Αφιέρωμα Βιβλίο- Ο σελιδο-δείκτης της A.V.

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ Tεύχος 114

Το αφιέρωμα στην Κατοικία ολοκληρώνεται με μια σειρά άρθρων για την Ύστερη Ελληνιστική και τη Ρωμαϊκή περίοδο από διακεκριμένους Έλληνες και ξένους μελετητές. Μαζί το DVD με τίτλο «Το στερνό βλέμμα», ένα ντοκιμαντέρ σε σκηνοθεσία Alain Jaubert.

Ξένη λογοτεχνία

ΡΕΚΒΙΕΜ ΓΙΑ ΜΙΑ ΦΙΛΗ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΟΛΦ ΓΚΡΑΦ ΦΟΝ ΚΑΛΚΡΟΪΤ Rainer Maria Rilke, εκδ. Πάπυρος, σελ. 74

Ένα χρόνο μετά το θάνατο της ζωγράφου φίλης του Πάουλα Μόντερσον-Μπέκερ, σε ηλικία 31 ετών, ο Ρίλκε θα γράψει το Ρέκβιεμ, στο οποίο αναθυμάται, θρηνεί, συνομιλεί μαζί της. Όταν το τελειώσει θα γράψει και ένα δεύτερο Ρέκβιεμ, αφιερωμένο στη μνήμη του νεαρού ποιητή Βολφ Γκραφ φον Κάλκροϊτ, ο οποίος είχε αυτοκτονήσει δύο χρόνια νωρίτερα. 

Η ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΧΑΜΑΙΛΕΟΝΤΑ Μίνετ Γουόλτερς, μτφ. Έφη Τσιρώνη, εκδ. Ψυχογιός,  σελ. 528 

Ψυχολογικό θρίλερ, με ήρωα τον υπολοχαγό Τσαρλς Άκλαντ να φεύγει από το Ιράκ με σοβαρές κρανιακές κακώσεις. Βασανισμένος από τις ημικρανίες και γεμάτος καχυποψία για τον ψυχίατρό του, αρχίζει να παρουσιάζει σποραδικές κρίσεις επιθετικότητας, ειδικά προς τις γυναίκες. 

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΣΤΗ ΦΩΛΙΑ ΤΗΣ ΣΦΗΓΚΑΣ Στιγκ Λάρσον, μτφ. Γιώργος Μαθόπουλος, εκδ. Ψυχογιός, σελ. 800 

Το τελευταίο βιβλίο της τριλογίας “Millenium”. Η Λίσμπετ Σαλάντερ καταστρώνει την εκδίκησή της απέναντι στον άνθρωπο που προσπάθησε να τη σκοτώσει και στις κυβερνητικές οργανώσεις που παραλίγο να καταστρέψουν τη ζωή της. Η Λίσμπετ είναι έτοιμη να αντεπιτεθεί και να αγωνιστεί με νύχια και με δόντια.

 Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ Nathan Stoltzfus, μτφ. Μαρία Αβαριτσιώτη, εκδ. University Studio Press, σελ. 449 

Η ιστορία των Γερμανίδων που βγήκαν στους δρόμους της ναζιστικής Γερμανίας για να διαμαρτυρηθούν για τη σύλληψη και φυλάκιση των Εβραίων συζύγων τους. Και που σε συντριπτικό βαθμό έκαναν τον Χίτλερ να υποχωρήσει.

 ΣΗΜΑΔΕΜΕΝΗ Φ. Κ. Καστ & Κριστίν Καστ, μτφ. Καίτη  Οικονόμου, εκδ. Μεταίχμιο

Ο σκοτεινός, μαγικός κόσμος του Οίκου της Νύχτας είναι ένας κόσμος που μοιάζει πολύ με το δικό μας. Μόνο που έχει και βρικόλακες… Μια σειρά από εννέα μέχρι στιγμής βιβλία που έχουν μεταφραστεί σε 30 χώρες και έχουν πουλήσει πάνω 3.800.000 αντίτυπα. Η «Σημαδεμένη» θα μεταφερθεί και στον κινηματογράφο στα τέλη του 2011. 

ΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ Donna  Jo Napoli, μτφ. Κώστια Κοντολέων, εκδ. Άγκυρα, σελ. 360

Ο μύθος της Μόνα Λίζα, του πιο διάσημου πορτρέτου όλων των εποχών. Στην αστραφτερή Φλωρεντία της εποχής η Μόνα Λίζα θα αιχμαλωτίσει το βλέμμα και το ενδιαφέρον του μεγάλου Λεονάρντο Ντα Βίντσι και θα προκαλέσει τον έρωτα του Τζουλιάνο των Μεδίκων.

