Βιβλιο

Η «Ματωμένη έρημος» της Karin Brynard βάζει φωτιά στις σελίδες

Σκοτεινό, καθηλωτικό, εξαίσιο αστυνομικό από τη Νότια Αφρική

Δημήτρης Καραθάνος
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Μια άγρια δολοφονία συγκλονίζει τη νοτιοαφρικάνικη κοινότητα στη «Ματωμένη έρημο» της Karin Brynard που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο

Ένα σκληρό θρίλερ που διερευνά το συγκρουσιακό παρελθόν της Νότιας Αφρικής, ένα δυνατό αστυνομικό, γραμμένο στη σωστή φόρμουλα ώστε να μη σου επιτρέπει να το αφήνεις από τα χέρια. Ατμοσφαιρικό, ρεαλιστικό, ωμό εκεί που πρέπει και σφριγηλό στις ιδέες που επικοινωνεί, το «Ματωμένη έρημος» εξυψώνει την Karin Brynard ψηλά στο χρηματιστήριο αξιών της λογοτεχνίας του νουάρ.   

Το σκηνικό είναι οι παρυφές της ερήμου Καλαχάρι, ένας κόσμος φιλοτεχνημένος από αγρότες, απόγονους των μπόερ και φτωχούς νομάδες, εκτροφείς θηραμάτων, ρεπλίκες καουμπόηδων ντυμένων στα χακί, φάρμες, κοπάδια, αμμόλοφους, νανόσωμα δέντρα, δάση ακακιών, φίδια, ένα άστοργο τοπίο στην απόχρωση χαίτης λιονταριού, με γλυφό νερό, υπερβολική ζέστη χωρίς κλιματισμό και τους σαράντα βαθμούς ό,τι εγγύτερο σε θερμοκρασία ανεκτή. Εδώ έχει επιλέξει να εκτίσει την αυτοεξορία του ο πρωταγωνιστής, εδώ θα ασκήσει τις πιέσεις του και το φάσμα του κακού.

 

Με τα 195 εκατοστά του ύψους και το τραχύ ταμπεραμέντο του, ο Αλμπέρτους Μπίσλααρ είναι ένα παιδί της πόλης, ένας βετεράνος της αστυνομίας του Γιοχάνεσμπουργκ, αμήχανος στα μετόπισθεν. Μοναδικός λευκός στο τμήμα, είχε μόλις φτάσει στην περιοχή, πανευτυχής στη σκέψη πως τον περίμενε μια ήσυχη δουλειά σε ένα ειρηνικό απομονωμένο μέρος, «όταν τα σκατά βρήκαν τον ανεμιστήρα και άρχισαν να πετάνε προς όλες τις κατευθύνσεις». Αντί υποδοχής, ο Μπίσλααρ βρίσκεται στη μέση ενός πρωτοφανούς κύματος ζωοκλοπών, έργο μιας υπερεκλεπτυσμένης μαφίας που δεν αφήνει ούτε τρίχα στο διάβα της. Ενώ λίγο αργότερα, δύο εργάτες βρίσκονται βίαια δολοφονημένοι, ξεσκισμένοι από τα ποδοπατήματα των πετσοκομμένων προβάτων τους. Το πιο μοχθηρό περιστατικό ωστόσο και το ανοσιούργημα που θα τεστάρει τα κότσια του τον περιμένει στη γωνία: Η Φρέντι Σβαρτς, μια εργένισσα εκκεντρική καλλιτέχνιδα και το υιοθετημένο κοριτσάκι της βρίσκονται νεκρές, γυναίκα και τετράχρονο παιδί σε λουτρό αίματος, με κομμένες καρωτίδες.

Φαινομενικά το έγκλημα αποδίδεται στο κύμα επιθέσεων σε φάρμες, μα ο ντετέκτιβ εικάζει ότι στη γυναίκα δεν επιτέθηκαν ξένοι. Την είχαν ναρκώσει, δεν υπήρχαν σημάδια πάλης, καμία ένδειξη ότι προσπάθησε να αμυνθεί. Ο Μπίσλααρ πιστεύει ότι ο δράστης χρησιμοποίησε Ροχιπνόλ, το χάπι του βιασμού που παραλύει το θύμα χωρίς να χάνει τις αισθήσεις του. Η Σάρα Σβαρτς, αδελφή της δολοφονημένης Φρέντι, καταφθάνει από το Κέιπ Τάουν για να διαδραματίσει τον δικό της ρόλο στην υπόθεση.

Μια δολοφονία σε φάρμα επηρεάζει τους πάντες σε μια τέτοια κοινότητα –ο εφιάλτης στη μέση του πουθενά, ο απρόσμενος τρόμος του φινάλε μιας αποκομμένης ζωής στην εξοχή. Η «Ματωμένη έρημος» ωστόσο δεν εξαντλείται στα όρια ενός τυπικού whodunnit. Το αίνιγμα είναι ο καλά στημένος καμβάς πάνω στον οποίο θα σκιαγραφηθούν οι βαθιά προβληματικές φυλετικές εντάσεις της Νότιας Αφρικής, με λευκούς, μαύρους και Βουσμάνους να αλληλεπιδρούν με το μαχαίρι στα δόντια, και την ευρύτερη καχυποψία να δεσπόζει: Λευκοί γαιοκτήτες σε διαρκή διαμάχη με τις γηγενείς φυλές για τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα. «Μας εξαφανίζουν λίγο λίγο… Και δεν μας επιτρέπεται να κάνουμε τίποτα. Επειδή είναι μέρος ενός μεγαλύτερου σχεδίου διωγμών των λευκών από τη γη τους… κανείς δεν πρόκειται να μας αφαιρέσει το δημοκρατικό μας δικαίωμα να προστατεύσουμε τους ανθρώπους μας και την περιουσία μας», διατρανώνουν οι πρόθυμοι που συστήνουν ήδη τις δικές τους επιτροπές κομάντο πριν το οριστικό ξέσπασμα της βίας.

 

Πρώην δημοσιογράφος η οποία κάλυψε επί χρόνια τις συγκρούσεις στο Γιοχάνεσμπουρκ κατά τη διάρκεια του Απαρτχάιντ, την πτώση του και την αναγέννηση της δημοκρατίας στην περιοχή, η Karin Brynard αντλεί υλικό για τα βιβλία της από πρωτογενείς εμπειρίες, ενώ το «Ματωμένη έρημος» απέσπασε πλήθος διακρίσεων, μεταφράστηκε διεθνώς με μεγάλη επιτυχία και προσέδωσε στη συγγραφέα του το προσωνύμιο του «Στιγκ Λάρσον της Νότιας Αφρικής». Η σειρά του Αλμπέρτους Μπίσλααρ συνεχίζεται σε δύο ακόμη βιβλία, τα οποία ελπίζουμε να απολαύσουμε προσεχώς στα ελληνικά. Ένα θαυμάσιο ντεμπούτο στην περιπέτεια της γραφής από μια σημαντική φωνή του σύγχρονου hardboiled.

Karin Brynard, «Ματωμένη έρημος», σελίδες 544, μετάφραση Χρήστος Αρμάντο Γκέζος, εκδόσεις Μεταίχμιο