Προδημοσίευση: Η φιλία είναι και δεν είναι παντοτινή

Το νέο βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη με τίτλο «Η φιλία είναι και δεν είναι παντοτινή» θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Αρμός την Παρασκευή 13 Μαρτίου 2020.

Την πρώτη μου ανάρτηση στο φέισμπουκ την έκανα απόγευμα με καύσωνα, τον Αύγουστο του 2014. Το γεγονός ότι δεν υποφέρω τη ζέστη του καλοκαιριού με έχει αρκετές φορές ωθήσει σε μια παραπάνω εργατικότητα προκειμένου να βρω ένα ενδιαφέρον, ένα καταφύγιο από το θερμό του μαρτύριο, να αποξεχαστώ….

…Μέχρι τότε ελάχιστα γνώριζα, ελάχιστα με απασχολούσε. Μάλλον αρνητική ήταν η αόριστη ιδέα μου για το περίπλοκο σύμπαν του μέσα στο λάπτοπ. ‘Άκουγα ένα σωρό για τους κινδύνους του, τη δύναμή του, την επικινδυνότητα, ή την ανοησία του, κυρίως για την ανοησία του, αλλά ειλικρινά βαριόμουν να μπω κι εγώ στο παιχνίδι. Όμως εντέλει και σχετικά σύντομα κατέληξα πως,

Το φέισμπουκ είναι ψυχογράφημα!

Το λέω και το ξαναλέω και όσο περνά ο καιρός με την ενασχόληση, σιγουρεύομαι. Κανείς δεν ξεσκεπάζεται καλύτερα από εκείνον που επίμονα προσπαθεί να σκεπαστεί

Όπως ξεκίνησα να γράφω για τον δήθεν ψευτόκοσμο του φέισμπουκ, όσο το συλλογιζόμουν και όσο σύγκρινα, κατέληγα πως και το διαδίκτυο μιμείται και επαναλαμβάνει τελικά τη ζωή κι ας μην το θέλει. Καμιά φορά μάλιστα πιο έντιμα και ξεκαθαρισμένα στους όρους που υπογράφονται. Σε τελευταία ανάλυση και οι σχέσεις στο φέις, και οι σχέσεις στη ζώσα ζωή, είναι κι από τα δύο: και γνήσιες και εικονικές.

Εννοείται πως η μέση φιλία στο φέισμπουκ δεν θα είναι παντοτινή, αργά ή γρήγορα ο ένας από τους δυο θα αραιώσει, θα σταματήσει να επικοινωνεί, θα κατεβάσει τη σελίδα του, θα την καταργήσει. Να όμως που και στη ζωντανή ζωή σχέσεις και φιλίες δεν είναι οπωσδήποτε παντοτινές. Όχι μονάχα επειδή ο παλιός φίλος σου σε απογοήτευσε, σε πρόδωσε, σε βλέπει τώρα με αλλιώτικο μάτι, αλλά και όταν δεν σε απογοήτευσε, δεν σε πρόδωσε, δεν αποδείχθηκε κάλπικος μέσα στο χρόνο. Απομακρυνόμαστε και γιατί οι άνθρωποι αλλάζουμε, αλλάζουμε γούστα, σκοπούς, προτεραιότητες, κριτήρια και όλα όσα συναποτελούν πια το προσωπικό μας σήμερα. Έρχεται μια μέρα που με τον φίλο σου δεν έχεις πολλά να πεις, ασυνείδητα αραιώνουν οι συναντήσεις, οι συζητήσεις, δεν τον γυρεύεις να τα πείτε όσο πριν, δεν σε γυρεύει. Οι μεταμορφώσεις μας με το κύλισμα του καιρού έχουν απώλειες.

Γι’ αυτό ποτέ να μην πούμε πως μια σχέση δεν ήταν σχέση, δεν άξιζε. Γιατί ήταν μια σχέση που έκανε τον κύκλο της, που τα μέλη της άλλαξαν αλλά πάντα ισχύει ότι υπήρξαν τότε φίλοι, ήταν αναγκαίο να ήταν τότε φίλοι. Είναι σοβαρή τέχνη να διαχειρίζεσαι σωστά το παρελθόν σου.

Και η αγάπη που είναι παντοτινή;

Θα ρωτήσουν με το δίκιο τους κάποιοι. Η αγάπη μένει, μιλάμε για επαφές. Η αγάπη μένει, ίσως και να μεγαλώνει με ζωντανούς και νεκρούς μας, η αγάπη που συνεργάζεται πια με τη μνήμη είναι πάλι αγάπη, μπορεί και αγάπη πιο μεστή. Θα θυμίσω εκείνο το όμορφο: Έχω χρόνια να σε δω αλλά δεν έλειψες ποτέ από τη ζωή μου.

- Μα κλείσε πια τον υπολογιστή, μίλησε πρόσωπο με πρόσωπο με κάποιον άνθρωπο!