Η ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΜΑΣ Λουίς Σεπούλβεδα, μτφ. Αχιλλέας Κυριακίδης, εκδ. Opera, σελ. 152 

Τρεις αγωνιστές της Αριστεράς αισθάνονται και είναι ηττημένοι από το στρατιωτικό πραξικόπημα του Πινοσέτ. Καταδικασμένοι στην εξορία, ξανασυναντιούνται 35 χρόνια αργότερα, περιμένοντας εντολές για μια παράτολμη επαναστατική πράξη. 

ΒΙΒΛΙΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΣΙΓΑΡΟΥ Τζορτζ Όργουελ, μτφ. Γιώργος- Ίκαρος Μπαμπασάκης,  εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 280 

Ο Τζορτζ Όργουελ στα απολαυστικά αυτά κείμενα εξετάζει μια σειρά από θέματα: από τους κινδύνους που κρύβουν τα παλαιοβιβλιοπωλεία μέχρι το πώς ζει ο κριτικός βιβλίων, από την ελευθερία του Τύπου μέχρι την πραγματική έννοια του πατριωτισμού.

ΗΡΕΜΟ ΧΑΟΣ Sandro Veronesi, μτφ. Λητώ Σεϊζάνη, εκδ. Πάπυρος, σελ. 529 

Πρωταγωνιστής αυτής της ιστορίας ο Πιέτρο, 43 ετών. Τραγική καμπή στη ζωή του ο θάνατος της Λάρα, της συντρόφου του, μπροστά στα μάτια της 10χρονης κόρης τους – ακριβώς την ώρα που ο Πιέτρο προσπαθούσε να σώσει μια άλλη γυναίκα που πνιγόταν στη θάλασσα. Τότε, κάπου ανάμεσα στο θάνατο και την ενοχή, βυθίζεται σε ένα παράδοξο πένθος: περνάει τους επόμενους τρεις μήνες έξω από το σχολείο της Κλαούντια, περιμένοντάς τη να σχολάσει – περιμένοντας τη στιγμή που θα πονέσει για τη γυναίκα του και που θα παρηγορήσει την κόρη του για τον ξαφνικό θάνατο της μητέρας της. Με κεντρικό θέμα την απώλεια, την αμφιβολία και την αναζήτηση της ελευθερίας, ο συγγραφέας εμβαθύνει με χιούμορ και τρυφερότητα στην ανδρική ψυχολογία και αναλύει το ρόλο του χήρου πατέρα, τη συνθήκη του άνδρα που ξαφνικά μένει μόνος. 

Το «Ήρεμο χάος» βρέθηκε στην πρώτη θέση των πωλήσεων στην Ιταλία, τιμήθηκε με τα βραβεία Stega (2006), Mediterranee και Femina Ξένης Λογοτεχνίας (2008). Το 2008 μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο σε σκηνοθεσία Αντονέλο Γκριμάλντι, με πρωταγωνιστή τον Νάνι Μορέτι. 

E (ΕΨΙΛΟΝ) Νίκολας Νικάστρο, μτφ. Χρήστος Καψάλης, εκδ. Μίνωας, σελ. 320 

Πώς μετράς το μέγεθος του πλανήτη στον οποίο ζεις; Ο Νεοϋορκέζος Νίκολας Νικάστρο ζωντανεύει το πείραμα του Ερατοσθένη, ο οποίος κατάφερε πριν από χιλιάδες χρόνια να προσδιορίσει με ακρίβεια την έκταση της περιφέρειας της Γης. Μια συναρπαστική ιστορία μυστηρίου για τον άνθρωπο που τόλμησε να μετρήσει αυτό που μέχρι τότε θεωρείτο απροσμέτρητο.

ΤΟ ΝΗΣΙ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗ  ΘΑΛΑΣΣΑ Ιζαμπέλ Αλιέντε, εκδ. Ωκεανίδα, σελ. 624 

Η Σαριτέ, μια σκλάβα από τον Άγιο Δομίνικο, στα τέλη του 18ου αιώνα δεν γνώρισε την εξοντωτική ζωή στις ζαχαροφυτείες. Ήταν πάντα μια οικιακή σκλάβα. Στη Νέα Ορλεάνη θα πετύχει ό,τι σπουδαιότερο για την ίδια: την ελευθερία της. Και θα καταλήξει στο συμπέρασμα πως πράγματι είχε άστρο στη ζωή της.

