Γιατί η Αραπίνα τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος - Νουβέλας 2018;

Της αραπίνας; Μα… έτσι, με έκπληξη και απορία, τράβηξα το μικρό αυτό βιβλίο από το ράφι και το πήρα δίχως να κοιτάξω τίποτ’ άλλο. Τούτη η αραπίνα ήθελε οπωσδήποτε διάβασμα.

Είκοσι μία μικρές ιστορίες, διηγήματα του Γιώργου Κυριακόπουλου που εμφανίζεται στη λογοτεχνία με αυτό το βιβλίο. Ιστορίες που ξεκινούν από βιώματα, από την προσωπική εμπειρία που πλανάται παντού στις σελίδες, μα δεν στέκει σ’ αυτήν. Μυστικά, ντροπιαστικές επιλογές, κόσμοι κρυφοί κι ανομολόγητοι, συνθέτουν εικόνες συναρπαστικές τόσο ξένες, τόσο οικείες. Οικογένειες καθώς πρέπει, μα όχι εντάξει, άφθονος πλούτος που καταστρέφεται όπως και ζωές που χαραμίζονται, πηγαίνουν στράφι. Ο έρωτας και η φιλία, ο ανταγωνισμός και η φιλευσπλαχνία, ο θάνατος και το έγκλημα τιμής κι εκείνο το βορινό παράθυρο που ανοίγοντάς το δεν βλέπεις το αμπέλι πια, το ’χουν ξεριζώσει. Κι όμως έβγαζε μυρωδάτα σταφύλια και συντηρούσε «μια παντοτινή αγάπη». Αστοί μα και παρίες, γάμοι αταίριαστοι κι από ανάγκη, χωρισμοί αναπόφευκτοι, η ντροπή, η σιωπή, το έγκλημα, η αξιοπρέπεια και η κατάντια μπροστά στα μάτια μας. Πιο ανάλαφρη, η παλιά, γνωστή καταναγκαστική κατασκηνωτική ζωή, όσων τη ζήσαμε. Να σου λείπει ο γονιός, η μάνα, κι όμως να μένεις μακριά της μέρες ατελείωτες, να μην έχεις τη δυνατότητα να της τηλεφωνείς, να περνάς άθλια, να μην έχεις χαρτζιλίκι, να βαριέσαι αφόρητα και να υφίστασαι την απερίγραπτη μεσημεριανή ανάπαυση χωρίς να νυστάζεις, χωρίς να θέλεις να κοιμηθείς. Διακοπές χωρίς θάλασσα. Γίνεται; 

«Κάμε, Παναγιά μου ν’ ασπρίσει» και το πασπάλιζε αλεύρι. Είναι το παιδί του βιασμού, αυτή είναι λοιπόν η αραπίνα του τίτλου, το μαύρο παιδάκι που αρνείται να βαφτίσει ο παπάς και το βαφτίζει ο μητροπολίτης, το παιδάκι που η μάνα του το λατρεύει και το σιχαίνεται, που σε ίσα μέρη θέλει και να το έχει και να το σκοτώσει. Οι χαρακτήρες του Κυριακόπουλου είναι ήσυχοι, καρτερικοί, αφτιασίδωτοι, σκοτεινοί, γεμάτοι αντιφάσεις, τόσο γνήσιοι, ανυπόκριτοι, αληθινοί. Έχουν θάρρος και φόβο, αγάπη και μίσος, αξιοπρέπεια και κατάντια, είναι τέρατα μα και άνθρωποι αρχών, μα κι οι αρχές είναι για να δοκιμάζονται, ίσως να κάμπτονται κιόλας. Όχι; Εκεί είναι που αναμετρώνται οι ήρωες.

«Βαθύτατα λυπημένος, αν πρόσεχες την πλάτη του, βαθύτατα κοινωνικός, αν πρόσεχες το διαχυτικό πλατύ χαμόγελό του». Και μόνο γι’ αυτή την υπέροχη περιγραφή του ταπεινού Λευτεράκη, ο συναρπαστικός κόσμος του Κυριακόπουλου έπρεπε να βγει στο φως. Μαζί με ενοχές, σιωπές, κρυφά κι ανομολόγητα πάθη.