Βεβαίως αυτό είναι το υγιές. Το υγιές εφόσον πρόκειται για υγιή πλάσματα που συναναστρέφονται πρόσωπο με πρόσωπο. Μου έχει συμβεί να έρθει επίσκεψη παλιός συγγενής που κάθισε στον καναπέ μου και δεν μιλούσε παρά για τα προβληματικά του οικονομικά, τις εκκρεμότητες με την εφορία του. Επί ώρες, επί μέρες θα συνέχιζε αν τον άφηνα. Λεπτομέρειες απίθανες, αβάσταχτα αδιάφορες για κάθε άλλον που τα ακούει. Ένας γιγάντιος εγωκεντρισμός που εσένα σε βλέπει όχι σαν συνολικό άνθρωπο αλλά σαν ένα μεγάλο αυτί και μόνο. Περνούν οι ώρες, τα αυτιά μου αρνούνται να χωρέσουν περισσότερα, ο εγκέφαλος μου πιάνει μονάχα κρότους και το όνειρό μου εντοπίζεται: να πάω στην κουζίνα, να βάλω τη σκούπα ανάποδα, να ρίξω αλάτι όπως έκαναν παλιά στο κρητικό χωριό που παραθερίζαμε, μήπως σηκωθεί και φύγει ο μακρινός συγγενής μου. Να ορμήσω μετά στο λάπτοπ μου και να ανάψω τη φωτεινή μου σελίδα, να πω δυο λόγια με πλάσματα άγνωστα και τόσο γνωστά, δεν τα έχω δει αλλά μου είναι οικεία, θα καταλάβουν αμέσως τον αποψινό μου μπελά, θα γελάσουμε με γραπτά χα χα χα, θα μαζευτούν κι άλλοι να γράψουν παρόμοιες εμπειρίες τους, θα γελάσουμε όντως με γραπτά χα χα χα. Η ατμόσφαιρα θα ξαλαφρώσει.

Η επικοινωνία είπαμε είναι το κλειδί των σχέσεων, το "Σε καταλαβαίνω σ' αυτό που λες, πολύ σε καταλαβαίνω, έχω ζήσει κι εγώ ανάλογα". Μια τέτοια κουβέντα μοιάζει πιο ειλικρινής από τις ζωντανές συναντήσεις μισοπεθαμένων φίλων και συγγενών όπως είναι οι εγωκεντρικότατοι φίλοι και συγγενείς μας. Μοιάζει; Μπορεί και να είναι. Όλα από το περίσσευμα της καρδιάς μας φτιάχνονται ή χαλούν, από το πόση ειλικρίνεια βάζεις. Από τη φυσικότητα πάντα.

Όσο για τα μικρά και για τα πιο μεγάλα παιδιά που καταφεύγουν −κακώς εννοείται− ολημερίς κι ολονυχτίς στον υπολογιστή;

Μάστιγα, γράφουν και φωνάζουν οι γονείς, οι ψυχολόγοι, οι κοινωνιολόγοι, οι αστυνομικοί, οι δημοσιογράφοι.

Αλλά μάστιγα πρώτη δεν είναι το κοινωνικό διαδίκτυο, μάστιγα είναι οι ανιαρές οικογένειες, οι κρύες εστίες, οι απουσίες, οι ανόητοι γονείς, η αφόρητη ατμόσφαιρα άγχους ή πλήξης μέσα στο σπίτι. Οι νεαρές ψυχές διψούν ένα κόσμο ενδιαφέροντα για να ερεθιστούν, να ζωντανέψουν, να επιζήσουν, να ξυπνήσουν από τη ναρκωτική γκρίνια της οικογένειας, από την ερημιά του σπιτιού όπου ανήκουν. Από εκεί και πέρα λογικό να βρουν ομοιοπαθείς φίλους ή να τους στήνει καρτέρι το κάθε εθιστικό παιχνίδι που σε ταξιδεύει πέρα μακριά, ο κάθε επιτήδειος, ο εκμεταλλευτής, ο διεστραμμένος. Όλα συμβαίνουν εκεί έξω στον κόσμο, μέσα στο ίντερνετ, ή βαδίζοντας στα πεζοδρόμια.

Πάντα το ζήτημα του φυγάδα όπως και του ταξιδευτή είναι όχι το "πού" πας αλλά το "από πού" θες να φύγεις. Φεύγω για ταξίδι γιατί θέλω από κάπου να απομακρυνθώ. Χωρίζω όχι πρωτίστως επειδή σαγηνεύτηκα από νέο ταίρι όσο γιατί θέλω να ξεφύγω από το παλιό. Καταφεύγω σε σχέσεις εικονικές διότι με αποδιώχνουν οι πραγματικές που μου προσφέρονται. Το τι και ποιον θα βρεις εκεί που πας είναι ασφαλώς ένα ρίσκο, επικίνδυνο αφού θα είναι τόσο απρόσωπο και ανώνυμο, τόσο ψευδώνυμο. Επικίνδυνο και ελπιδοφόρο. Βέβαιο παραμένει ότι εκείνο από το οποίο με τόση βιάση φεύγεις για να απομακρυνθείς είναι ήδη χαλασμένο, σου έχει πονέσει το στομάχι σου.

Από ανάρτησή μου στο facebook:

// Μα γιατί λένε πως είναι κακό που οι άνθρωποι κολλούν στο κινητό τους; Δεν είναι το κινητό! Είναι που εκεί μέσα κρύβεται ένα δικό τους πλάσμα, μια κουβέντα, μια επαφή! Τρεις τέσσερις λέξεις που μπορούν να φτιάξουν ή να τσακίσουν τη μέρα τους.

Οδηγώ χθες, απόγευμα Σαββάτου, σε σχεδόν έρημο δρόμο της Αθήνας προς το Σταθμό Λαρίσης. Σταματώ στο φανάρι που είναι κόκκινο. Παρατηρώ την πιο συνηθισμένη εικόνα. Ένα αγόρι στο πεζοδρόμιο κοιτάζει στο κινητό του για μήνυμα. Της μαμάς του που τον εκνευρίζει, και πάλι του γράφει. Του κοριτσιού που αδημονεί να του γράψει, και δεν του γράφει...

ΥΓ. Θυμάμαι όταν ο γιος μου έλειπε μακριά για σπουδές, να του στέλνω sms:

-Γιώργη, διαβάζω στην εφημερίδα πως ένας γιος έκανε μήνυση στη μάνα του για να πάψει να τον παίρνει τόσο συχνά στο κινητό!

Και να απάντα:

-Δεν είμαι εγώ μαμά.