Βιβλιο

Γιάννης Στεφανάκις: Ένα άρτιο, πολυεπίπεδο αφιέρωμα για έναν πολύμορφο καλλιτέχνη

Οι Εκδόσεις του Φοίνικα κυκλοφορούν τον τόμο «Από την αφαιρετική τοπιογραφία στο παλίμψηστο εννοιών»

Δημήτρης Φύσσας
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

«Από την αφαιρετική τοπιογραφία στο παλίμψηστο εννοιών»: Ένας αφιερωματικός τόμος στον Γιάννη Στεφανάκι από τις Εκδόσεις του Φοίνικα.

Όταν ένας δημιουργός συγκεντρώνει πολλές καλλιτεχνικές ιδιότητες, τότε ο αφιερωματικός τόμος που του ετοιμάζουν οι ομότεχνοί του και άλλοι διανοητές, αν θέλει να είναι επαρκής και να αναδείχνει το εύρος του τιμώμενου προσώπου, οφείλει να διαθέτει ανάλογη πολυμορφία.

Αυτό, ευτυχώς, συμβαίνει στην περίπτωσή μας: 24 κομμάτια ισάριθμων δημιουργών συν μια εκτεταμένη Εργοβιογραφία που φτάνει μέχρι το 2018 συν πολλά ασπρόμαυρα έργα εντός κειμένου συν πολυσέλιδο έγχρωμο Επίμετρο σε ιλουστρασιόν χαρτί με δεκάδες άλλα έργα του καλλιτέχνη συν ένας πρόλογος του ίδιου του Στεφανάκι («…αποφάσισα τελικά να ενδώσω στην έκδοση αυτή, κυρίως για να…») συνθέτουν το χορταστικό αυτό έργο, ένα άρτιο αποτέλεσμα που κυκλοφόρησε από τις «Εκδόσεις του Φοίνικα», καταφέρνοντας, νομίζω, να αποτυπώσει τις πολλές όψεις του δημιουργού: χαράκτης, ζωγράφος, τυπογράφος, εικονογράφος, εκδότης και διευθυντής εντύπων Τέχνης, σκηνογράφος, βίντεο ανιμέιτορ, ποιητής, αρθρογράφος, δάσκαλος ποικίλων εικαστικών αντικειμένων – με την ελπίδα να μην παραλείπω κάποια από τις ιδιότητές του.

Επομένως ο τόμος αποτελεί μια εξαιρετική εισαγωγή στον άνθρωπο και το έργο του. Και, καθώς ταιριάζει στον Στεφανάκι, πρόκειται για μια πολύ καλή δουλειά και τυπογραφικά: εύγε στον Μπάμπη Λέγγα, το Σωτήρη Παπαδήμα και τους αδερφούς Μυλωνά.

Στην έκδοση προτάσσεται τιμητικά απόσπασμα από κείμενο του χαράκτη Τάσσου (που, λαθεμένα, αποκαλεί τον Στεφανάκι «αυτοδίδακτο», ενώ πρόκειται για αριστούχο της Καλών Τεχνών) κι ακολουθούν αλφαβητικά οι υπόλοιποι/ες 23. Πολλά κείμενα είναι γραμμένα ad hoc, για την παρούσα έκδοση, ενώ άλλα προέρχονται από καταλόγους εκθέσεων κλπ. Δεν είναι δυνατό να αναφερθούν εδώ όλοι/ες, ωστόσο, κατά τη γνώμη μου, ξεχωρίζουν οι συμβολές των εξής:

1. Γιώργος Γώτης, «Συγγενείς εξ αλφαβήτου»: μια εξαντλητική αναφορά στον πολυεπίπεδο Στεφανάκι, με έμφαση στη σχέση τυπογραφίας – ποίησης – εκδόσεων μέσα στα χρόνια μέχρι την εποχή της οικονομικής μας κρίσης. 
2. Βούλα Επιτροπάκη, «φως κι ουρανός δικός…»: για την αλληλεπίδραση ποιητικού και εικαστικού στοιχείου στο έργο του Στεφανάκι.
3. Γιάννης Μπόλης, «Η χαρακτική του Γιάννη Στεφανάκι», ένα ευσύνοπτο κείμενο που εισάγει πολύ καλά τον αναγνώστη στο αντικείμενό του.
4. Γιώργος Ριζόπουλος, «Η ποιητική τέχνη του Γιάννη Στεφανάκι», το πληρέστερο κείμενο του τόμου, οργανωμένο σε σαφείς υποενότητες και εσκεμμένα ψευδεπίγραφο: κάθε άλλο παρά μόνο στην ποίηση αναφέρεται.
5. Δήμητρα Σιατερλή, «…λες και το ξύλο ζωντανεύει»: σύντομο και εξαιρετικό ύφος, ξανά για τη χαρακτική.

Κλείνοντας, επισημαίνω ότι τέσσερα ή πέντε κείμενα δε θα έκαναν αισθητή την απουσία τους αν έλειπαν, ενώ μια γραμμούλα με δυο ιδιότητες του/της κάθε συμμέτοχου/ης θα ήταν πολύ χρήσιμη.