανομολόγητα μυστικά. Πενήντα χρόνια μετά, ο Αντριά, λίγο πριν χάσει τη μνήμη του, προσπαθεί να ανασυνθέσει την οικογενειακή ιστορία, ενώ γύρω από ένα εκπληκτικό βιολί του 18ου αιώνα διαπλέκονται τραγικά επεισόδια της ευρωπαϊκής ιστορίας, από την Ιερά Εξέταση ως τη δικτατορία του Φράνκο και τη ναζιστική Γερμανία, με αποκορύφωμα το Άουσβιτς, το απόλυτο κακό.

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα, Ζάουμε Καμπρέ

Ο Ζάουμε Καμπρέ έχει συγγράψει πολλά σενάρια για ταινίες και τηλεοπτικές σειρές και έχει βραβευτεί με τα μεγαλύτερα βραβεία της καταλανόφωνης λογοτεχνίας για τα βιβλία του. Το 2014 του απονεμήθηκε ο Σταυρός του Αγίου Γεωργίου από την Κυβέρνηση της Καταλονίας για τις υπηρεσίες του στα καταλανικά γράμματα και καταλανική κουλτούρα. Έχει ταχθεί υπέρ της υπεράσπισης της καταλανικής γλώσσας και του δικαιώματος των Καταλανών να αποσχιστούν από την Ισπανία. 

Το «Confiteor» είναι από εκείνα τα βιβλία που καταφέρνουν να σε αφήσουν να περιπλανιέσαι στον χωροχρόνο χωρίς καμία δυσκολία ή την απαίτηση κάποιας υπερδύναμης. Αρκεί να το ανοίξεις και να αφήσεις τον σελιδοδείκτη να σε μεταφέρει εκεί που έμεινες την προηγουμένη.