Ο «Τρελαντώνης» της Πηνελόπης Δέλτα επισκέπτεται το σπίτι μας

Το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος μάς έχει βάλει για τα καλά στο κόσμο της λογοτεχνίας με τη σειρά #snfccAtHome: Αναγνώσεις. Μετά από το ελληνικό διήγημα, σειρά έχει το παιδικό βιβλίο, με την Όλια Λαζαρίδου και τον Γιώργο Νανούρη να κάνουν την αρχή με «Το καπλάνι της βιτρίνας» της Άλκης Ζέη.  

Η συνέχεια δίνεται με ένα βιβλίο της Πηνελόπης Δέλτα. Όχι τυχαία. Πρόκειται για την συγγραφέα, για την οποία η Ζέη είχε πει: «Αληθινά παιδιά, αυτή είναι η μεγάλη κληρονομιά που άφησε η Δέλτα στα παιδιά με τα μυθιστορήματά της, και σε μας τους συγγραφείς να γράφουμε παιδικά βιβλία με παιδιά τόσο αληθινά σαν να έχουνε υπάρξει στ’ αλήθεια». Συγκεκριμένα, μέσα από το snfccAtHome: Αναγνώσεις, κοντά μας έρχεται ο «Τρελαντώνης», ένα από τα διαχρονικά αγαπημένα βιβλία του νεανικού αναγνωστικού κοινού, όχι μόνο ανάμεσα στης Πηνελόπης Δέλτα, αλλά από το σύνολο της λογοτεχνίας.  

Στις 26 Μαΐου στις 18:00, η ιστορία του «Τρελαντώνη» θα ξεδιπλωθεί μέσα στα σπίτια μας. Μπορεί να αποτελεί μυθιστόρημα, αλλά βασίζεται κατά πολύ στα παιδικά χρόνια της Πηνελόπης Δέλτα. Θα το γνωρίσουμε, λοιπόν, μέσα από την ερμηνεία του ηθοποιού Δημήτρη Πιατά -ο Πίκος Απίκος της θρυλικής «Φρουτοπίας»-, τον οποίο ανέλαβε μέσα από την καραντίνα να σκηνοθετήσει ο Βίκτωρας Αρδίττης, ένα από τα πλέον κατάλληλα άτομα, μιας και έχει εμπειρία στο θέατρο ραδιοφώνου. Όπως συνέβη και με το προηγούμενο παιδικό βιβλίο που φιλοξένησε το snfccAtHome: Αναγνώσεις, έτσι και τώρα από τον «Τρελαντώνη» ο εικαστικός Αλέκος Λεβίδης εμπνεύστηκε και δημιούργησε πέντε πρωτότυπους πίνακες, για να συνοδεύσουν την ανάγνωσή του, τη στιγμή που η πρωτότυπη μουσική του συνθέτη Κώστα Βόμβολου θα την «ντύσει» επιπλέον ηχητικά.  

Ποιος είναι ο «Τρελαντώνης» και η Πηνελόπη Δέλτα; 

Εδώ και έναν αιώνα περίπου, ο Τρελαντώνης παραμένει ένα από τα δημοφιλέστερα μυθιστορήματα του νεανικού αναγνωστικού κοινού. Πρωτοκυκλοφόρησε το 1932, επανεκδόθηκε επανειλημμένα και αγαπήθηκε από πολλές γενιές παιδιών. Μυθιστόρημα της ωριμότητας της Πηνελόπης Σ. Δέλτα, εμποτισμένο από προσωπικές μνήμες και βιώματα της παιδικής της ηλικίας, το βιβλίο περιγράφει τις συναρπαστικές περιπέτειες, το καλοκαίρι του 1879, των τεσσάρων αδελφών της οικογένειας Μπενάκη –η Δέλτα ήταν κόρη του εθνικού ευεργέτη Εμμανουήλ Μπενάκη– στον Πειραιά, που αφήνουν την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου για να περάσουν ανέμελα τις διακοπές τους στο αρχοντικό των θείων τους στον λόφο της Καστέλλας. Εκεί, η Αλεξάνδρα, η Πουλουδιά (Πηνελόπη), ο Αλέξανδρος και ο Αντώνης –που τον φωνάζουν Τρελαντώνη γιατί είναι «σκάνταλος και πολύ άτακτος, και κάθε λίγο έβρισκε τον μπελά του»– θα έρθουν αντιμέτωποι με τη νέα τους ζωή αλλά και με τον κόσμο των μεγάλων.  

