Όταν ο εκδότης Σάμης Γαβριηλίδης μας ξενάγησε στην πλατεία Αγίας Ειρήνης

Ο εκδότης Σάμης Γαβριηλίδης ξεκίνησε να γράφει ιστορία στο χώρο του βιβλίου το 1977. Σήμερα, έφυγε από τη ζωή ύστερα από μάχη με τον καρκίνο. Διαβάστε παρακάτω μια παλαιότερη περιήγησή του παρέα με την ATHENS VOICE και τη Μαρία Μαρκαντώνη στον χώρο του «Poems and Crimes» στην πλατεία Αγίας Ειρήνης. 

Ποιήματα και εγκλήματα κάτω από τη μύτη μας. Στην οδό Αγ. Ειρήνης, στο κτίριο 17, συμβαίνει κάτι περίεργο. 8.00: Μια παράξενη μυρωδιά. Μελάνι; Καφές; 12.00: Υποψία πως κάτι μαγειρεύεται στην κουζίνα του. 16.00: Διακριτική κίνηση στο βιβλιοπωλείο του ισογείου. 20.00: Προσέλευση κόσμου με υπόνοια διάθεσης για κατανάλωση αλκοόλ. 24.00: Βεβαιότητα ύπαρξης καλής διάθεσης και διασκέδασης εντός του κτιρίου. Τι συμβαίνει τελικά;

Οι εκδόσεις Γαβριηλίδη δημιουργούν το νέο χώρο της πόλης, κάτω από τον τίτλο Art bar Poems ’n Crimes. Ένας χώρος που συνδυάζει τυπογραφείο, βιβλιοπωλείο, μπαρ και χώρο εκδηλώσεων σε ένα πανέμορφο κτίριο του 1850. Πλήθος από βιβλία, σκόρπια χειροποίητα χαρτιά από το Νεπάλ και αναλόγια σε συντροφεύουν στον καφέ σου στο μπαρ του ισογείου. Αν ρίξεις μια ματιά γύρω σου, τότε θα καταλάβεις πως βρίσκεσαι στα «Εγκλήματα». Τα τραπεζάκια του χώρου βρίσκονται μπροστά στις βιβλιοθήκες με τα αστυνομικά βιβλία. Παίρνεις ένα, το διαβάζεις κι αν θέλεις το αγοράζεις. Αν η διάθεσή σου όμως είναι πιο ποιητική ανέβα στον πρώτο, που βρίσκεται και η ποιητική συλλογή. Όσοι ενδιαφέρονται λίγο περισσότερο, ας ακολουθήσουν τη μυρωδιά του μελανιού που θα τους οδηγήσει στον τρίτο όροφο, κατευθείαν στην παραγωγή, στο τυπογραφείο του κτιρίου.

«O τίτλος του χώρου προέκυψε από το γεγονός ότι έχουμε φτιάξει ένα βιβλιοπωλείο με δύο θεματικές κατηγορίες: αστυνομική λογοτεχνία και ποιήματα, γιατί αυτοί είναι οι κύριοι τομείς των εκδόσεών μας. Crimes για την αστυνομική λογοτεχνία, κυρίως με τον Μάρκαρη, που είναι αστυνομικός συγγραφέας ιδιαίτερα γνωστός στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο πια, και τον Καλιφατίδη, και ποιήματα (Poems) διότι εκδίδουμε πολλούς νέους ποιητές.

Μάλιστα ο Μάρκαρης, κουβεντιάζοντας, βρήκε τον τίτλο και είπε το βιβλιοπωλείο “Ποιήματα και εγκλήματα” κι έτσι το μπαρ ονομάστηκε τελικά Art bar Ρoems ’n Crimes» λέει ο εκδότης Σάμης Γαβριηλίδης. «Ο κόσμος έχει την εντύπωση ότι το βιβλίο είναι κάτι μοναχικό, αλλά δεν είναι έτσι. Μοναχική είναι η γραφή, ο συγγραφέας είναι μόνος του όταν γράφει το βιβλίο. Όταν όμως το ολοκληρώσει γίνεται υπόθεση μιας μεγάλης ομάδας ανθρώπων, από αυτούς που το παράγουν, που το συζητούν, που το εκδίδουν. Επίσης πάντα σου αρέσει να είσαι σε ένα μεγάλο χώρο, να διαβάζεις εσύ και να διαβάζουν κι οι διπλανοί σου. Δεν είναι δηλαδή πάντα το βιβλίο ένα στοιχείο απομόνωσης. Ο πολιτισμός παράγεται από ομάδες ανθρώπων, δεν παράγεται ατομικά. Ένα βιβλιοπωλείο, λοιπόν, είναι χώρος πολιτισμού. Ένας εκδοτικός οίκος είναι μία επιχείρηση, η οποία παράγει προϊόντα πολιτισμού, τα βιβλία. Συνεπώς η κοινωνικότητα και ο πολιτισμός θέλουν τους ανθρώπους μαζί. Όσο προάγουμε τον πολιτισμό, ενισχύουμε τη γνώση και την παιδεία μας, θ’ αντιμετωπίζουμε λιγότερα προβλήματα ακόμα και σε περίοδο κρίσης. Υπ’ αυτή την έννοια θα ήταν καλό να δημιουργηθούν πολλοί τέτοιοι χώροι.

Ο χώρος μάς επιτρέπει να φιλοξενούμε έκδηλώσεις κι ένα μικρό χώρο εστίασης. Είναι επισκέψιμος από πάνω ως κάτω, από την παραγωγή μέχρι το μπαρ. Να ξέρεις πως αν έρθεις να πιεις τον καφέ σου, κάτι θα διαβάσεις ή κάτι θα συμβαίνει στο οποίο θα μπορείς να συμμετέχεις. Απευθυνόμαστε σε όλο το κοινό που έχει ενδιαφέρον πραγματικά να ασχοληθεί με τον πολιτισμό.

Οποιεσδήποτε εκδηλώσεις έχουν έναν πολιτιστικό χαρακτήρα, μπορούν να γίνουν εδώ. Βασικός άξονας είναι οι παρουσιάσεις βιβλίων και επειδή ο χώρος το επιτρέπει γίνονται και εκθέσεις. Μέχρι και θεατρική παράσταση δίνεται! Τις επόμενες τρεις Τετάρτες φιλοξενούμε το θεατρικό μονόλογο “Διωγμένος” του Σάμιουελ Μπέκετ, στο χώρο του μπαρ. Κάθε Δευτέρα κάνουμε προβολές με παλιά “Παρασκήνια” που αφορούν ανθρώπους που έχουν φύγει από τη ζωή, όπως ο Καζαντζάκης, ο Κουν, ο Γκάτσος κ.ά.».

Είναι βράδυ και η φυσιογνωμία του χώρου αλλάζει. Το βιβλιοπωλείο κλείνει. Πλέγματα κρεμιούνται στις βιβλιοθήκες, αναλόγια και πάγκοι σκεπάζονται, περιτριγυρίζονται από σκαμπό και η μουσική ακολουθεί το νυχτερινό ρυθμό της πόλης. Τζαζ ήχοι αλλά ακόμα και ρεμπέτικα, ανάλογα με τη βραδιά, μεταμορφώνουν το χώρο που πριν από λίγες ώρες διάβαζες το βιβλίο σου, απολάμβανες τον καφέ ή το καλομαγειρεμένο μεσημεριανό σου, στο κατάλληλο μέρος να απολαύσεις το ποτό σου.

Λεπτομέρεια που προσθέτει: ένα μυστικό κρύβεται στο πίσω μέρος του. Μία αυλή με πανύψηλα δέντρα, υπερυψωμένο δάπεδο, γκράφιτι από τα γύρω κτίρια, ιδανική για ποτό και μουσική τους καλοκαιρινούς μήνες.