Για αυτούς οι δρόμοι της πόλης είναι ο καμβάς της έκφρασής τους. Οι street artists επεμβαίνουν στην πόλη με νέες ιδέες, αλλάζοντας το τοπίο της σύγχρονης τέχνης. Δύο νέα φωτογραφικά λευκώματα που παρουσιάζουν την κατάσταση των νέων αυτών πραγμάτων κυκλοφορούν στις 11/11 από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Πρόκειται για το «OUTSIDERS - Η τέχνη στο δρόμο» σε επιμέλεια του Steve Lazarides και το «ΓΚΡΑΦ, Greek Graffiti Scene» σε επιμέλεια του Κυριάκου Ιωσηφίδη, που θα αποτελέσει κάτι σαν τη βίβλο του ελληνικού graffiti. Παράλληλα στις 14/11 ένα θρυλικό όνομα της αγγλικής οld school σκηνής, ο Mode 2, μαζί με τον Σέιμ84 από την ομάδα CARPE DIEM θα ζωγραφίσουν live στις βιτρίνες της νέας FNAC. Ο Steve Lazarides, o Λονδρέζος κυπριακής καταγωγής art dealer που «ανακάλυψε» τον Banksy και βοήθησε στην έκρηξη της street art, μιλάει στην Athens Voice λίγο πριν το ταξίδι του στην Αθήνα.
Τι διαφορά έχει το γκραφίτι από τη street art; Yπάρχει μεγάλη απόσταση μεταξύ των δύο. Μια μεγάλη γενιά νέων καλλιτεχνών χρησιμοποιούν το δρόμο σαν καμβά για τα έργα τους. Δημιουργοί σαν τον Γάλλο JR, τον Μark Jenkins ή τον πιο πιτσιρικά Vhils είναι πολύ μακριά από τις μέρες του γρήγορου γκραφίτι. Χρησιμοποιούν άλλες τεχνικές και μορφές τέχνης, όπως η φωτογραφία, δίνοντας σε μια εικόνα ένα τεράστιο σχήμα που γενικά απαιτεί πολύ περισσότερο χρόνο. Οι street artists σαν τον JR, που χρησιμοποιεί τη φωτογραφία για να στείλει ένα μήνυμα μέσα από το δρόμο, διαφοροποιούνται από τους παλιούς γκραφιτάδες και στο βαθμό που ξοδεύουν πολύ περισσότερο χρόνο για τα έργα τους.
Και τα περίεργα γλυπτά του Jenkins; Παρόμοια o Mark τοποθετεί τις φιγούρες του στο δρόμο πάνω σε κώνους κυκλοφορίας ή μέσα σε τοίχους. Είναι κι αυτός ξεκάθαρα ένας street artist, σε αντίθεση με τους graffiti artists.
Γιατί νομίζεις ότι έχουν την ανάγκη να εκφραστούν δημόσια στο δρόμο και όχι στους 4 τοίχους ενός στούντιο, για παράδειγμα; Nομίζω ότι σχετίζεται με το γεγονός ότι τους ενδιαφέρει να απευθυνθούν σε όσο το δυνατόν περισσότερους γίνεται και όχι σε λίγους προνομιούχους. Οι περισσότεροι προέρχονται από την εργατική τάξη και αισθάνονται περισσότερη ασφάλεια στο δρόμο παρά σε μια γκαλερί.
Τι έχει αλλάξει στην ανταπόκριση του κόσμου; Ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό. Οπωσδήποτε απευθύνονται πάντως σε ένα πιο ανοιχτόμυαλο κοινό.
Πες μου λίγο για τον Mode 2 που θα έρθει στην Αθήνα. Είναι ένας old school καλλιτέχνης, θρυλικό όνομα του γκραφίτι στην Αγγλία. Πριν τον Banksy, ο Mode 2 ήταν ο νούμερο ένα Βρετανός γκραφιτάς που ήξερε όλος ο κόσμος.
O Banksy; Είναι ένα φαινόμενο. Δεν δουλεύουμε πια μαζί.
Πώς ξεκίνησες την καριέρα σου; Ξεκίνησα με τη φωτογραφία. Στα μέσα του ’90 φωτογράφιζα εικόνες από τοίχους, δούλεψα με τον Banksy και ξεκίνησα την γκαλερί αντιπροσωπεύοντας καλλιτέχνες όπως ο Antony Micallef.
Η σχέση σου με την Ελλάδα; Ο πατέρας μου είναι Κύπριος. Έχω καιρό να έρθω στην Αθήνα.
