Ένα Booker για δύο: Μάργκαρετ Άτγουντ και Μπερναρντίν Εβαρίστ

Το Man Booker Prize, από τα πιο περίβλεπτα βραβεία για την αγγλόφωνη λογοτεχνία, απονεμήθηκε χθες βράδυ ταυτόχρονα στην καναδή Μάργκαρετ Άτγουντ και στην αγγλονιγηριανή Μπερναρντίν Εβαρίστο, αντίστοιχα για τα μυθιστορήματα The Testaments («Τα πιστεύω», ή τα «Σύμβολα της Πίστεως», είναι ακόμα αμετάφραστο στα ελληνικά) και Girl, Woman, Other («Κορίτσι, γυναίκα, άλλη», επίσης δεν έχει ακόμα μεταφραστεί), που χαρακτηρίστηκαν από την κριτική επιτροπή τα καλύτερα μυθιστορήματα της χρονιάς στα αγγλόφωνα γράμματα. Αμφότερες είπαν πως δεν περίμεναν να βραβευτούν.

Είναι μόλις η τρίτη φορά από τη δημιουργία του βραβείου, πριν από πενήντα χρόνια, που δίνεται ταυτόχρονα σε δύο βιβλία, πράγμα που είχε συμβεί επίσης το 1974 και το 1997.

Ήδη νικήτρια του βραβείου πριν από 19 χρόνια, η καναδή μυθιστοριογράφος και ποιήτρια Άτγουντ το εξασφάλισε αυτή τη φορά για την πολυαναμενόμενη συνέχεια του έργου της The Handmaid’s Tale (1985), όπου δημιουργεί ένα δυστοπικό, μισογυνικό σύμπαν. Μετά τη διασκευή του σε επιτυχημένη τηλεοπτική σειρά μετατράπηκε σε κάτι σαν φεμινιστικό μανιφέστο, την εποχή του κινήματος #MeeToo.

Το βιβλίο αυτό της 79χρονης Άτγουντ —το όνομά της έχει ακουστεί αρκετές φορές για το Νόμπελ Λογοτεχνίας— έχει πουλήσει μόνο στην αγγλική του έκδοση οκτώ εκατομμύρια αντίτυπα (σ.σ.: στα ελληνικά έχει κυκλοφορήσει δύο φορές, την πρώτη από τις εκδόσεις του Βιβλιοπωλείου της Εστίας, με τίτλο Η ιστορία της πορφυρής δούλης, σε μετάφραση Παύλου Μάτεση, το 1989 —εξαντλημένο— και τη δεύτερη από τις εκδόσεις Ψυχογιός, με τίτλο Η ιστορία της θεραπαινίδας, σε μετάφραση Αύγουστου Κορτώ, το 2018).

Την πρώτη φορά, η Άτγουντ είχε βραβευθεί για το μυθιστόρημά της The Blind Assassin (η πιο πρόσφατη κυκλοφορία του στα ελληνικά είναι αυτή των εκδόσεων Ψυχογιός με τίτλο Ο τυφλός δολοφόνος, σε μετάφραση Π. Μοσχοπούλου, που κυκλοφόρησε το 2012).

«Είμαι κατάπληκτη, νόμιζα πως ήμουν πια πολύ ηλικιωμένη» γι’ αυτό το βραβείο, ήταν η αντίδραση της Μάργκαρετ Άτγουντ, η οποία φόραγε μια κονκάρδα του οικολογικού κινήματος Extinction Rebellion («Εξέγερση εναντίον της εξάλειψης»).

Το βραβείο απονεμήθηκε ταυτόχρονα στην Μπερναρντίν Εβαρίστο για το βιβλίο Girl, Woman, Other, μυθιστορηματική καταγραφή της ζωής μαύρων οικογενειών στη Βρετανία. «Είμαι η πρώτη μαύρη γυναίκα στην οποία απονέμεται αυτό το βραβείο», διαπίστωσε με ικανοποίηση η λογοτέχνιδα, χαρακτηρίζοντας «απίστευτο» πως μοιράστηκε το Μπούκερ με την Άτγουντ, έναν τέτοιο «θρύλο» της αγγλόφωνης λογοτεχνίας.

Το βραβείο Μαν Μπούκερ συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 50.000 λιρών, που θα μοιραστούν οι Άτγουντ και Εβαρίστο. Παρότι οι κανόνες είχαν αλλάξει το 1993 και τυπικά το βραβείο έπρεπε να είχε απονεμηθεί σε ένα βιβλίο, η κριτική επιτροπή αποφάσισε να παραμερίσει τον περιορισμό.