Ελληνική λογοτεχνία

ΣΝΑΦ Ελένη Γιαννακάκη,  εκδ. Βιβλιοπωλείον  της Εστίας, σελ. 360 

Ένα 14χρονο παιδί βιώνει την εφηβεία σε μια Ελλάδα-χώρα της «ζωντανής» τηλεοπτικής δημοκρατίας, του εύκολου κέρδους, των λαθρομεταναστών και της απενοχοποιημένης εκπλήρωσης κάθε επιθυμίας. Ποιο θα είναι το μέλλον για το χαρισματικό και ευφάνταστο Μανούσο; 

ΚΑΤΙ ΘΑ ΓΙΝΕΙ, ΘΑ ΔΕΙΣ  Χρήστος Οικονόμου, εκδ. Πόλις 

Δεκαέξι ιστορίες από τα Καμίνια, τη Νίκαια, τη Δραπετσώνα, ιστορίες για τράπεζες που παίρνουν σπίτια, για σπίτια που παίρνουν φωτιά. Όμως ο συγγραφέας επιμένει ότι κάτι θα γίνει, γιατί εκεί που μεγαλώνει ο φόβος μεγαλώνει κι εκείνο που σώζει από το φόβο.

ΗΛΙΟΣ ΜΕ ΔΟΝΤΙΑ Γιάννης Μακριδάκης, εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, σελ. 248

Μια χειμαρρώδης, συνειρμική αφήγηση ζωής. Ένας άνθρωπος-παράπλευρη απώλεια ενός ιστορικού πολεμικού δυστυχήματος, ο φάκελος του οποίου δεν άνοιξε ποτέ. Μια άκρως προσωπική υπόθεση από τον Χιώτη συγγραφέα Γιάννη Μακριδάκη. Το πρώτο του μυθιστόρημα «Aνάμισης ντενεκές» έχει κάνει μέχρι τώρα έξι εκδόσεις, ενώ κυκλοφόρησε και στα τουρκικά.

ΤΟ ΓΕΛΟΙΟΝ ΤΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΣ Μιχάλης Πιτσιλίδης, εκδ. Αρχιπέλαγος, σελ. 539

Η φυσική συνέχεια του Νεοελληνικού Σατιρικού Λεξικού, με πολλά νέα λήμματα και αλλαγμένα τα περισσότερα από τα παλιά, «ρίχνει» μια ριζικά ανανεωμένη και ανατρεπτική ματιάστον ελληνικό πανωλεθρίαμβο – όπως χαρακτηριστικά αναφέρει. 

ΕΥΑ Έρση Σωτηροπούλου, εκδ. Πατάκη, σελ. 216 

Συναντήσεις στους δρόμους της Αθήνας δοσμένες με την αδυσώπητη ειρωνεία και τον ιδιότυπο λυρισμό της Έρσης Σωτηροπούλου. Μια tour-de-force αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο της βραβευμένης με το Κρατικό βραβείο μυθιστορήματος και µε το Βραβείο του περιοδικού «Διαβάζω» συγγραφέως. 

ΨΗΛΗ ΣΗΚΩΣΤΕ ΣΤΕΓΗ, ΞΥΛΟΥΡΓΟΙ - ΣΙΜΟΡ, ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Τζ. Ντ. Σάλιντζερ, μτφ. Αύγουστος Κουρτώ, εκδ. Καστανιώτης, σελ. 200 

Πρωταγωνιστές είναι οι Μπάντι και Σίμορ, οι δύο μεγάλοι αδελφοί της οικογένειας Γκλας. Ο Σάλιντζερ περιγράφει τα ξεκαρδιστικά δράματα ενός επεισοδιακού γάμου. Μετά από αυτές τις νουβέλες ο Σάλιντζερ αποσύρθηκε από τον κόσμο της λογοτεχνικής γραφής και τη δημοσιότητα. 

ΤΑ ΖΥΓΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ Σωτήρης Δημητρίου, εκδ.  Πατάκη, σελ. 168 

Διηγήματα για κορίτσια που περπατούν, όπως λέει ο συγγραφέας, «αγέρωχα, προσβλητικά» και τονίζουν το ντύσιμό τους. Διηγήματα που μιλούν για το αν ο πόθος μπορεί να είναι πιο υποκειμενικός, πιο προσωπικός και μόνιμος. Αλλά και για το αν η αγάπη αδιαφορεί για την ηδονή. 

ΣΥΜΠΑΝΤΙΚΟΙ ΤΑΞΙΔΕΥΤΕΣ Νίκος Ζαρδαλίδης, εκδ. University Studio Press, σελ. 406 

Ένα ταξίδι φαντασίας, συμπαντικό, όπως το χαρακτηρίζει ο συγγραφέας, ανάμεσα σε αυτά που συνδέουν τους θεούς της ελληνικής μυθολογίας με αντίστοιχες προσωπικότητες άλλων παραδόσεων. 

Ποιητικές συλλογές

ΑΝΘΗ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ Νάνος Βαλαωρίτης, εκδ. Απόπειρα, σελ. 85

Η νέα συλλογή του ποιητή ο οποίος πρωτοεμφανίστηκε το 1939 με ποιήματά του στο περιοδικό «Νέα γράμματα», εξέδωσε την πρώτη του συλλογή «Η τιμωρία των μάγων» το 1947 στο Λονδίνο και τον Δεκέμβριο του 2009 βραβεύθηκε με το Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του. 

ΞΕΦΛΟΥΔΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ Ντίνος Σιώτης, εκδ. Απόπειρα, σελ. 81

«Τα ποιήματα του Ντίνου Σιώτη ανατρέπουν πάντοτε με ένα κοφτερό χιούμορ τα κοινότυπα. Κάνουν μια τούμπα ψηλά, αλλά σαν ακροβάτες πάντοτε ξαναπέφτουν στα πόδια τους και παραμένουν απολύτως άνετα μοντέρνα» προλογίζει ο Νάνος Βαλαωρίτης. 

ΓΥΝΑΙΚΩΝ Μιχάλης Γκανάς, εκδ. Μελάνι, σελ. 104

Ο ποιητής ενδύεται τη στολή και τη μάσκα του και βυθίζεται στη θάλασσα μιας χώρας μυστικής, όπου γυναίκες υφαίνουν τα σύνορά της με τα λεπτά νήματα της αγάπης και αθέατες στοιχειώνουν, κυβερνούν ή γκρεμίζουν: Γυναίκες σε cafés, στον απέναντι δρόμο, μπροστά σε έναν υπολογιστή, στη βρεγμένη θάλασσα της μνήμης, μέσα στη μοναξιά και τον έρωτα, την απόγνωση και τη χαρά τους. 

Μελέτες - δοκίμια

Ο ΛΕΝΙΝ ΧΩΡΙΣ ΛΟΓΟΚΡΙΣΙΑ ΚΑΙ ΕΚΤΟΣ ΜΑΥΣΩΛΕΙΟΥ Έλλη Παππά, εκδ. Άγρα, σελ. 224 

Αρχές του ’90 η ηγεσία του ΚΚΕ βρίσκεται σε αμηχανία μετά τις διεθνείς εξελίξεις. Εντός συνόρων έχει να αντιμετωπίσει τις διαφωνίες που εξέφραζαν τα μέλη του που συναγελάζονταν με τους αναθεωρητές που το 1988 είχαν φτιάξει τον ενιαίο Συνασπισμό. Μέσα σε όλο αυτό τον ορυμαγδό η Έλλη Παππά είχε την ψευδαίσθηση ότι μπορεί να γίνει διάλογος…

ΚΙ ΑΝ ΟΛΑ ΟΣΑ ΛΕΝΕ ΟΙ ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ; Jean de Kervasdoui, μτφ. Ανδρέας Μιχαηλίδης, εκδ. Πόλις 

Κάποιες αιρετικές, για το χώρο της οικολογίας, σκέψεις από το συγγραφέα που υποστηρίζει ότι ο ορθός λόγος και η ανάλυση των συμφερόντων του καθενός είναι η μοναδική ελπίδα των απόκληρων του σήμερα και των υπερθερμασμένων τού αύριο.

ΤΑ ΜΟΥΣΙΚΑ ΔΡΑΜΑΤΑ ΤΟΥ ΡΙΧΑΡΝΤ ΒΑΓΚΝΕΡ Καρλ Ντάλχαους, μτφ. Θόδωρος Παρασκευόπουλος, εκδ. Αλεξάνδρεια, σελ. 302

Ο μουσικολόγος Καρλ Ντάλχαους υπογράφει μια πρωτοποριακή στον καιρό της (δεκαετία του ’70) και κλασική πλέον ανάλυση των έργων του Βάγκνερ, αφιερώνοντας ένα κεφάλαιο σε καθεμιά από τις «ρομαντικές όπερες» και τα  «μουσικά δράματα» του συνθέτη.

ΧΟΡΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΤΥΧΗ - ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΟ ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΟ Σπύρος Μακρυδάκης, Robin M. Hogarth, Anil Gaba, εκδ. Κριτική, σελ. 408 

Γιατί κανείς δεν πρόβλεψε την οικονομική κρίση; Στόχος των συγγραφέων είναι να δείξουν ποια είναι τα όρια των προβλέψεων, ώστε να χρησιμοποιούνται ορθολογικά. Το «Χορεύοντας με την τύχη» ανατρέπει κάθε ψευδαίσθηση βεβαιότητας και ασφάλειας,από τις επενδύσεις ως τη φροντίδα της υγείας. 

Ο ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ Δημήτρης Σκαράγκας, εκδ. Ιανός, σελ. 320

Οι σύγχρονες προσεγγίσεις του τρόπου λειτουργίας του εγκεφάλου, από το χώρο των νευροεπιστημών και της Φυσικής. Επίσης, διερευνώνται ο τρόπος παραγωγής της συνείδησης και το διαχρονικό ζήτημα του αν υπάρχει ή όχι  ελεύθερη βούληση. 

ΝΙΚΗΦΟΡΙΔΗΣ - CUOMO, ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ 1991-2009 Εκδ. Ιανός, σελ. 208 

Η πρόταση των αρχιτεκτόνων Πρόδρομου Νικηφορίδη και Bernard Cuomo για το αστικό τοπίο. Ένα λεύκωμα με τη δουλειά των δύο, οι οποίοι έχουν κερδίσει δεκάδες βραβεία σε διεθνείς και πανελλήνιους διαγωνισμούς. 

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 1946-1949  Νίκος Μαραντζίδης,  εκδ. Αλεξάνδρεια, σελ. 200 

Μια συνολική εικόνα του Δημοκρατικού Στρατού με έμφαση σε συγκεκριμένες πτυχές της οργάνωσης, λειτουργίας και δράσης του. Σύμφωνα με το συγγραφέα πρόκειται για πτυχές οι οποίες έχουν υποτιμηθεί ή απουσιάζουν από τη μέχρι τώρα βιβλιογραφία. Η μελέτη συμπληρώνεται από βασική βιβλιογραφία και χρονολόγιο.

ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΜΟΡΦΙΑ  Θεόδουλος Παπαβασιλείου, εκδ. Αρχιπέλαγος, σελ. 272 

Ένα λεύκωμα με εικονογραφικό υλικό, στο οποίο μικρά και μεγάλα γεγονότα από το 1939 έως το 1970 συνδέονται μεταξύ τους, δημιουργώντας ένα ιδιαίτερο... διαφημιστικό σενάριο, εμπνευσμένο από τη ζωή.

ΠΑΙΡΝΟΝΤΑΣ ΦΩΤΙΑ Ρίτσαρντ Ράνγκαμ, εκδ. Ωκεανίδα 

Ο διάσημος ειδικός στα πρωτεύοντα θηλαστικά παρουσιάζει μια προκλητική εναλλακτική εξήγηση: σε μια επαναστατική θεωρία για την καταγωγή μας, ο Ράνγκαμ θέλει να αποδείξει ότι η μετάβαση από τα ωμά στα μαγειρεμένα φαγητά ήταν ο παράγοντας-κλειδί στην ανθρώπινη εξέλιξη.

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ Γιώργος Χρονάς, εκδ. Οδός Πανός - Σιγαρέτα, σελ. 156 

Η ζωή μιας παλιάς πόρνης που ζει στην Πάτρα. Με την ίδια σε πρώτο πρόσωπο να διηγείται τη ζωή της, χωρίς να ντρέπεται, χωρίς να λυπάται. Ένας ελεύθερος λόγος που παρουσιάζεται σε αυτό το βιβλίο ολοκληρωμένος, μετά τη μερική του δημοσίευση στο περιοδικό «Οδός Πανός» από το καλοκαίρι του 1987. ●