Τι νομίζεις για τον ενδιάμεσο ρόλο του γκαλερίστα μεταξύ καλλιτέχνη και κοινού; Υπήρξα φωτογράφος και ξέρω. Είναι πολύ επικίνδυνο να πουλάς τα έργα σου στον κόσμο. Είναι πιο σημαντικό και πιο καθαρό να συγκεντρώνεσαι στη δουλειά σου. Το ότι κάποιος είναι καταπληκτικός καλλιτέχνης δεν τον κάνει κι απαραίτητα καταπληκτικό επιχειρηματία. Επίσης είναι δύσκολο να συγκεντρωθείς στο έργο σου αν δεν έχεις φαγητό στο τραπέζι σου. Από την άλλη, ο γκαλερίστας χτίζει μια σχέση εμπιστοσύνης με το κοινό, που με τη σειρά του εμπιστεύεται τα νέα ονόματα που φέρνει. Νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος της γκαλερί σε όλη αυτή τη διαδικασία.
Πού μένεις; Στο Κάμντεν και η γκαλερί είναι στο κέντρο του Λονδίνου, στην Oxford Street.
Πώς είναι το Λονδίνο; Έχω ταξιδέψει πολύ στον κόσμο και δεν θα ήθελα να ζήσω πουθενά αλλού. Είναι πολύ ζωντανή και ανοιχτόμυαλη πόλη.
Ποιες είναι οι εμμονές σου; H προσπάθειά μου να αναδεικνύω νέους καλλιτέχνες και να στήνουμε ενδιαφέρουσες εκθέσεις.
Πώς ξεχωρίζεις τα νέα ταλέντα; Εξαρτάται κάθε φορά από τις συνθήκες. Διαρκώς μεταβάλλονται. Μιλήσαμε πριν για τον Βanksy, για παράδειγμα, που είναι σήμερα ο πάπας όλης της σκηνής. Ο Vhils από την άλλη είναι μόλις 21, ο JR είναι 27. Αυτοί είναι τα ταλέντα που έρχονται γεμάτοι με νέες ιδέες και διάθεση για αλλαγές. Είναι ωραίο να βλέπεις αυτή την εξέλιξη στους δρόμους της πόλης και τα πράγματα να αλλάζουν, γιατί αν μένουν τα ίδια απλώς πεθαίνουν και το κοινό βαριέται.
Γιατί Outsiders; Eπιλέχθηκε ο τίτλος αυτός γιατί αντιπροσωπεύει τους καλλιτέχνες αυτούς. Οι περισσότεροι από αυτούς που εκπροσωπώ δεν είναι καλοτεχνίτες, έχουν επιλέξει ένα διαφορετικό μονοπάτι και είναι Outsiders σε σχέση με την παραδοσιακή τέχνη.
Πώς βλέπεις τα πράγματα τώρα με την κρίση; Εδώ και 5 χρόνια εμφανίστηκε αυτή η κατάσταση που είναι κάτι σαν μια διαταραχή της κανονικής ζωής και πρέπει να τη συνηθίσουμε γιατί θα κρατήσει για κάποιο διάστημα. Η ζωή όμως συνεχίζεται, ο κόσμος συνεχίζει να παίρνει καφέ, να οδηγεί, να έχει σκύλο και να βγάζει χρήματα – ίσως λιγότερα από παλιά. Νομίζω σταδιακά αρχίζει η σταθεροποίηση. Έχει γίνει στο παρελθόν και πιθανότατα θα ξαναγίνει. Ο κόσμος αλλάζει.
Πώς σου φαίνεται που θα έρθεις στην Αθήνα; Θα μείνω 4-5 μέρες. Περιμένω να τη δω το ίδιο και περισσότερο ακόμη ζωντανή από την προηγούμενη φορά. Με ενδιαφέρει πολύ να δω τη δουλειά των Ελλήνων καλλιτεχνών.
»Outsiders - Η τέχνη στο δρόμο (επιμέλεια: Steve Lazarides)
Στο βιβλίο του «Αντιπαθητικές λέξεις» ο συγγραφέας πετάει μέσα σε ένα καλάθι λέξεις που περιέγραψαν ιδέες κατά τα έτη 2015-2019, την περίοδο της μεγάλης διαπραγμάτευσης.
Διαβάστε ένα κεφάλαιο που υπογράφει ο Omar El Akkad από το βιβλίο «Ο κόσμος όπως τον ξέραμε: Αναφορές από ένα κλίμα που αλλάζει», σε επιμέλεια των Amy Brady και Tajja Isen