Εμβληματική φυσιογνωμία της νεοελληνικής λογοτεχνίας των αρχών του 20ού αιώνα, με έντονη πολιτική, κοινωνική και ανθρωπιστική δράση, η Πηνελόπη Σ. Δέλτα (1874, Αλεξάνδρεια–1941, Αθήνα) διαδραμάτισε σε χαλεπούς καιρούς για το γλωσσικό ζήτημα σημαίνοντα ρόλο στην προσπάθεια για την καθιέρωση της δημοτικής στη νεανική πεζογραφία και στα παιδαγωγικά εγχειρίδια, ενώ διείσδυσε όσο καμία άλλη συγγραφέας της εποχής της στον ευαίσθητο ψυχισμό των παιδιών πλάθοντας με ρεαλισμό χαρακτήρες γνήσιους, διαυγείς, όλο ζωντάνια. Για το σύνολο του έργου της τιμήθηκε με το Αργυρό Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών (1930). Η λογοτεχνική παρακαταθήκη της επηρέασε καθοριστικά σημαντικούς μεταγενέστερους ομότεχνούς της. 

Ποιοι είναι οι συντελεστές αυτού του snfccAtHome: Αναγνώσεις; 

Ο Δηµήτρης Πιατάς γεννήθηκε στην Αθήνα το 1951 και αποφοίτησε από τη Δραµατική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Υπήρξε ιδρυτικό µέλος του Αµφιθεάτρου του Σπύρου Ευαγγελάτου. Συνεργάστηκε µε το Ελεύθερο Θέατρο και την Ελεύθερη Σκηνή σε µια σειρά από επιτυχηµένες επιθεωρήσεις. Ως θιασάρχης ανέβασε αρκετά κλασικά έργα, ελληνικά και ξένα. Ως πρωταγωνιστής έχει ερμηνεύσει ρόλους κλασικού και σύγχρονου ρεπερτορίου σε συνεργασία µε μεγάλους θεατρικούς φορείς, όπως το Εθνικό Θέατρο, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, το Μέγαρο Μουσικής, η Εθνική Λυρική Σκηνή, και µε αρκετά ΔΗΠΕΘΕ. 

Ο σκηνοθέτης και θεατρολόγος Βίκτωρ Αρδίττης είναι καθηγητής Σκηνοθεσίας στο Τμήμα Θεάτρου του ΑΠΘ. Σπούδασε Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και Θεατρολογία στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού. Μαθήτευσε πλάι στους σκηνοθέτες Antoine Vitez και Γιώργο Σεβαστίκογλου καθώς και στον θίασο Schaubühne του Βερολίνου. Υπήρξε δημιουργός του θιάσου «Θέατρο του Λόγου» και εκ των ιδρυτών του εναλλακτικού χώρου «Φούρνος» στην Αθήνα. Εργάστηκε στο ραδιόφωνο ως σκηνοθέτης και παραγωγός εκπομπών λόγου. Υπήρξε Καλλιτεχνικός Διευθυντής του ΚΘΒΕ (2001 - 2004) και Υπεύθυνος Σπουδών της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου (2007 - 2013). Έχει διδάξει στην Ελλάδα, την Ιταλία και τη Γαλλία και έχει σκηνοθετήσει πάνω από πενήντα κλασικά και σύγχρονα έργα, καθώς και όπερες και σύγχρονο μουσικό θέατρο. 

Ο Αλέκος Λεβίδης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1944. Σπούδασε σκηνοθεσία θεάτρου στο Παρίσι και αρχιτεκτονική στη Γενεύη. Από το 1971 μέχρι σήμερα ζει και εργάζεται ως ζωγράφος στην Αθήνα. Έχει πραγματοποιήσει είκοσι εννέα ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε μεγάλο αριθμό ομαδικών στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ακόμα, έχει ασχοληθεί με την τοιχογραφία, τα σκηνικά θεάτρου και την εικαστική επιμέλεια βιβλίων.  Το ζωγραφικό του έργο πλαισιώνεται από συγγραφικά εγχειρήματα, που αφορούν την ιστορία, τη θεωρία και την επιτέλεση της ζωγραφικής. 

Ο Κώστας Βόμβολος έχει γράψει μουσική για περισσότερες από 160 θεατρικές παραστάσεις, τρεις ταινίες μεγάλου μήκους και αρκετά ντοκιμαντέρ. Συνεργάστηκε κυρίως με το ΚΘΒΕ, την Πειραματική Σκηνή της «Τέχνης», το Εθνικό Θέατρο, το Θέατρο Τέχνης, τη «Νέα Σκηνή Τέχνης» και τα περισσότερα ΔΗΠΕΘΕ. Από το 1994 διευθύνει το σύνολο «Primavera en Salonico», το οποίο, σε συνεργασία με τη Σαβίνα Γιαννάτου, έχει κυκλοφορήσει δέκα άλμπουμ και έχει εμφανιστεί στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Αργεντινή, την Αυστραλία, την Κίνα, την Κορέα, κ.ά. Συμμετέχει στο συγκρότημα «Χειμερινοί Κολυμβητές». Διδάσκει στο Τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ.